ماجرای انتقال محموله‌های بزرگ پول نقد و طلا به ایران

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گزارش رسانه‌های آمریکایی درباره برگشت بیش از ۱۰ میلیارد دلار از دارایی‌های "مسدود شده" این کشور به صورت پول نقد و شمش طلا را تائید کرده است.

آقای قاسمی، امروز دوشنبه ۱۳ دی (۲ ژانویه) به خبرنگاران گفت: "بعد از اجلاس ژنو و تفاهمی که حاصل شد، علاوه بر وجوه نقدی که دریافت کردیم مقداری نیز به صورت پول نقد و شمش طلا دریافت کردیم".

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت که رقم دقیق این دریافت‌ها را اعلام نمی‌کند "ولی رقمی که داده شده بود، با خست داده شده و بیش از آن چیزی است که اعلام شده است."

روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال هفته پیش در گزارشی به نقل از مقام‌های کنونی و پیشین دولت آمریکا گفته بود در سه سال اول پس از توافق اولیه هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۳ با قدرت‌های بزرگ جهانی بیش از ۱۰ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران از نقاط مختلف جهان به ایران برگشته است.

وال استریت ژورنال نوشته بود که محموله‌های بزرگ پول نقد و طلا که شامل درآمدهای "مسدود شده" نفتی ایران در کشورهای مختلف می‌شد باعث تشویق بیشتر ایران به تکمیل توافق اولیه هسته‌ای شد.

به گفته این روزنامه آمریکایی بخشی از این محموله‌ها زمانی به ایران رسید که این کشور بر سر برنامه‌های هسته‌ای خود با قدرت‌های بزرگ جهانی در حال گفتگو بود.

بخشی دیگر از این دارایی‌ها البته بعد از اجرای توافق جامع هسته‌ای در ژانویه ۲۰۱۶ (دی ماه ۱۳۹۴) به این کشور منتقل شده است.

به گفته مقام‌های آمریکایی که نامشان ذکر نشده این دارایی‌ها شامل ارقام پیشتر اعلام شده و اعلام نشده است.

به عنوان مثال دولت آمریکا، از ژوئیه ۲۰۱۵ تا ژانویه ۲۰۱۶ مجوز دریافت حدود یک میلیارد و چهارصد میلیون دلار از دارایی‌های ایران را صادر کرده بود که پیشتر اعلام نشده بود.

این شش ماه دوره زمانی از توافق جامع هسته‌ای تا زمان اجرای آن را در بر می‌گیرد.

قدرت‌های بزرگ جهانی از ژانویه ۲۰۱۴ میلادی و پس از اجرای توافق اولیه اتمی با ایران تخفیف تحریم‌ها علیه این کشور را آغاز کردند. در آن زمان، مذاکره‌کنندگان بین‌المللی با پرداخت ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار به ایران تا زمان رسیدن به توافق جامع اتمی موافقت کردند.

دارایی‌های ایران چگونه منتقل شدند؟

به گفته مقام‌های آمریکایی دارایی‌های ایران از طریق کشورهای ثالث در خاورمیانه و اروپا به ایران منتقل شده است.

این روند در ابتدا با آزاد کردن درآمدهای نفتی ایران در بانک‌های بین‌المللی توسط کشورهایی نظیر ژاپن، هند و کره جنوبی آغاز شد و بعد از آن پول‌های ایران به به بانکهای عمان، امارات متحده عربی موسسات مالی سوئیس و ترکیه انتقال یافت.

مرحله بعدی تبدیل این پول‌ها به ارز و شمش طلا بود.

تنها محدودیتی که دولت آمریکا در این زمینه لحاظ کرده بود اجتناب از تبدیل این دارایی‌ها به "دلار آمریکا" بود.

برای به جریان انداختن قانونی دریافت ماهانه ۷۰۰ میلیون دلاری ایران، دولت آمریکا در چند نوبت مجوز "رفع انسداد" دارایی‌های نفتی ایران را صادر کرد که بدون چنین مجوزی پرداخت بانک‌های بین‌المللی به ایران "نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران" تلقی می‌شد.

انتقال محموله‌های کمتر از ۲۰ میلیون دلار از طریق موسسات مالی و بانک‌های ایرانی که تحریم نبودند انجام گرفت.

کشورهایی که درآمدهای نفتی مسدود شده ایران را در اختیار داشتند شامل چین، ژاپن، ایتالیا، یونان و کره جنوبی بودند.