از جاذبه های تاریخی ایلام چه می دانید

این اثر در 8 کیلومتری شهر ملکشاهی شهرستان مهران و بر دیوار شرقی تنگه کوچکی که روستای گل گل در دهانه آن استقرار یافته قرار دارد . این سنگ نوشته به خط میخی به زبان آشوری ، بر روی نمای دیوار شرقی صخره ای بالاتر از روستای گل گل ملکشاهی به ابعاد 90× 135 سانتی متر به شکل مستطیل به طور عمودی نقش شده و در وسط آن پادشاه آشوری به صورت برجسته با شمشیر حمایل به ارتفاع 135 سانتی متر قرار دارد . تمامی سطح کتیبه پس از صاف نمودن سطح آن به عمق سه سانتی متر و برجسته نشان ، پیکر پادشاه با خطوط کنده کاری شده میخی پوشانده شده است. سطرها به وسیله یک خط افقی کنده از هم دیگر متمایز گشته اند . ارتفاع نقش برجسته از سطح زمین 270 سانتی متر است . متن کتیبه از فتح ایلام و لرستان ( قلمرو کاسی‌ها) به وسیله آشوری‌ها حکایت می کند . بخشی از کتیبه به شرح زیر است : خدایان بزرگ از راه لطف در محفل خود مرا بر روی تخت شاهی پدرم گذاشتند و آنها تسلط بر روی زمین را به من واگذار کردند.

شهر تاریخی سیروان

شهر تاریخی سیروان یکی دیگر از شهرهای ساسانی استان ایلام است که در شهرستان شیروان چرداول قرار گرفته است. این شهر مرکز ایالت ماسبذان بوده که آثار معماری و بناهای آن کاملاْ مشهود است.

دره شهر و شهر تاریخی سیمره:

شهر تاریخی سیمره یکی از شهرهای تاریخی استان ایلام است که در حاشیه غربی شهر دره شهر واقع شده است. طی ? فصل کاووش در این شهر گچبریهای منحصر به فردی از بناهای این شهر تاریخی بدست آمد که در نوع خود بی نظریند. این شهر مربوط به اواخر دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی است و مرکز ایالت مهرجانقذق یا مهرجانکدک بوده است.

شکوه معماری ساسانی

آتشکده سیاهگل یکی از آثار دوره شکوهمند ساسانی است که در 25 کیلومتری شهرستان ایوان و در منطقه‌ای به همین نام در حاشیه جنوبی رودخانه پرآب گنگیر قرار گرفته است.

این اثر سالم‌ترین آتشکده شناسایی شده استان ایلام است که در نوع خود بی‌نظیر و از اهمیت زیادی در مطالعات باستان‌شناسی برخوردار است. آتشکده دارای چهار پایه و یک سقف گنبدی و نیز در اطراف دارای راهروی جهت نیایش است که متأسفانه در سالهای اخیر بر اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده است و فقط آثاری از این راهرو وجود دارد.

مصالح ساخت این آتشکده تشکیل شده است از گچ نیم‌کوب و قلوه‌سنگهای رودخانه‌ای.

با توجه به بررسی‌های باستان‌شناسی صورت گرفته در اطراف این اثر، آثاری از بناها و معماری هم‌دوره با آتشکده مورد شناسایی قرار گرفت که احتمال وجود شهر گمشده آریوحان (آریوجان) را در این منطقه بیشتر می‌کند.

شهر گمشده آریوحان (آریوجان) یکی از شهر‌های تاریخی استان ایلام است که بر اساس شواهد و مدارک تاریخی و گفته سیاحان و سفرنامه نویسان در ساحل رودخانه گنگیر استقرار داشته که وجود این مجموعه آثار و دیگر شواهد باستان‌شناسی حکایت از وجود یک شهر تاریخی در این منطقه دارد.

منطقه تفریحی توریستی کلم

منطقه تفریحی ـ توریستی کلم با برخوداری از آب و هوایی بسیار متنوع و مناسب، آب فراوان و جنگلهای سرسبز و زیبا با چشم اندازی کوهستانی به عنوان منطقه نمونه گردشگری شناخته شده است. این منطقه در مسیر جاده قدیم ایلام ـ دره‌شهر قرار دارد.

