داریو نوری چیست — هر آنچه که باید در مورد درایو نوری (Disk Drive) بدانید

راهنمای مطالعه :
تاریخچه ورود داریوهای نوری
معرفی انواع داریوهای نوری در بازار
داریو نوری چیست؟ داریوهای نوری چگونه کار می کنند؟
داریوهای نوری چه مشکلاتی دارند؟
معرفی بهترین داریوهای نوری بازار

دیسک ویدئویی Laservision دوازده اینچی، اولین دیسک لیزری بازار بود که در سال 1972 رونمایی شد و پلیر یا داریو نوری این دیسک‌ها در گذشته توسط شرکت هلندی فیلیپس به بازار عرضه می شدند. سیگنال ویدئویی در این نوع دیسک‌های لیزری به عنوان یک فرمت آنالوگ مانند فیلم ویدیویی قدیمی یا همان وی اچ اس های خودمان (VHS) بروی این نوع دیسک‌ها ذخیره می شدند. اولین دیسک نوری که قابلیت ضبط کردن دیجیتالی را داشت، یک دیسک صوتی 5 اینچی (CD) با فرمت فقط خواندنی بود که توسط سونی و فیلیپس در سال 1975 به بازار عرضه شد. 

اولین درایورهای نوری با قابلیت پاک کردن محتوای درون دیسک‌ها را شرکت‌های ماتسوشیتا که اسم قدیم پاناسونیک بود، سونی و کی‌دی‌دی‌آی شرکت مخابرات ژاپنی (Kokusai Denshin Denwa (KDDI))، در سال 1983 معرفی کردند. اما سرانجام سونی اولین درایو دیسک نوری قابل پاک شدن و بازنویسی 5+1⁄4 اینچی تجاری (بصورت تولید انبوه و گسترده) را در سال 1987 عرضه کرد که ظرفیت آن به 325 مگابایت می رسید.

فرمت CD-ROM توسط سونی و شرکت دنون (Denon) توسعه داده شد و در سال 1984 به عنوان فرمت دیجیتال صوتی فشرده یا سی‌دی صوتی (Audio CD) که نام کامل آن Compact Disc Digital Audio می باشد، معرفی شد و برای نگهداری هر نوع داده دیجیتالی مناسب بودند. فرمت CD-ROM دارای ظرفیت محدود ذخیره سازی 650 مگابایت بودند که در آن زمان بسیار عالی و مناسب و همچنین کاربردی بوند. همچنین در سال 1984 ، سونی بار دیگر دست به ابدا نوع خاص دیگری از دیسک نوری زد و حجم ذخیره سازی داده را به ظرفیت 3.28 گیگابایت رساند. 

در سپتامبر 1992 ، سونی فرمت جدیدتری با نام MiniDisc را معرفی کرد ، که قرار بود وضوح صوتی سی دی ها و راحتی در فشرده سازی داده‌ها را با هم ترکیب کند که ظرفیت استاندارد این مینی‌دیسک به 80 دقیقه فایل صوتی می رسید. در ژانویه 2004 ، سونی یک فرمت ارتقا یافته Hi-MD را معرفی کرد که ظرفیت ذخیره سازی فایل‌های صوتی به 1 گیگابایت (48 ساعت صدا) افزایش داد.

فرمت DVD که مخفف Digital Video Disc یا Digital Versatile Disc می باشد، توسط پاناسونیک ، سونی و توشیبا ، در سال 1995 عرضه شد و دارای ظرفیت 4.7 گیگابایت در هر لایه بود. پس از عرضه اولین دستگاه‌های پخش کننده DVD یا دی وی دی پلیرها در 1 نوامبر 1996 توسط پاناسونیک و توشیبا در ژاپن و اولین رایانه های سازگار با DVD-ROM در 6 نوامبر همان سال توسط Fujitsu ارسال شد. فروش درایوهای DVD-ROM برای رایانه ها در ایالات متحده آمریکا در 24 مارس 1997 ، هنگامی که کرتیو تکنولوژی (Creative Labs) که یک شرکت سنگاپوری بود کیت PC-DVD خود را به بازار عرضه کرد ، آغاز شد.

همچنین در سال 1999 ، کنوود یک درایو نوری چند پرتو را منتشر کرد که به سرعت چاپ 72 ایکس می رسید.

و در نهایت ظهور اوج ذخیره سازی داده ها بروی یک دیسک در سال 2000 رخ داد که اولین نمونه اولیه Blu-ray توسط سونی در اکتبر 2000 رونمایی شد و اولین دستگاه ضبط کننده تجاری و تولید انبوه بلوری در 10 آوریل 2003 به بازار عرضه شد.  در ژانویه 2005 ، TDK اعلام کرد که آنها یک پوشش پلیمری بسیار سخت و در عین حال بسیار نازک ("Durabis") برای دیسک های Blu-ray ساخته است. این یک پیشرفت فنی قابل توجه بود چون طول عمر و ماندگاری دیسک ها را بصورت قابل توجهی افزایش می داد. در مورد ویژگی دیسک Blu-ray از نظر فنی نیز به لایه باریک تری برای پرتو باریک تر و لیزر "آبی" با طول موج کوتاه نیاز دارد.

