قطاب چیست؟ طرز تهیه شیرینی ایرانی قطاب | ساده ترین روش پخت قطاب
قطاب نوعی شیرینی ایرانی است. این شیرینی از معروفترین شیرینیهای سنتی شهرهای یزد است. یکی از لذیذترین، شناخته شده ترین و پرطرفدارترین شیرینی های یزدی قطاب است که از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. بنا به شنیده ها و مستندات، پیشینه این شیرینی به اواخر دوره قاجار برمی گردد.
قطاب یزد
این شیرینی در انواع سنتی یزدی و عسلی تهیه میشود. قطاب یزدی از دو بخش لایه خارجی و مغز داخلی تشکیل شدهاست. لایه خارجی آن که نانی سرخ شده در روغن است از آرد گندم، شیر یا ماست و زرده تخم مرغ تشکیل شدهاست که پس از طبخ در پودر قند غلطانده میشود. مغز داخلی این شیرینی نیز از مخلوط پودر بادام، پودر قند و هل تشکیل شدهاست. در قطاب عسلی، شیرینکننده اصلی بجای پودر قند، عسل است.
این شیرینی در انواع سنتی یزدی و عسلی تهیه میشود. قطاب یزدی از دو بخش لایه خارجی و مغز داخلی تشکیل شدهاست. لایه خارجی آن که نانی سرخ شده در روغن است از آرد گندم، شیر یا ماست و زرده تخم مرغ تشکیل شدهاست که پس از طبخ در پودر قند غلطانده میشود. مغز داخلی این شیرینی نیز از مخلوط پودر بادام، پودر قند و هل تشکیل شدهاست. در قطاب عسلی، شیرینکننده اصلی بجای پودر قند، عسل است.
قطاب کرمان
این شیرینی در دو نوع گردویی و پستهای تهیه میشود. در لایه بیرونی که با خمیر درست میشود و با پودر قند تزیین میگردد و برای محتوای آن از مغز پسته و شکر آسیاب شده یا مغز گردو و شکر آسیاب شدهاستفاده میگردد. قطاب یکی از قدیمیترین و اصیلترین شیرینیهای ایرانی به حساب میآید.
این شیرینی در دو نوع گردویی و پستهای تهیه میشود. در لایه بیرونی که با خمیر درست میشود و با پودر قند تزیین میگردد و برای محتوای آن از مغز پسته و شکر آسیاب شده یا مغز گردو و شکر آسیاب شدهاستفاده میگردد. قطاب یکی از قدیمیترین و اصیلترین شیرینیهای ایرانی به حساب میآید.
طعم دهنده طبیعی قطاب
متخصصان طراحی طعم شرکت طعم و عطر ماگنولیا با استفاده از دانش و فناوری روز در اقدامی بی نظیر و با هدف بازسازی و ماندگار کردن طعمهای اصیل ایرانی، برای اولین بار موفق به طراحی طعم قطاب در ایران شدند و پس از انجام آزمونهای ارزیابی حسی اولیه و دستیابی به نتایج قابل قبول، این طعم به صورت انبوه تولید و در اختیار صنایع غذایی ایران قرار گرفت.
متخصصان طراحی طعم شرکت طعم و عطر ماگنولیا با استفاده از دانش و فناوری روز در اقدامی بی نظیر و با هدف بازسازی و ماندگار کردن طعمهای اصیل ایرانی، برای اولین بار موفق به طراحی طعم قطاب در ایران شدند و پس از انجام آزمونهای ارزیابی حسی اولیه و دستیابی به نتایج قابل قبول، این طعم به صورت انبوه تولید و در اختیار صنایع غذایی ایران قرار گرفت.
مواد لازم برای خود خمیر:
زرده تخم مرغ ۲ عدد
ماست نسبتاً سفت و شیرین ۱۰۰ گرم یا یک دومِ یک پیمانه (۲۰۰ گرمی)
کره کاملاً نرم شده ۱۰۰ گرم
آرد به اندازه نچسبیدن خمیر بطور تقریبی ۲ و یک چهارم پیمانه، تقریباً ۲۵۰ گرم، هر یک پیمانه (۲۰۰ گرمی) آرد ۱۱۰ گرم وزن دارد.
