آیا می دانستید که بروشور های منتشر شده شهرداری تهران برای کودکان بدون کارشناسی خاصی می باشد

شهری نظرات share

شهرداری تهران توان کار در حوزه کودک را ندارد، چراکه فعالیت در این حوزه نیروی متخصص خود را می‌طلبد. « شاید دلت بسوزه، شاید چشای مظلومش قلبت رو می لرزونه، شاید حس انسان‌دوستیت خیلی قویه و تو صدق نیتت هم هیچ شکی نیست، ولی عزیز من نیازمند واقعی اینقد شرف و عزت داره که دوره نمی‌افته تو مترو جلو هر کسی دست دراز کنه. اکثر این بچه‌هایی که تو مترو گدایی می‌کنند عضو کوچکی از باندهای سازماندهی شده هستن و مطمئن باش هیچ سهمی از کمک شما نخواهند داشت. البته هر کی اختیار جیبشو داره. از ما گفتن بود. نیازمند واقعی رو دریابیم .»

اگر مترو سوار باشید به طور حتم این متن را در واگن‌های مترو دیده‌اید. این نوع ابزار تبلیغاتی برای اطلاع‌رسانی اولیه و در درازمدت فرهنگ‌سازی موضوعی بسیار متداول است و شهرداریها به دلیل ابزارهای تبلیغاتی و فرهنگی که دارند و برد بسیار بالا بین شهروندان، همیشه در این امور پیش‌قدم هستند. در تمامی دنیا به ویژه شهرهای بزرگ با معضل تکدی‌گری به عناوین مختلف مواجه هستیم. حتی برخی افراد به صورت سازمان‌یافته فعالیت میکنند. نمونه این فعالیت سازمان‌یافته در مقوله تکدی‌گری را میتوان در شهر تهران هم مشاهده کرد. در این میان استفاده از کودکان به عنوان یک حربه که حس ترحم شهروندان را بیشتر تحریک کند هم در دنیا به ویژه کشورهای شرقی مانند ایران برای باندهای سازمانی موفقیت‌آمیز بوده است.

اما اینکه چگونه یک شعار را با تأثیرگذاری بیشتری در جامعه استفاده کنیم موضوعی تخصصی است که متأسفانه شهرداری تهران در این استند تبلیغاتی از آن بی‌بهره است. اینکه تکدی‌گری کودکان در مترو و دیگر اماکن عمومی، چهره شهر را از منظر جامعه‌شناسی زشت و تا حدی زننده می‌کند، قابل‌قبول است اما، شهرداری تهران باید در نظر داشته باشد که یکی از ابزارهای فرهنگ‌سازی تأثیر معکوس است که در بسیاری موارد در مباحث مربوط به کودکان موثر واقع شده است. به این صورت که نفی فعالیت کودکان را نکنیم، بلکه با استفاده از مضرات و به صورت غیرمستقیم به موضوع اشاره‌کنیم. از سوی دیگر اشاره به ریشه‌های این مشکل مانند حاشیه‌نشینی‌ و مهاجرت‌های بی‌هدف می‌تواند در فرهنگ‌سازی تأثیرگذار باشد.

اگر بخواهیم ریشه‌ای به این موضوع نگاه کنیم شهرداری تهران برخی فعالیت‌ها را برای ساماندهی کودکان کار و متکدیان انجام داده است، اما بیشتر این فعالیت‌ها بدون هدف و برنامه‌ریزی انجام شده است. اگر قرار است که شهرداری تهران در این حوزه فعال باشد و به نوعی معضل تکدی‌گری در تهران را ساماندهی کند در ابتدای امر باید تمامی نهادهای متولی این موضوع را که کم هم نیستند دور یک میز بنشاند تا از فعالیت‌های موازی در این حوزه که حاصلی جز به هدر رفتن بیت‌المال ندارد، جلوگیری شود.

شهرداری تهران در این سال‌ها به صورت مقطعی و دوره‌ای فعالیت‌هایی را در بحث گدایان انجام داده، اما بیشتر این فعالیت‌ها به دو دلیل موفق نبوده؛ نخست اینکه تداوم در این کار وجود ندارد؛ موضوع دوم هم برخورد مأموران شهرداری با گدایان و دست‌فروشان است که بدون در نظر گرفتن شرایط و سن افراد با آن‌ها برخورد قهری دارند و با واکنش‌ها و برخوردهایی هم همراه بوده است. شهرداری اگر از حفظ کرامت و عزت افراد سخن می‌گوید باید خود نخست این امر را مدنظر داشته باشد.

