افزایش میزان مصرف انرژی در ایران و مشکلات آلودگی هوا

اقتصاد و انرژی نظرات share

در حالی که طی دهه گذشته مصرف انرژی در جهان بیش از ٢٧ درصد افزایش یافته بود، مصرف انرژی ایران بیش از ٨٠ درصد افزایش نشان می دهد.
از سال ٢٠١١ تاکنون نیز مصرف انرژی ایران سیر صعودی قابل ملاحظه ای داشته است، به طوری که طی سال گذشته مصرف انرژی ایران به معادل یک میلیارد و ٦٠٠ میلیون بشکه نفت رسید که نسبت به سال قبل آن معادل ١٤١ میلیون بشکه افزایش نشان می دهد.

آنچه که آمارهای بین المللی مانند گزارشهای سالانه شرکت بریتیش پترولیوم ( بی پی BP) و اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می دهد و با آمارهای رسمی ایران نیز مطابقت دارد، سبد انرژی ایران تقریبا شامل گاز و محصولات نفتی است، اما آنچه که در میان رشد افسارگسیخته مصرف انرژی امیدوارکننده می نماید، سهم چشم افسای گاز به عنوان سوخت پاک در میزان افزایش مصرف انرژی کشور است.

ایران، هم اکنون باوجود مصرف انرژی بسیار بالا (در مقایسه با تولید ناخالص ملی و جمعیت)، آلودگی هوای ناشی از آن و هزینه های ناشی از هر دو مورد، سبد سوخت بسیار پاکی دارد، به طوری که ٧٠ درصد از انرژی مصرفی کل کشور از گاز طبیعی تامین می شود.
بر اساس آمارهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، مصرف گاز طبیعی و گاز مایع از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون تقریبا ٥٠ برابر شده است.

در سال ٥٧ مصرف گاز و گاز مایع کشور کمی بیش از معادل ٢٠ میلیون بشکه نفت خام بود که سهمی کمتر از ١٠,٦ درصد در انرژی مصرفی فسیلی کشور داشت. در سال ١٣٩١ این رقم به معادل یک میلیارد بشکه نفت رسید که سهمی ٦٦.٥ درصدی در سبد مصرف انرژی فسیلی کشور نشان می دهد.
اگرچه این نهاد رسمی ایران، آمارهای سال گذشته را منتشر نکرده است، اما بر اساس گفته های مقامات ایران، طی سال گذشته این کشور ١٨٠ میلیارد متر مکعب گاز مصرف کرده است.
این حجم از گاز تقریبا معادل یک میلیارد و ۱۳۲ میلیون بشکه نفت خام است که با توجه به مصرف ١,٦ میلیاردی ایران در همین سال، سهم گاز از سبد انرژی کل کشور (شامل انرژی بادی، فسیلی، آبی، هسته ای و غیره) به ٧٠ درصد رسیده است.
کمتر کشوری می توان یافت که سهم گاز در سبد انرژی کشور به این میزان باشد و مهمتر از همه، استفاده بسیار اندک ایران از زغالسنگ به عنوان یکی از آلاینده ترین سوختهای رایج در دنیاست.
برای نمونه، مصرف گاز جهان طبق آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، از ٢,٤ تریلیون متر مکعب در سال ٢٠٠٠ به ٣.٤ تریلیون در سال ٢٠١٢ رسیده است که افزایشی ٤١ درصدی نشان می دهد، در حالی که در همین دوره زمانی، مصرف گاز ایران شاهد افزایشی ٢٤٨ درصدی بوده است که شش برابر میزان «رشد» مصرف گاز دنیاست.
خوشبختانه، چنانچه ذکر شد، سهم زغالسنگ در سبد انرژی ایران بسیار ناچیز است، در حالی که مثلا براساس برآورد شرکت بریتیش پترولیوم مصرف زغالسنگ جهان در سال گذشته میلادی معادل ٣,٧ میلیارد تن نفت خام (بیش از ٢٧ میلیارد بشکه) بوده است که کشور چین تقریبا سهمی ٥٠ درصدی در این مصرف دارد. این در حالی است که ایران در همین سال تقریبا معادل ٩٠٠ هزار بشکه نفت خام، مصرف زغالسنگ داشته است.
از طرفی بر اساس برآوردهای سازمان جهانی خودروهای گازسوز (ان جی وی گلوبال) ایران هم اکنون جایگاه نخست جهان را از لحاظ تعداد ماشینهای دوگانه سوز (بنزین و گاز مایع) تصاحب کرده است.
آمارهای ایران نیز حاکی است که از ١٥ میلیون خودرو موجود در کشور ٣,٣ میلیون خودرو دوگانه سوز هستند، به عبارتی بیش از ٢٠ درصد خودروهای ایران قابلیت استفاده از گاز مایع را به عنوان سوخت دارند که در دنیا بی سابقه است.

ایران هم اکنون ظرفیت تولید روزانه ٢٠ میلیون متر مکعب گاز سی ان جی برای تحویل به خودروها را دارد.

نصرت الله سیفی مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت ١٩ سپتامبر اعلام کرد که مصرف سی ان جی در بخش حمل و نقل عمومی به تدریج از حدود ٥ میلیون مترمکعب در سال ٨١، به حدود ٧ میلیارد مترمکعب در سال ٩١ افزایش یافت و رشد ١٤٠٠ برابری را در ١٠سال تجربه کرد.