سرنوشت قیمت‌گذاری خودروها در سال جدید / قیمت خودروها کاهش می یابد؟

قیمت خودرو در بازار خودروی ایران روندی نزولی پیدا کرده و از طرفی قرار است سیستم قیمت‌گذاری خودروها دوباره تغییر کند.

برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند مصوبه اخیر مجلس برای سپردن قیمت‌گذاری خودرو به شورای رقابت و هم‌چنین سیر نزولی نرخ ارز موجب کاهش قیمت خودرو در بازار شده است. این روند نزولی طوری است که برای خودروها نرخ لحظه‌ای تعیین می‌شود و البته خریداران فعلا دست نگه داشته‌اند.

آنگونه که خبرگزاری فارس گزارش داده است قیمت هر دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ ۵ از ۱۳۰ میلیون تومان در روزهای گذشته به ۱۲۲ میلیون تومان رسیده است. همچنین هر دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ ۲ با قیمت ۹۸ میلیون تومان در بازار عرضه می‌شود. قیمت ساندرو استپ‌وی نیز از ۲۴۰ میلیون تومان به ۲۱۵ میلیون تومان رسیده است.

قیمت پراید که در روزهای گذشته به ۵۸ میلیون تومان رسیده بود در بازار به ۴۹ میلیون تومان رسیده است. در مورد تیبا صندوق‌دار نیز باید به کاهش ۶ میلیون تومانی قیمت این خودرو در بازار و عرضه آن با قیمت ۵۴ میلیون تومان اشاره کرد. قیمت تیبا ۲ نیز با افت ۶ میلیون تومانی به ۶۲ میلیون تومان رسیده است.

این تغییر روند و کاهش قیمت‌ها البته سبب اعتراض خودروسازان شده است. این در حالی است که پیش از این، خودروسازان علت افزایش قیمت را دلالان عنوان می‌کردند. با این وجود برخی کارشناسان معتقد هستند عرضه کم خودرو توسط خودروسازان برای افزایش قیمت و عدم کنترل لازم سبب افزایش بهای خودرو شده است.

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران، در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید تصمیم در مورد بازگشت شورای رقابت به حوزه قیمت‌گذاری خودروها، به تنهایی برعهده مجلس نیست: «در گذشته شورای رقابت عملکرد درستی نداشته و برای خودروسازان مشکلات زیادی ایجاد کرده‌ بود، از آن زمان بین قیمت کارخانه‌ای خودروها و بازار آزاد اختلاف زیادی ایجاد شد و همچنان این اختلاف وجود دارد».

رضا شیوا، رئیس شورای رقابت، به خبرگزاری تسنیم گفته است «باید برای ساماندهی بازار خودرو نخست تکلیف شورای رقابت و اشتباه وزیر وقت صنعت در برداشت غلط از یک مصوبه مشخص شود.»

وی با اشاره به اینکه حدود یک سالی است که بحث بررسی طرح ساماندهی بازار خودرو در مجلس مطرح است افزوده «بیشتر ماده‌های این طرح به واردات خودرو بر می‌گردد که در حال حاضر با ممنوعیت واردات خودرو باید به بخش خودروهای داخلی و قیمت آنها پرداخت. در این طرح یک بند با شورای رقابت ارتباط دارد. در این بند گفته شده شرکت‌های خودروساز مکلف هستند هنگام فروش قیمت تمام شده، درصد سود و قیمت قطعی محصولات خود را محاسبه و به شورای رقابت اعلام کنند.»

اما آن‌طور که آقای شیوا می‌گوید طرح جدید مجلس ابهاماتی دارد که همچنان سبب می‌شود خودروسازان به شیوه خود قیمت‌گذاری کنند.

در بهمن ۱۳۹۷ زمانی که دولت مجوز افزایش قیمت را به خودروسازان داد و شورای رقابت را از نظارت روی قیمت‌های جدید کنار گذاشت، بازار خودروی ایران دچار یک شوک شدید شد. خودروسازان می‌گفتند اگر قیمت‌گذاری را در دست بگیرند سبب کنترل بازار و کاهش فاصله قیمت بازار با کارخانه خواهند شد.

اما بازار خودرو ایران که انحصاری است با خروج یک نهاد نظارتی روی قیمت‌ها، حالت افسار گسیخته‌تری یافته است.

امرالله امینی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، به ایسنا گفته است «خودروسازان زیر بار بحث‌ها و دخالت‌های شورای رقابت برای قیمت تمام شده محصولات نمی‌روند» و افزوده «در شرایط انحصاری تولید خودرو بهره‌وری بسیار پایینی دارد که موجب شده قیمت تمام شده بسیار بالا رود».

فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو هم درباره شرایط بازار به تسنیم گفته است «به طور کلی موج‌های تورمی زمانی که به بازار ورود می‌کنند، قیمت را تا حدودی بالا می‌برند و این مورد یک بحث تعادلی است. این روند تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که میزان خرید به صفر برسد و از آنجا به بعد آنقدر قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند تا دوباره بازار فعال شود. معنی این مورد آن است که در حال حاضر موج تورمی در بازار خودرو به سقف رسیده است و این موضوع همانند اتفاقی است که در خصوص ارز افتاده است».