الفاظ در استندها باید کارشناسانه باشد
یکی دیگر از مهم‌ترین موضوعات در فرهنگ‌سازی استفاده از الفاظ درست در تبلیغات محیطی است. نیت شهرداری تهران در تهیه این استند تبلیغاتی برای فرهنگ‌سازی بوده، اما از آنجا که کارشناسی درستی در این مقوله انجام نگرفته ایرادهای بسیاری در آن به چشم می‌خورد که حتی قابل طرح و پیگیری حقوقی و قضایی است.

در تمامی دنیا اگر قرار است که بروشور، استند تبلیغاتی، بیلبورد و دیگر ابزارهای اطلاع‌رسانی در حوزه آسیب‌شناسی اجتماعی تولید شود، تحقیق و پژوهش در حوزه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، حقوق شخصی و شهروندی و عمومی انجام می‌دهند و پس از این بررسی‌ها، با یک تیم خبره در حوزه تبلیغات اجتماعی این اقلام تبلیغاتی اطلاع‌رسانی را تدوین کرده و منتشر می‌کنند. متأسفانه در ایران این نوع تحقیقات بسیار کم اتفاق می‌افتد و این استند اطلاع‌رسانی شهرداری در مترو هم از این قاعده مستثنی نیست و ضعف تحقیق و پژوهش اجتماعی و حقوقی دارد. اگر قرار است که اطلاع‌رسانی در حوزه‌های اجتماعی به ویژه جامعه‌شناسی شهری انجام شود بهتر است تیمی متشکل از جامعه‌شناسان، روانشناسان، حقوقدان‌ها، کارشناسان اطلاع‌رسانی و کارشناسان تبلیغات به ویژه تبلیغات محیطی نظرات خود را اعلام کنند. پیش از آن هم باید پژوهش‌های میدانی و آماری در این حوزه‌های اجتماعی صورت گیرد تا احتمالاتی از این دست پیش نیاید.

تخصص لازمه فعالیت در موضوعات کودکانه است
دکتر شادی مجتهدی، از فعالان حقوق کودک در ایران با اشاره به این موضوع که فعالیت‌های تبلیغاتی برای کودکان نیاز به یک تیم دارد به دخت ایران گفت: «اگر قرار است فعالیتی در موضوع کودک انجام شود، باید تمامی چالش‌ها یک به یک کارشناسی شده و مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس نیاز به یک تیم خبره متشکل از روانشناس کودک، جامعه شناس، مردم شناس، گرافیست های کودک، نویسنده کودک به عنوان مشاور داریم.»

او ادامه می‌دهد: «نکته مهمی که در این استند تبلیغاتی به چشم می‌خورد، استفاده از الفاظ مغایر به کنوانسیون حقوق کودک است. این موضوع نشان می‌دهد که مشاوره‌ای از کارشناسان خبره در این حوزه گرفته نشده است.»

این فعال حقوق کودک به مسئولیت شهرداری اشاره‌کرده و می‌گوید: «شهرداری علاوه بر فعالیت‌های عمرانی، به عنوان مدیریت شهری باید دغدغه‌های اجتماعی را هم مدنظر داشته باشد. اینکه در شهر تهران کودکان کار و تکدیگری آن‌ها وجود دارد کسی منکر نیست. تنها اشتباه شهرداری در این استند در نظر نگرفتن حقوق کودکان بود که نشان از ضعف کارشناسی دارد.»

مجتهدی از برخورد مأموران شهرداری تهران با کودکان کار و حتی متکدیان کوچک انتقاد کرده و می‌افزاید: «شهرداری تهران توان کار در حوزه کودک را ندارد، چراکه فعالیت در این حوزه نیروی متخصص خود را می‌طلبد. از سوی دیگر برخورد قهری با کودکان و حتی زدن آن‌ها (در برخی موارد گزارش شده) یک عمل مجرمانه از سوی ماموران شهرداری است و قابل پیگیری. چراکه کودک قدرت تشخیص تمیز از غیر تمیز را ندارد و برخورد قهری با او جرم محسوب می‌شود و در قوانین جزایی برای آن حد در نظر گرفته شده است.»

وی در انتها از شهرداری تهران در خواست کرد که برای فعالیت‌های این‌چنینی از متخصصان کودک کمک بگیرد تا دچار مشکلات و انتقادهای کارشناسانه و درست نسبت به فعالیت‌های خود نشود.