3d max چیست، چگونه کار می کند و چه کاربردی دارد؟ – بررسی نرم افزار تری دی مکس
3d max یک نرم افزار حرفه ای برای مدلسازی سه بعدی می باشد. بد نیست بدانید نام این نرم افزار سابقاً 3D Studio بوده است و توسط یک شرکت فیلم سازی بنام یوست (Yost) طراحی شده است. در حال حاضر این نرم افزار در اختیار شرکت اتودسک (Autodesk) می باشد و توسط این شرکت توسعه داده می شود. برای درک بهتر اینکه 3d max چیست، بیایید نگاهی به دنیای وسیع تری با نام گرافیک های کامپیوتری بیندازیم که 3d max در واقع زیر مجموعه ای از آن می باشد.در حالت کلی نرم افزارهای گرافیکی را می توان در دو دسته بندی اصلی جای داد: نرم افزارهای دو بعدی و نرم افزارهای سه بعدی. در نرم افزارهای گرافیکی دو بعدی همچون ادوب فتوشاپ، شما تصاویر و لایه هایی را ایجاد می کنید. این نوع پروژه ها معمولاً شامل نمودارهای فنی، لوگوها، تایپوگرافی و ویرایش تصاویر می باشند.
در نرم افزارهای گرافیکی سه بعدی همچون 3d max، شما از داده های هندسی برای ایجاد اشیائی که مدل های سه بعدی نامیده می شوند، استفاده می کنید. در واقع این مدل ها از مجموعه ای از نقاط برای نمایش در حالت سه بعدی استفاده می کنند. در حالت کلی برای ایجاد مدل های سه بعدی، چهار روش اصلی وجود دارد: روش پریمیتیو (primitive)، روش چند ضلعی (polygon)، روش اسپلاین منطقی غیر یکنواخت (non-uniform rational basis spline) و روش اسپلاین مبنای منطقی (rational basis spline). نرم افزار 3d max از مدلسازی به روش چند ضلعی (polygon) استفاده می کند.
اگر در ارتباط با تری دی مکس مایل به ارتقاء سطح دانشتان می باشید، توصیه من به شما مجموعه آموزش تری دی مکس در فرادرس می باشد.
3d max چگونه کار می کند؟
سپس با افزودن جزییات بیشتر، مانند دستکاری سطوح موجود، این شکل بسط می یابد. هر بخش از این مدل سه بعدی می تواند دارای بافت (texture) خاصی باشد که به آن منتسب می گردد. به کمک روش هایی مانند نگاشت مسطح (planar mapping) شما می توانید تعداد بی شمار بافت مختلف ایجاد کنید. هر چقدر این جزییات سه بعدی و بافت های آن بیشتر و بیشتر باشند، نتیجۀ کار یک مدل سه بعدی بهتر از آب در خواهد آمد.
یکی دیگر از کارکردهای اصلی 3d max، توانایی آن در رندرگیری مدل های سه بعدی می باشد، که در نتیجۀ آن تصاویر ثابتی تولید می شوند. البته نرم افزارهای مرتبط یا افزونه های مرتبط دیگری نیز وجود دارند که به کمک آنها می توانید این مدل های سه بعدی تولید شده را به حرکت در آورید.
رابط کاربری نرم افزار 3d max
در داخل محیط این نرم افزار شما قادر هستید که کارکردهای نرم افزار را از طریق واسط های کاربری متعددی فراخوانی کنید که در نتیجۀ آن بهره وری بسیاری بالایی را تجربه خواهید کرد. به عنوان مثال یک دستور خاص را هم می توانید از طریق منوها، هم از طریق نوار ابزارها و هم از طریق پنل های دستورات فراخوانی کنید. علاوه بر این موارد، به کمک کلیدهای میانبر نیز قادر خواهید بود بسیاری از دستورات پرکاربرد را فراخوانی نمایید.
علاوه بر آن کاربران این امکان را دارند که به طرق مختلف محیط 3d max را با سلیقۀ خودشان شخصی سازی کنند. به عنوان مثال نوار ابزارها (toolbars) و پنل های دستورات (command panels) را می توانند جابجا کنند و در محل های دلخواهی که با آن احساس راحتی بیشتری می کنند، مستقر سازند.