پایان دوران اوج دیسک های نوری

از اواسط دهه 2010 ، تولیدکنندگان رایانه به دلیل ارزان شدن قیمت فلش مموری و فضاهای ذخیره سازی داده مبتنی بر USB، و همچنین ورود فضای ابری یا CLOUD به دنیای کامپیوتر، اقدام به توقف کامل عرضه درایوهای نوری برای محصولات خود کردند. امروز داریوهای نوری تنها در مواردی خاص برای نصب ویندوز بروی کامپیوترهای قدیمی یا تماشای فیلم‌های قدیمی بروی دی وی دی پلیرها استفاده می شود، اما بلوری، نسل جدید این دیسک‌ها همچنان در کنسول‌های بازی مانند پلی استیشن‌ها کاربرد فراوانی دارد و بازار خرید و فروش این دیسک‌ها همچنان رونق دارد.

از درایوهای نوری، انواع مختلفی تاکنون به بازار عرضه شده است و اکثر آنها نیز دیگر تولید نیم شوند، اما از سال 2021 ، درایوهای دیسک نوری موجود در بازار درایوهای DVD-ROM و درایوهای BD-ROM یا Blu-ray Disc هستند که قابلیت خواندن و نوشتن رو دیسک را دارند . همچنین برای مطالعه و آشنایی با انواع درایورهای سخت افزاری و کاربردهای آنها می توانید مطلب درایور سخت افزار چیست فرادرس را مطالعه نمایید.
درایور سخت افزار چیست ؟ | راه‌ حل‌های رفع مشکلات درایورها - کلیک کنید.

معرفی انواع درایوهای نوری تولید شده بازار

1- CD-ROM drive

وقتی قیمت اولویت اصلی در خرید یک داریو نوری باشد، درایو CD-ROM با حداقل هزینه اولین گزینه پیشنهادی برای خرید می باشد. درایوهای CD-ROM فقط دیسک های CD-DA (صوتی) ، دیسک های CD-ROM (داده) و (در اکثر مدل های جدید) دیسک های قابل نوشتن CD-R/CD-RW را می خوانند. انتخاب و خرید درایوهای سی دی رام به دلیل توقف تولید این محصول بسیار سخت و محدود می باشد.

2-  DVD-ROM drive

درایوهای DVD-ROM نسل جدیدتری از سی دی رام‌ها هستند که در تاریخچه نیز اشاره شد توسط سونی وارد بازار شدند. این محصول گرانتر از درایوهای CD-ROM است و توانایی خواندن دیسک های دی وی دی صوتی و ویدیویی را دارد.

3-  CD-RW drive

درایوهای CD-RW ، که به آنها سی دی رایتر نیز گفته می شود ، کپی کردن یا ضبط کردن داده درون سی دی را دارند..

4- DVD-ROM/CD-RW drive

دی وی دی رام ها با قابلیت رایت کردن سی دی، مدل دیگری از درایوهای نوری بودند که توانایی خواندن دی وی دی و پر کردن محتوا بروی سی دی را داشتند

5- DVD writer

دی وی دی رایترها نیز همانطور که از اسم‌شان مشخص است، می توانند دی وی دی ها را رایت یا انتقال فایل به دیسک را انجام و یا محتوای دی وی دی را به راحتی بخوانند.

6- درایو Blu-ray

این درایوهای نوری جدیدترین نسل موجود در بازار هستند که در انواع مختفلی مانند درایو Blu-ray اکسترنال و درایو Blu-ray لپ تاپی به بازار عرضه می شوند. قیمت این محصولات بسیار گران می باشند بطوری که قیمت از حداقل یک میلیون آغاز و تا 6 میلیون تومان نیز ادامه دارند.

اکثر مردم احتمالاً این دستگاه‌ها را با نام دی وی دی رایتر یا سی دی رایتر و یا دی وی دی درایو در بازار می شناسند، اما بهترین اصطلاح فنی جامع برای این درایوها "درایو نوری" است. چرا؟ چون که این دستگاه روش کارشان به این شکل می باشد و همه یک کارکرد پایه و اصلی دارند: یک موتور دیسک را در درایو بسیار سریع می چرخاند در حالی که یک لیزر متصل به سروو موتور (که کارش کنترل دقیق موقعیت زاویه، سرعت و شتاب می باشد.) داده ها را از روی آن می خواند.
بخش‌های مختلف یک درایو نوری : برای درک نحوه عملکرد درایو نوری ، باید نحوه عملکرد دیسک نوری را بدانید. داریو نوری چیست و چه بخش‌هایی دارد؟ داریوهای نوری از سه بخش مهم ساخته شده اند :

بخش اول :

موتور دستگاه است که وظیفه به حرکت درآوردن یا چرخش دیسک را بر عهده دارد و شما هم احتمالاً صدای کارکرد این موتور را در لپ تاپ و کامپیوترتان شنیده اید.

