ماجرای پخش سریال جنجالی قصر یانکسی در چین که تمام رکوردها را شکست

رقابت با تاریخ

استنلی روزن، کارشناس مسائل چین در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به بی بی سی گفت: " این اولین بار نیست که چنین اتفاقی می‎افتد. اما به عقیده من اوضاع سانسور بی شک در حال بدتر شدن است. قصر یانکسی از نظر دولت مروج ارزش‎های غلط، سوداگری و مصرف‎گرایی بود و در آن از اشاعه ارزش‎های بنیادین سوسیالیستی که آن‎ها انتظار دیدنش را داشتند، خبری نبود."

مانیا کوتسه، سردبیر وبسایت " در ویبو چه خبر" ( What s on Weibo) که روی اخبار شبکه‎های اجتماعی در چین تمرکز دارد، می‎گوید: "برای کسانی که بر این دست تولیدات نظارت دارند، همیشه ارزش‎های مربوط به آموزش، ترویج فرهنگ چین و یا روایت‎ بخشی از تاریخ است که اهمیت دارد."

ژو یینگ، یکی از اعضای آکادمی فیلم در دانشگاه باپتیست هنگ کنگ به بی بی سی گفت: "سانسور معمولا برنامه‌های سرگرم‎کننده که ارزش چندانی ندارند را نادیده می‌گیرد. اما فقط تا زمانی که زیاد محبوب نشده و تهدیدی برای معیارهای اخلاقی و ایدئولوژیکی جامعه نباشند. قصر یانکسی یک نمونه عالی از این دست برنامه‎هاست."

با توجه به میزان محبوبیت سریال قصر یانکسی جای تعجب نبود که مقاله هفته نامه تئوری به موضوعی داغ در شبکه‎های اجتماعی تبدیل شود و از آنجایی که اکثر کاربران انتقادهای مطرح شده را محکوم کردند، این بحث آنلاین درست مثل خود سریال چندان به مذاق مقام‌های دولتی خوش نیامد.

به گفته مانیا کوتسه یکی از پست‎های وبسایت خبری "فنیکس" بیش از هزار بار به اشتراک گذاشته شد و ۳۲ هزار نفر زیر آن کامنت نوشتند. اما همه این کامنت‎ها حذف و بخش کامنت به طور کل بسته شد.

او می‎گوید: "این که بخش کامنت‎ها مسدود یا بسته شد، خودش گویای همه چیز است."

موفقیت در خارج از کشور

مسأله دیگر شاید استقبالی بود که مخاطبان در سراسر دنیا از قصر یانکسی کردند.

آقای روزن می‎گوید: "دلیلش شاید این بود که قصر یانکسی در خارج از چین به شدت محبوب شد و میل موفقیت در خارج از مرز با تمایل برای نظارت بر پیام این سریال در تضاد قرار گرفت."

پکن می‎خواهد فرهنگ چین در خارج از کشور رواج داده شود اما فقط ارزش‎هایی که مقام‎های دولتی می‎خواهند باید به نمایش گذاشته شود.

بنابراین اگر یک برنامه تلویزیونی در خارج از چین موفق باشد اما ارزش‎های غلط را به نمایش بگذارد، مقامات احتمالا ترجیح می‎دهند این برنامه اصلا وجود نداشته باشد.

پکن به دنبال اعمال نظارت بر نحوه روایت گذشته و حال چین است.

رئیس جمهور شی جین‌پینگ چین را به عنوان کشوری معرفی می‎کند که به دنبال صلح و سازش است و این در حالیست که سریال قصر یانکسی کشوری پر از دسیسه ، توطئه و نیرنگ را به تصویر می‎کشد.

آقای روزن می‎گوید: "چین می‎خواهد به دنیا این پیام را بدهد که به دنبال صلح است و پیام این سریال کاملا با آن در تضاد است."