بیکینگ پودر یک قاشق چایخوری
خمیر ترش یک دوم قاشق چایخوری (برخی از انواع خمیر ترش نیاز به خیس کردن ندارد)
نکته: میتوان بیکینگ پودر را از دستور حذف کرد و بجای آن بطور کلی یک قاشق چایخوری خمیر ترش استفاده کرد. در اینصورت خمیر باید در جای گرم قرار بگیرد و مواد خمیر از ابتدا خیلی سرد نباشد. خمیری که به این طریق به دست میآید سالم تر و طبیعی تر است اما به علت پف کردن بیشتر نسبت به استفاده از بیکینگ پودر نیاز است که درزها بخوبی پیچانده شوند تا درزهای خمیر بعد از پخت باز نشود. همچنین خمیر بعد از ور آمدن باید هر چه زودتر پخته شود وگرنه در اثر ماندن ترش میشود.
زرده تخم مرغ ۲ عدد
ماست نسبتاً سفت و شیرین ۱۰۰ گرم یا یک دومِ یک پیمانه (۲۰۰ گرمی)
کره کاملاً نرم شده ۱۰۰ گرم
آرد به اندازه نچسبیدن خمیر بطور تقریبی ۲ و یک چهارم پیمانه، تقریباً ۲۵۰ گرم، هر یک پیمانه (۲۰۰ گرمی) آرد ۱۱۰ گرم وزن دارد.
بیکینگ پودر یک قاشق چایخوری
خمیر ترش یک دوم قاشق چایخوری (برخی از انواع خمیر ترش نیاز به خیس کردن ندارد)
نکته: میتوان بیکینگ پودر را از دستور حذف کرد و بجای آن بطور کلی یک قاشق چایخوری خمیر ترش استفاده کرد. در اینصورت خمیر باید در جای گرم قرار بگیرد و مواد خمیر از ابتدا خیلی سرد نباشد. خمیری که به این طریق به دست میآید سالم تر و طبیعی تر است اما به علت پف کردن بیشتر نسبت به استفاده از بیکینگ پودر نیاز است که درزها بخوبی پیچانده شوند تا درزهای خمیر بعد از پخت باز نشود. همچنین خمیر بعد از ور آمدن باید هر چه زودتر پخته شود وگرنه در اثر ماندن ترش میشود.
مواد لازم برای پر کردن خمیر:
پودر بادام ۲ پیمانه یا حدود ۲۰۰ گرم
خاکه قند نرم یک پیمانه یا حدود ۱۲۵ گرم
هل کوبیده نرم یک تا ۲ قاشق چایخوری
نکته:در صورت تمایل میتوان گلاب به مواد اضافه کرد تا حدی که مواد داخل به شکل خمیر کاملاً سفت در بیاید.
پودر بادام ۲ پیمانه یا حدود ۲۰۰ گرم
خاکه قند نرم یک پیمانه یا حدود ۱۲۵ گرم
هل کوبیده نرم یک تا ۲ قاشق چایخوری
نکته:در صورت تمایل میتوان گلاب به مواد اضافه کرد تا حدی که مواد داخل به شکل خمیر کاملاً سفت در بیاید.
طرز تهیه:
در صورتیکه خمیر ترش از نوعی است که باید حل شود آن را در دو قاشق غذاخوری آب ملایم با یک قاشق چایخوری پودر قند و کمی نمک میریزیم تا کمی بماند. زرده تخم مرغ را با چنگال زده و با کره نرم شده و ماست مخلوط کرده سپس آرد و بیکینگ پودر و مایه خمیر ترش را نیز اضافه کرده بهم میزنیم تا حدی که لازم بود آرد اضافه میکنیم تا خمیر به دست نچسبد و زیاد هم سفت و بدون کشش نشود. خمیر را در کیسه نایلونی میگذاریم یک تا دو ساعت بماند وخمیر ور بیاید.
پودر بادام و قند و هل را مخلوط میکنیم. روی میز را کمی آرد میپاشیم خمیر را با وردنه باز میکنیم و با دهانه لیوان یا استکان دایرههایی میبریم وسط هر دایره را کمی از مایه بادام و قند میگذاریم دقت میکنیم که بادام و قند وسط خمیر قرار گیرد واطراف آنرا آلوده نکند و دو طرف خمیر را روی هم میآوریم با دست اطراف آنرا بهم میچسبانیم و فشار میدهیم که بادام و قند در لای خمیر محفوظ مانده وخمیر شکل هلال پیدا کند وبا دقت دور خمیر را پیچ میدهیم.
در صورتیکه خمیر ترش از نوعی است که باید حل شود آن را در دو قاشق غذاخوری آب ملایم با یک قاشق چایخوری پودر قند و کمی نمک میریزیم تا کمی بماند. زرده تخم مرغ را با چنگال زده و با کره نرم شده و ماست مخلوط کرده سپس آرد و بیکینگ پودر و مایه خمیر ترش را نیز اضافه کرده بهم میزنیم تا حدی که لازم بود آرد اضافه میکنیم تا خمیر به دست نچسبد و زیاد هم سفت و بدون کشش نشود. خمیر را در کیسه نایلونی میگذاریم یک تا دو ساعت بماند وخمیر ور بیاید.
پودر بادام و قند و هل را مخلوط میکنیم. روی میز را کمی آرد میپاشیم خمیر را با وردنه باز میکنیم و با دهانه لیوان یا استکان دایرههایی میبریم وسط هر دایره را کمی از مایه بادام و قند میگذاریم دقت میکنیم که بادام و قند وسط خمیر قرار گیرد واطراف آنرا آلوده نکند و دو طرف خمیر را روی هم میآوریم با دست اطراف آنرا بهم میچسبانیم و فشار میدهیم که بادام و قند در لای خمیر محفوظ مانده وخمیر شکل هلال پیدا کند وبا دقت دور خمیر را پیچ میدهیم.
طریقه پختن به دو روش است:
روغن فراوان داغ مینماییم و قطابها را در روغن سرخ میکنیم بعد با کفگیر قطابها را از روغن خارج کرده ودر صافی میگذاریم که روغن زیادی آن گرفته شود وبعد از کمی سرد شدن در پودر قند میغلطانیم ودر ظرف میچینیم کمی پسته چرخ کرده روی آن میپاشیم.
با این مقدار مواد یک سینی فر پر قطاب به دست میآید. خمیر به اندازه کافی چرب هست بنابراین میتوانیم قطاب را در سینی چیده و در فر با حرارت ۳۲۵ درجه فارنهایت یا ۱۷۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲۵-۲۰ دقیقه طبخ کنیم و بعد از طلایی شدن از فر خارج نماییم و در پودر قند بغلطانیم یا بر روی آن با الک پودر قند بپاشید.
روغن فراوان داغ مینماییم و قطابها را در روغن سرخ میکنیم بعد با کفگیر قطابها را از روغن خارج کرده ودر صافی میگذاریم که روغن زیادی آن گرفته شود وبعد از کمی سرد شدن در پودر قند میغلطانیم ودر ظرف میچینیم کمی پسته چرخ کرده روی آن میپاشیم.
با این مقدار مواد یک سینی فر پر قطاب به دست میآید. خمیر به اندازه کافی چرب هست بنابراین میتوانیم قطاب را در سینی چیده و در فر با حرارت ۳۲۵ درجه فارنهایت یا ۱۷۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲۵-۲۰ دقیقه طبخ کنیم و بعد از طلایی شدن از فر خارج نماییم و در پودر قند بغلطانیم یا بر روی آن با الک پودر قند بپاشید.