شقاقل چیست و خواص و کاربردهای آن در چیست؟

در کتب فارسی با نامهای هویج وحشی ، هشفیفل ، اشقاقل ، هشقیقل ، ششقاقل ، گزربر ، ریشه گزربری ، زردک ریگی ، شقاقل امده است.
به فرانسوی Panais و Panais cultiv e « نوع مزروع ان » و Panais checacul « نوع صحرایی ان » و به انگلیس نوع مزروع ان را Parsnip و نوع وحشی ان را Wild parsnip گویند . شَقاقُل معمولی یا زَردَک ریگی یا زردک ریش‌بزی یکی از سبزیجات ریشه‌ای از خانواده هویج است(هویج وحشی). شکل آن همانند هویج است ولی پوست آن کمرنگتر و مزه آن قوی‌تر است. شقاقل در بیشتر آسیا و اروپا می‌روید و از قدیم خورده می‌شده است. پیش از ورود سیب زمینی از قاره آمریکا به بر قدیم، در اروپا و آسیا شقاقل بسیار خورده می‌شد.

مغز و ریشه آن یکنواخت و ریشه آن سنگین و دیرهضم است ولی وقتی که با شکر و عسل به صورت مربا تبدیل شود گوارش آن ساده است.

گیاهی است از خانواده Umbelliferae و نام علمی نوع وحشی ان که ریشه ان شقاقل مرباست Malabaila schekakul Boiss و مترادف ان Pastinaca secacul Russ و Tordylium sekakul MILL می باشد.
شقاقل گیاهی است دو ساله شکل ظاهری ان شبیه گیاه هویج برگهای ان دارای بریدگی و در عین حال دندانه دار ، ساقه های ان گوشه دار است. ریشه ان که برای تهیه مربا مصرف میشود نسبتا ضخیم و ضخامت ان در حد یک انگشت ، پر گره و کمی شیرین است. میوه ان در ابعاد یک نخود برنگ تیره و گلهای ان به صورت چتر مرکب در انتهای شاخه گل دهنده ظاهر می شود.
گیاه شقاقل در ماسه های مرطوب و حاشیه جنگلهای متراکم انتشار دارد. در ایران در دماوند ،جنگلهای شمال ایران و سایر اماکن مرطوب می روید و بیشتر زیر درختان متراکم می باشد . در شیراز در کوه برفی می روید .
در اروپا بخصوص در فرانسه از نوع مزروع ان غذایی قدیمی دارند به نام Pot – au – feu که از گوشت گاو پخته و شقاقل مزروع و انواع سبزیجات بخصوص تره درست می کنند و چاشنی هایی که می زنند نسبتا خوشمزه می شود. دراروپا و امریکای شمالی به عنوان سبزی و همچنین علوفه به کار می رود.
شقاقل چیست و خواص و کاربردهای آن در چیست؟

خواص – کاربردهای شقاقل
ریشه گیاه شقاقل ازنظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی کمی گرم و تر می باشد و از نظر خواص معتقدند که باز کننده انسداد مجاری عروق ، مبهی و گرم کننده می باشد وبرای گرم کردن معده و کلیه و کبد تاثیر بسزایی دارد . اشتها را کاهش میدهد .

خواص دارویی ان تا ۴ سال باقی می ماند. سایر خواص آن :
1-تقویت کننده کبد و کلیه ها می باشد.
2- شقاقل اشتها را کم می کند.
3- بلغم و رطوبتها را دفع می کند.
4- سوپی که از شقاقل و پیاز و پیاز فرنگی تهیه شده باشد از بهترین داروهای ادرار آور مؤثرتر است.
5- هرگاه برگ شقاقل را به سوپ فوق اضافه کنیم برطرف کنندۀ انواع روماتیسم است.
6- دربعضی افراد گرم مزاج تولید سردرد می نماید ، در صورتی که شقاقل را با مقداری عسل بخورید و یا مربای آن یا عسل را تهیه کنید ایجاد سردرد و کم اشتهایی نمی کند.
7- ریشه آن سنگین و دیرهضم می باشد ولی چنانچه با شکر و عسل به صورت مربا
دربیاید ، هضم آن آسان شده و به راحتی خورده میشود.
8- از ریشه های گره دار آن در صنعت غذاسازی و دارویی استفاده می شود.

finds.ir تبلیغات نیازمندیها

ترکیبات شیمیایی شقاقل :‌
در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل خام مواد زیر وجود دارد:
اب ۷۹ گرم ، پروتئین ۷/۱ گرم ، چربی ۵/۰ گرم ، هیدراتهای کربن ( قند و نشاسته ) ۱۵ گرم ، کلسیم ۵۰ میلیگرم ، فسفر ۷۷ میلی گرم، اهن ۷/۰ میلی گرم ، سدیم ۱۲ میلیگرم ، پتاسیم ۵۴۱ میلیگرم ، ویتامین A۳۰ IU، تیامین ۰۸/۰ میلی گرم ، رایبوفلاوین ۰۹/۰ میلی گرم ، نیاسین ۲/۰ میلی گرم ، و ویتامین C۱۶ میلی گرم . در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل پخته کم اب مواد زیر وجود دارد:
اب ۸۲ گرم ، پروتئین ۵/۱ گرم ، چربی ۵/۰ گرم ، هیدراتهای کربن ( قندو نشاسته )۱۳ گرم ، کلسیم ۴۵ میلی گرم ، فسفر ۶۲ میلی گرم ، اهن ۶/۰ میلی گرم ، سدیم ۸ میلی گرم ، پتاسیم ۳۷۹ میلی گرم ، ویتامین A ۳۰ IU ، تیامین ۰۷/۰ میلی گرم ، رایبوفلاوین ۰۸/۰ میلیگرم ، نیاسین ۱/۰ میلی گرم و ویتامین C۱۰ میلیگرم .