تنگه رؤیایی رازیانه

این تنگه رویایی یکی از زیباترین پدیده‌های زمین شناسی و جزء منحصر بفردترین جاذبه‌های گردشگری استان ایلام است که در شمال شرق ایلام در کنار جاده ایلام ـ دره‌شهر قرار دارد. داخل این تنگه رودخانه‌ای جاری است.

پشت قلعه آبدانان

پشت قلعه در فاصله پنج کیلومتری در ناحیه جنوبی شهرستان آبدانان و در شمال غربی روستای پشت قلا بر روی تپه‌ای بلند قرار دارد که رودخانه دویرج از پای آن می‌گذرد. این اثر یکی از آثار دوره ساسانی است که مصالح ساخت آن از قلوه سنگهای رودخانه‌ای و گچ نیم‌کوب تشکیل شده است.

آثار به جا مانده از این اثر ارزشمند شامل برجهای نگهبانی، بارو، شاه‌نشین، اتاق‌های مسکونی، پلکان و... است. باروی بیضوی شکل که ارتفاع آن به سه متر می‌رسد محوطه قلعه را در بر گرفته است. دیوارهای بیرونی و اصلی قلعه تقریبا سالم مانده است. این دیوارها قلعه را به سه قسمت مجزا تقسیم می‌کنند. در قسمت غربی قلعه، آثار برج دیده می‌شود و سوراخی بر روی برج قسمت جنوبی قلعه است که کاربری آن دیده‌بانی است. بر باروها و دیوارهای آن، برجهایی با فواصل تقریباً مساوی در اطراف دژ به صورت کنگره‌دار ساخته شده که دارای اتاق‌های کوچک دیده‌بانی و طاق‌های قوسی شکل است. در منتهی‌الیه قسمت جنوبی و جنوب شرقی دژ، شاهنشین قلعه و اتاق‌های مسکونی قرار دارند که یک چهارم دژ را تشکیل می‌دهند و مابقی محوطه قلعه است. این قسمت دارای اتاق‌های نیم‌دایره با تاقچه‌ها و طاقنماهایی است که گاه قطر دیوار آن به یک متر می‌رسد. این قلعه جنبه نظامی داشته و دور تپه‌ها کانالی طبیعی قرار دارد که مانند خندقی از دژ محافظت می‌کند. در یک قسمت از این خندق طبیعی رودخانه دویرج عبور می‌کند.

پل گاومیشان

پل گاومیشان یکی از آثار دوره ساسانی است که بر روی رودخانه خروشان سیمره در شهرستان دره شهر قرار دارد. با توجه به موقعیت استراتژیک منطقه پل در دوره های بعدی نیز مورد استفاده قرار گرفته و مورد مرمت و بازسازی واقع شده است. دهنه این پل با بیش از ?? متر عرض بزرگترین دهنه پل کشور است. طبیعت زیبا و چشم انداز رویایی اطراف این پل باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی شده است.

سنگ نوشته تخت خان

سنگ نوشته تخت خان یا تخت خاتون بر سر راه ایلام به مهران در منطقه خوش آب و هوای بان‌روشان بر روی قطعه سنگی بزرگ نوشته شده است.

شکل سنگ نوشته یک متوازی الاضلاع در ابعاد 145×190 سانتی‌متر بوده که ابتدا آنرا حدود دو سانتی‌متر به لحاظ فراهم نمودن یک سطح صاف و یکنواخت تراش داده و آنگاه با تراش دادن مجدد حروف و کلمات را برجسته نموده‌اند.

خط کتیبه نستعلیق، و متن آن خلاصه ای از شجره نامه والیان و شرح برخی از خدمات عمرانی غلامرضا خان والی است که در سال 1325 هـ.ق دستور نوشتن آنرا داد.

آتشکده چهار طاقی

این اثر در شهرستان دره شهر بر روی تپه بنای یک آتشکده به صورت چهار طاقی باقی مانده است این بنا را در محل طاق می گویند.این بنا تماماً با قلوه سنگ و گچ ساخته شده است و مربوط به دوران ساسانی است.

منبع تبیان | image : .itto.org