معمولاً برای ساده تر شدن امور، در نرم افزارها یک سری کلیدهای میانبر در نظر می گیرند که کارهای تکراری را با آنها سریع تر انجام دهند، خوشبختانه در نرم افزار 3d max این کلیدهای میانبر تماماً توسط کاربر قابل شخصی سازی هستند. همچنین دستورات موجود در نوار ابزارها را نیز بسته به اینکه از کدامیک بیشتر استفاده می کنید، می توانید طبق سلیقۀ خودتان چینش کنید. البته یک ویژگی سطح بالاتر با نام ضبط اسکریپت های سفارشی (custom recording scripts) هم وجود دارد که می تواند رابط کاربری شما را به شکل شگفت آوری پیشرفته تر و منطبق تر با نیاز و سلیقۀ شما سازد.
برای ایجاد مدل های سه بعدی، آموزش مدل سازی سه بعدی با تری دی اس مکس را به شما توصیه می کنم.
چه کسانی از 3d max استفاده می کنند؟
استودیوهای ساخت بازی های کامپیوتری معمولاً از 3d max برای ایجاد کاراکترها و سایر هسته های مهم طراحی بازی استفاده می کنند. اجزائی که توسط نرم افزار 3d max ایجاد می شوند، اغلب به کمک نرم افزارها یا افزونه های کمکی دیگری دارای بافت ها و جزییات بیشتری می گردند. نرم افزار 3d max نقشی مهم و کلیدی در شرکت های ساخت بازی های کامپیوتری دارد.
در اینجا جا دارد به محصول دیگری از شرکت اتودسک با نام مایا (Maya) نیز اشاره کنیم. مایا نرم افزاری مشابه 3d max می باشد و سازندۀ هر دو نیز یک شرکت مشابه می باشند. تفاوت آنها در اینست که مایا به طور خاص برای طراحی بازی ایجاد شده است و در این زمینه امکانات ویژۀ بیشتری دارد. البته محبوبیت مایا دلایل دیگری نیز دارد و به عنوان یکی از این دلایل می توان به مالتی پلتفرم بودن آن نیز اشاره داشت.
مایا برای دو پلتفرم پر کاربرد در آمریکا و اروپا یعنی ویندوز و سیستم عامل مک طراحی شده است. در مقابل 3d max فقط بر روی سیستم عامل ویندوز کار می کند. از این رو اگر شغل شما طراحی گیم می باشد و به همین دلیل با 3d max کار می کنید، بد نیست نیم نگاهی هم به مایا داشته باشید و از این دو محصول در کنار یکدیگر بهره بگیرید.
معماران و شرکت های طراحی از 3d max برای ایجاد مدل های مفهومی استفاده می کنند. به کمک 3d max مشتریان آنها می توانند مدل هایی سه بعدی، کاملاً مشابه با مدل های واقعی را، پیش از اتمام کار ببینند و اقدام به خرید یا سرمایه گذاری در پروژه ها کنند. در واقع 3d max به نوعی برای شرکت های طراحی و معماری، آینده را به زمان حال آورده است و آنها را قادر ساخته است که به جای فروش محصول، ایدۀ از پیش آماده شدۀ آن را عرضه کنند.
انیمیشن سازان حرفه ای گروه قابل توجه دیگری هستند که از 3d max به وفور در کارهایشان استفاده می کنند. پر مسلم است که 3d max نرم افزاری عالی برای استفاده در انیمیشن ها و فیلم ها می باشد. به عنوان مثال، بخش های زیادی از انیمیشن محبوب و جهانی آواتار به کمک 3d max ساخته شده است. نرم افزار 3d max علاوه بر کمپانی های فیلم سازی، در بین سازندگان آگهی های بازرگانی و تبلیغاتی نیز بسیار محبوب است.
سازندگان کلیپ های تبلیغاتی به کمک امکانات گستردۀ 3d max جلوه های ویژۀ قابل ستایشی را به کلیپ هایشان می افزایند تا از این طریق در کار بازاریابی و جذب مشتری، و ایجاد ارتباط با اذهان مخاطبان بهتر عمل کنند. در حالت کلی هر آنچه را که در ذهن شما قابل تصور باشد، به کمک 3d max و البته با ترکیب آن با توانایی هنرمندان خوش قریحه می توان خلق کرد.