زندگینامه (بیوگرافی) شی جین پینگ سیاستمدار پر قدرت و رهبر چین

اشتیاق به خود سانسوری

با همه این‎ها سریال ماجراهای قصر یانکسی هنوز هم به شکل آنلاین وجود دارد و ظاهرا دولت چین نمی‎تواند خساراتی که احتمالا بوجود آورده را از بین ببرد. اما انتقاد علنی نسبت به این سریال، پیام لازم را برای مجموعه‎های تلویزیونی آینده فرستاده است.

در بیشتر موارد کافی است تنها یک نفر از مقامات سیاسی کشور یک برنامه را ببیند، از آن خوشش نیاید و با وزارت تبلیغات تماس بگیرد تا ترتیب انتشار یک مقاله انتقادی را بدهند.

وقتی این مقاله چاپ شد، همه می‎دانند مقامات بلندپایه کشور پشت این انتقاد ایستاده‎اند. به این ترتیب شبکه‎های تلویزیونی به سرعت برای سانسور خود دست به کار می‌شوند و پخش برنامه متوقف می‎شود.

مانیا کوتسه می‎گوید: "سریال‎های درام تاریخی از دهه ۱۹۹۰ در چین محبوب بوده‌اند و این یکی از دلایلی است که استانداردهای سانسور برای آن‎ها با نمونه‎های مربوط به دوره‎های معاصرتر متفاوت است."

"اما اگر تمرکز یکی از این برنامه‎ها بیش از حد روی توطئه، کشمکش و درگیری برای قدرت باشد، می‎توانم تصور کنم این چیزی نیست که آن‎ها دوست داشته باشند از تاریخ چین ببینند."

این یعنی تهیه‎کننده‎ها احتمالا در پروژه‎های آینده خود حواس‎شان را بیشتر جمع خواهند کرد.

در حال حاضر هر برنامه‎ای که برای تلویزیون یا پخش آنلاین ساخته می‎شود باید ارزیابی شود و مجوز بگیرد. بنابراین تهیه‎کننده‎ها کم‌تر به دنبال ساخت سریال‎های درام تاریخی که احتمال توقف پخش‎شان وجود دارد، خواهند رفت.

استنلی روزن می‎گوید: " به نظر من سانسور هر روز سخت‎تر می‎شود. فقط هم در مورد سریال‏ها یا فیلم‎ها نیست. سانسور حتی بعضی سبک‎های موسیقی مثل رپ را هم نشانه گرفته است."

در جستجوی قدرت نرم

وقتی صحبت از بوجود آوردن قدرت نرم به میان می‎آید، چین اغلب درست عمل نمی‎کند.

نمونه‎اش هم فیلم‎هایی است که برای رقابت در بخش فیلم‎های خارجی اسکار می‎فرستد.

آقای روزن می‎گوید، در سال‏های اخیر تعداد زیادی از فیلم‎های خوب انتخاب نشدند، احتمالا تنها به این دلیل که به عقیده دولت، موضوع آن‎ها روی دیدگاه دنیا نسبت به چین تأثیر منفی می‎گذارد.

فیلم "فرشتگان سفید می‎پوشند" محصول ۲۰۱۷ در مورد آزار و اذیت کودکان بود و فیلم مرگ برای بقا که سال ۲۰۱۸ ساخته شد، داستان یک بیماری سرطانی را به تصویر می‎کشید که به شکل غیرقانونی از هند دارو وارد می‎کرد.

هر دوی این فیلم‎ها در چین موفق بودند و در خارج از چین هم مورد تحسین قرار گرفتند. اما مشکل اینجاست که نسخه‎ای از چین که پکن دوست دارد به جهان نشان دهد را به تصویر نمی‎کشیدند.

استنلی روزن می‎گوید: " اگر آن‎ها کمی بیشتر انتقاد را تحمل می‎کردند، وقتی پای قدرت نرم به میان می‎آمد می‎توانستند موفق‎تر عمل کنند. اما ترس‎شان از این است که اگر دریچه سد را باز کنند، دیگر نتوانند کنترل امور را در دست بگیرند."