بخش دوم :

لنز اپتیک یک درایو نوری نیز از مهمترین بخش این دستگاه می باشد. مهمترین قسمت درایو دیسک نوری یک مسیر نوری است که در داخل انتخاب کننده میسر (PUH) قرار دارد. PUH همچنین به عنوان laser ، optical pickup، مجموعه لیزری ، مجموعه نوری لیزری ، سر/واحد انتخاب کننده نوری یا مجموعه نوری شناخته می شود. این بخش معمولاً شامل یک دیود لیزری نیمه هادی ، یک لنز برای تمرکز پرتو لیزر و دیودهای نوری برای تشخیص نور منعکس شده از سطح دیسک می باشد.

بخش سوم :

برد مرکزی درایور نوری است. این بخش وظیفه دریافت داده‌ها، پردازش اطلاعات دریافت شده از روی دیسک و ارسال به مین‌برد کامپیوتر یا هر دستگاه پلیر دیگری را پس از تبدیل داده به زبان ماشین (صفر و یک)، توسط کابل‌های مختلف مانند IDE، SATA یا SAS را بر عهده دارد.

یک گرداننده دیسک یا درایو نوری حاوی داده هایی است که توسط یک هد متحرک خوانده می شود. اما در حالی که هارد دیسک ها می توانند سرعت انتقال را نزدیک به 100 مگابایت بر ثانیه (مخصوصاً روی دسکتاپ) داشته باشند ، درایوهای نوری به ندرت به نزدیک این سرعت می رسند. متراکم بودن اطلاعات روی دیسک های نوری و مکانیسم های خواندن آن متفاوت است.

درایوهای نوری در مقایسه با فلش مموری‌ها و هارد دیسک‌ها، دارای فضای ذخیره سازی بسیار کمتری هستند و توانایی ذخیره سازی ثابتی دارند و همچنین ممکن است به دلیل رایت شدن بد، دی وی دی شما بسوزد و توانایی خواندن فایل را نداشته باشد. از مشکلات بزرگ دیگر این دیسک‌ها، صفحه حساس و خش گیر آن است که براحتی این صفحات صدمه می بینند و بخشی از صفحه دی وی دی یا سی از بین می رود و برای همیشه بلااستفاده می شوند، اگر بخواهید به سمت استفاده از بلو-ری نیز بروید، خرید دیسک و دستگاه پلیر آن نیز بسیار گران می باشد و برای استفاده بلند مناسب نیستند.

تفاوت در درایو نوری DVD یا سی دی اکسترنال با درایو DVD اینترنال در سرعت خواندن و قابل حمل این دو دستگاه می باشد. در داریوهای نوری اینترنال، سرعت خواندن دی وی دی بالاتر می باشد و سخت افزار قدرتمندتری دارند. اما درایو DVDهای اکسترنال قابل حمل را دارند و می توان به راحتی آنها را جا به جا کرد و همچنین مناسب لپ تاپ و کامپیوترهایی می باشند که سیستم عامل ندارند و باید ویندوز را با دی وی دی بروی کامپیوتر نصب کرد.

درایو نوری دی وی دی اکسترنال MSI مدل ECD-819 یکی از پرفروش ترین و محبوب ترین درایو نوری بازار ایران می باشد. این دستگاه با وزن چهارصد گرم توسط USB 3.0 به دستگاه‌های مختلف مانند لپ تاپ و کامپیوتر دسکتاپ وصل می شود و قابلیت سازگاری با سیستم عامل‌های ویندوز ایکس‌پی ویندوز 2003 ، ویندوز ویستا ، ویندوز 7 ، ویندوز 8 ،ویندوز 10 ، مک او اس را دارد. سرعت نوشتن و خواندن این دستگاه بروی دیسک دی وی دی 8X می باشد.

در آخر اگر به دنبال آموزش ابزارهای مهندسی کامپیوتر بصورت جامع و از مقدماتی تا پیشرفته مانند آموزش های برنامه نویسی، ابزار مدیریت وب سایت، مجموعه آموزش شبکه های کامپیوتری، مجموعه آموزش دروس علوم و مهندسی کامپیوتر و سایر مقالات و آموزش های مرتبط هستید به صفحه زیر مراجعه نمایید :
آموزش ابزارهای مهندسی کامپیوتر فردارس
همچنین اگر برای ورود به بازار کار به دنبال یادگیری مهارت های کاربردی کامپیوتر هستید به مطالب و آموزش‌های زیر مراجعه کنید :
مهارت های کاربردی کامپیوتر (ICDL) فرادرس