در این بخش از مقالۀ 3d max چیست، مایلم اشاره ای هم به نرم افزار قدرتمند بلندر (Blender) داشته باشم. بلندر نرم افزار قدرتمندی است که می توان به عنوان جایگزینی برای 3d max و همین طور به عنوان جایگزینی برای مایا به آن اشاره کرد. تری دی مکس نرم افزار گرانی می باشد، البته در ایران از آنجا که معمولاً نرم افزارها به صورت کرک شده و غیرقانونی استفاده می شوند، شاید این موضوع اهمیت چندانی نداشته باشد.
برای استفاده از نرم افزار 3d max باید هزینۀ سالیانه حدود 1500 دلار بپردازید. نرم افزار مایا نیز تقریباً همینقدر هزینۀ سالیانه دارد. در مقابل نرم افزار بلندر کاملاً رایگان و البته منبع باز نیز می باشد. با خیال راحت هم می توانید همیشه از آخرین بروز رسانی های آن استفاده کنید. از مزایای دیگر بلندر می توان به این اشاره کرد که هم برای طراحی انیمیشن و هم برای طراحی بازی های کامپیوتری ابزارهای فراوانی را در اختیار شما قرار می دهد.
آشنایی بیشتر با توانایی های 3d max
حتی می توان گفت که به بخشی جدایی ناپذیر از برخی از صنایع تبدیل شده است. از این رو اگر از دید بازار کار هم به آن بنگرید، گزینۀ محبوبی است که فراگیری آن برای شما ارزش افزودۀ زیادی را ایجاد می کند. هنگامی که بحث مدلسازی سه بعدی و رندرینگ مطرح باشد، 3d max در سرعت و سادگی بی رقیب و بی نظیر است.
اگر به عنوان یک انیمیشن ساز از 3d max استفاده می کنید، باید بدانید که از این نرم افزار در مراحل مختلفی از ساخت انیمیشن می توان بهره جست. یکی از مراحل ساخت انیمیشن ها مرحلۀ پیش تصویر سازی (pre-visualization) می باشد، از چیدمان (layout)، دوربین ها، مدلسازی، ایجاد بافت ها (texturing)، ریگینگ (rigging)، انیمیشن، VFX، نورپردازی و رندرینگ می توان به عنوان مراحل دیگری از ساخت انیمیشن ها اشاره کرد، بد نیست بدانید که نرم افزار قدرتمند 3d max می تواند در تمامی این مراحل نقش مهمی ایفا کند. با این حساب عجیب نیست که این نرم افزار به بخشی لاینفک از استودیوهای انیمیشن سازی تبدیل گردد و در واقع بخشی با ارزش از خط تولید انیمیشن آنها باشد.
همچنین در صنعت ساخت بازی های کامپیوتری، برای ایجاد مدل های سه بعدی از کاراکترها، اجزاء بازی و انیمیشن های بازی از 3d max کمک می گیرند. نرم افزار تری دی مکس می تواند در زمان تولید بازی های کامپیوتری صرفه جویی قابل توجهی ایجاد کند و همینطور در افزایش بهره وری مراحل تولید بازی ها، نقشی بسیار مهم ایفا کند.
نتیجه گیری
بد نیست بدانید که این روش از محبوب ترین روش ها در صنعت بازی های کامپیوتری نیز می باشد. همچنین به کاربران عمدۀ این نرم افزار که عبارت از صنایع ساخت انیمیشن، ساخت بازی، گرافیست ها، معماران، شرکت های ساخت فیلم، سازندگان تیزرهای تبلیغاتی و... هستند پرداختیم. البته جا دارد در این جا اشاره نیز کنیم که در طراحی صنعتی نیز از این نرم افزار استفادۀ فراوانی می شود و برای ساخت قطعات مختلف و طراحی ماشین آلات مختلف نیز کاربرد دارد. به طور کل هر مدل سه بعدی که فکرش را بکنید می توان با تری دی مکس ساخت. خواه این مدل یک دوربین عکاسی باشد و خواه یک اسلحۀ جنگی، شاید هم خودرو یا هواپیما باشد.
در پایان این مقاله مایلم منابع آموزشی زیر از فرادرس را با شما به اشتراک بگذارم: