توصیههای غذایی پس از زایمان بارداری و شیردهی
بارداری و شیردهی یکی از حساسترین دورانهای زندگی زنان است. در این دوران بیشترین نیاز به مواد مغذی برای سلامت جنین، نوزاد و مادر وجود دارد.تمامی نیاز نوزاد پس از تولد تا 6 ماهگی تنها از شیر مادر تامین میشود، بنابراین تغذیه مادر باید به گونهای باشد که هم نیاز نوزاد و هم نیاز بدن خود را تامین نماید. در دوران شیردهی نیاز به انرژی حدود 30 درصد افزایش مییابد.
شیر مادر که در 6 ماه اول زندگی تنها منبع غذایی نوزاد محسوب میشود، مخلوطی از انواع مواد مغذی است که نه تنها نیاز بدن نوزاد به انرژی را فراهم میآورد، بلکه حاوی فاکتورهایی است که سبب ارتقاء سطح ایمنی بدن نوزاد شده و از بروز عفونت جلوگیری میکند. مادر باردار در طول دوران بارداری با ذخیره انرژی و مواد مغذی، بدن خود را برای دوران شیردهی آماده میکند. طی 6 ماه اول زندگی وزن بدن نوزاد 2 برابر میشود که تمامی انرژی و مواد مغذی مورد نیاز برای چنین رشد و تکاملی از شیر مادر فراهم میشود، بنابراین تغذیه مادر شیرده جهت تامین نیاز نوزاد و همچنین سلامت مادر از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ویتامینها و مواد معدنی
به غیر از آهن نیاز به کلیه ویتامینها و مواد مغذی در دوران شیردهی از دوران بارداری بالاتر است. کمبود دریافت برخی ویتامینها سبب کمبود آن در شیر مادر میشود. ویتامین D یکی از ویتامینهایی است که کمبود آن شایع میباشد. در کسانی که به مدت کافی در معرض آفتاب قرار نمیگیرند و مکمل غذایی دریافت نمیکنند، مقدار این ویتامین در شیر مادر برای تامین نیاز نوزاد کافی نخواهد بود، بنابراین برای بسیاری از مادران دریافت مکمل غذایی حاوی ویتامین D توصیه میشود.
کمبود ویتامین B12 در زنان گیاهخوار شایع است. در صورت کمبود ویتامین B12 مقدار آن در شیر نیز کم خواهد بود و بنابراین در این زنان نیاز به دریافت مکمل وجود دارد.
اما در مورد برخی دیگر از ویتامینها و مواد معدنی نظیر کلسیم، روی و آهن چنین نیست. حتی اگر بدن مادر دچار کمبود باشد، مقدار آن در شیر کاهش نمییابد. این بدان معنی است که مادر از ذخایر بدن خود برای تامین آنها در شیر استفاده میکند و در صورت عدم جبران، مادر بیشتر از نوزاد متضرر خواهد شد و به علت استفاده از ذخایر بدن جهت تولید شیر باکیفیت مناسب امکان دارد دچار عوارضی نظیر پوکی استخوان و کم خونی شود. بنابراین تغذیه مادر در دوران بارداری و شیردهی بسیار حائز اهمیت است و مادران قبل ورود به دوره بارداری باید از رژیم غذایی مناسبی پیروی نمایند تا در دوران بارداری و شیردهی با مشکل مواجه نشوند. مطالعات انجامگرفته در برخی کشورهای فقیر نشان میدهد که میزان ایمونوگلبولینهای سری G و A در شیر مادران مبتلا به سوءتغذیه پایینتر از مادرانی است که تغذیه مناسبی داشتهاند، بنابراین احتمال بروز انواع بیماری و عفونتها در نوزادان این مادران بیشتر میباشد.
چه عواملی شیر مادر را کاهش میدهند؟
یکی از عواملی که سبب کاهش ترشح شیر میشود، استرس است. بسیاری از مادران خصوصاً پس از اولین زایمان دچار استرس و افسردگی میشوند. افسردگی تمایل مادر را برای شیردهی کاهش میدهد و چنانچه شیردهی به طور منظم و مکرر انجام نشود میزان تولید شیر کاهش مییابد. از طرفی استرس سبب کاهش ترشح هورمون اکسیتوسین (که برای ترشح شیر ضروری است) میشود. سیگار نیز از دیگر عواملی است که سبب کاهش ترشح شیر میشود. طبق بررسیهای انجامگرفته مصرف سیگار در زنان شیرده هورمون پرولاکتین را (که سبب تولید شیر میشود) کاهش میدهد. نتایج این بررسیها بیانگر آن است که میزان این هورمون در مادران سیگاری کمتر از دیگر مادران است. همچنین نیکوتین موجود در سیگار ممکن است روی طعم شیر مادر اثر گذاشته و سبب بیمیلی نوزاد شود، بنابراین سیگار با دو مکانیسم سبب کاهش ترشح شیر میشود: اول آنکه موجب کاهش پرولاکتین میشود و دوم آنکه سبب بیمیلی نوزاد و در نتیجه کاهش مکیدن سینه مادر میشود.
همانطور که ذکر شد کاهش مکیدن سینه مادر خود سبب کاهش تولید و ترشح شیر میشود. مصرف چای پررنگ و قهوه نیز میتواند بهطور غیرمستقیم باعث کاهش شیرمادر شود. کافئین موجود در چای و قهوه مدر است و باعث اتلاف آب از بدن مادر میشود. از آنجا که دریافت آب کافی برای تولید شیر ضروری است، چنانچه مادر جبران آب از دست رفته از بدن را ننماید در تولید شیر دچار مشکل خواهد شد، بنابراین بهتر است مصرف چای پررنگ و قهوه در دوران شیردهی محدود باشد و مادران شیرده باید توجه کنند که از چای به عنوان منبع تأمینکننده آب و مایعات استفاده ننمایند. علاوه بر موارد فوق کافئین به شیرمادر منتقل میشود و امکان دارد سبب بیخوابی در نوزاد شود.
بهترین شامپو ضد ریزش مو
مشاهده لیست
ارزانترین یخچال بازار
مشاهده قیمت
بهترین پلی استیشن و ایکس باکس ایران
مشاهده قیمت
تازهها
اجاره هیلتی، راه حلی مقرون به صرفه و ایدهآل برای پروژههای شما
ارزان ترین دوچرخه ۲۶ بازار (لیست قیمت جدید)
مقایسه ساید بای ساید اسنوا با ایکس ویژن (کدام یخچال بهتر است؟)
بهترین ساعت اتوماتیک، رقابت بین 7 ساعت شگفت انگیز
بهترین ساعت اتوماتیک، رقابت بین 7 ساعت شگفت انگیز
در انتخاب بهترین تشویقی گربه به چه مواردی توجه کنیم
مقایسه گوشی a54 با a34 (کدام گوشی بهتر است؟)
اندروید باکس چیست و چه مزایایی دارد؟ (راهنمای خرید اندروید باکس)
بهترین پاوربانک 1403 (معرفی 10 مدل پرفروش)
شاهد کاغذی
*لطفا از درج شماره تلفن و یا آدرس های اینترنتی مختلف اکیداً خودداری فرمایید.