بزرگترین قرارداد تجاری برجام لغو شد / توتال فرانسه رسما از پارس جنوبی خارج شد

بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، گفته است که شرکت نفتی توتال فرانسه که امضا کننده بزرگترین قرارداد خارجی با ایران پس از توافق هسته ای (برجام) بود، رسما میدان گازی پارس جنوبی را ترک کرده است.

آقای زنگنه امروز بیست و نهم مرداد (۲۰ اوت) در پاسخ به سئوال شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در صحن علنی حاضر شده بود. او گفته در حال حاضر فرآیند جایگزینی شرکت دیگری به جای توتال در حال انجام است.

شرکت توتال قرارداد نهایى توسعه فاز ١١ میدان گازی پارس جنوبی را براساس الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران امضا کرده بود. ارزش این قرارداد نزدیک به ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار اعلام شده بود که بزرگترین قرارداد گازی بعد از برداشتن تحریم های بین‌المللی علیه ایران بود.

مقام های ایرانی طی روزهای اخیر به دامنه انتقادهای خود از اروپا به دلیل کندی همکاری با ایران افزوده اند. اتحادیه اروپا گفته در شرایطی که آمریکا از توافق هسته ای خارج شده، تلاش دارد منافع اقتصادی ایران، در این توافق را تضمین کند تا ایران به پایبندی خود ادامه دهد.

پاتریک پویانه، مدیر عامل شرکت توتال، یک هفته پیش از امضای قرارداد نهایی با ایران گفته بود که از بعضی خطرات احتمالی همکاری با ایران آگاهی دارد اما "با توجه به بازار بزرگ ایران، یک میلیارد دلار ارزش خطر کردن را دارد".

از زمان خروج آمریکا از برجام و اعلام بازگشت مجدد تحریم هایی که با این توافق رفع شده بود، توتال درباره باقی ماندن در ایران ابراز تردید کرده بود.

میدان گازی پارس جنوبی با کشور قطر مشترک است. به دلیل تحریم هایی که ایران در بیش از یک دهه گذشته با آن رو به رو بود، نتوانسته میزان تولید گاز خود را با قطر برابر کند. شرکت ملی نفت ایران پیش از این اعلام کرده بود که اولویت اصلی نفتی این کشور، توسعه کامل پارس جنوبی رساندن میزان تولید به میزان قطر است.

با بهره‌بردای از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، قرار است روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب به ظرفیت برداشت ایران از این میدان گازی مشترک با قطر افزوده شود.

فاز ۱۱، آخرین فاز پارس جنوبی است که وضعیت توسعه آن با وجود گذشت ۱۵ سال هنوز مشخص نشده بود و پیمانکاران و شرکت های داخلی و بین المللی که مسئولیت توسعه آن را برعهده داشتند، نتوانستد به تعهدات خود عمل کنند. تحریم های نفتی و گازی ایالات متحده علیه ایران قرار است از نیمه پاییز سال جاری دوباره اجرایی شود.

شرکت ملی نفت ایران و توتال فرانسه ۱۸ سال پیش برای توسعه بخش بالادستی فاز ۱۱ پارس جنوبی به توافق رسیدند، اما این توافق به دلیل اختلاف نظرهای اجرایی میان طرف ها هرگز جنبه اجرایی پیدا نکرد.

ایران برای توسعه این فاز سپس قراردادی با شرکت ملی نفت چین امضا کرد که همزمانی آن با سخت‌تر شدن تحریم های بین‌المللی، باعث بی رغبتی چینی ها شد. سرانجام ایران پس از ۵۰ ماه معطلی قرارداد با این کشور را لغو کرد.

پس از آن نیز گزارش هایی مبنی بر احتمال حضور شرکت های داخلی در طرح توسعه فاز ١١ منتشر شد که ظاهرا به دلیل پیچیدگی های فنی این میدان گازی و محدودیت های شرکت های ایرانی در تامین تجهیزات با فناوری روز، عملی نشد.

قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که دو سال پیش امضا شد در قالب کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین و شرکت پتروپارس از یک سو و شرکت ملی نفت ایران از سوی دیگر بود. مقام های ایرانی می گویند احتمال دارد شکرت ملی نفت چین جایگزین توتال فرانسه شود.