زندگینــــامه (بیوگرافی) وودی آلن (Woody Allen) کارگردان مشهور آمریکایی
وودی آلن (به انگلیسی: Woody Allen) (۱ دسامبر ۱۹۳۵)، کمدین، بازیگر، کارگردان، نویسنده و موسیقی‌دان آمریکایی است. آلن فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان یک نویسنده کتاب‌های طنز و سپس یک کمدین روی صحنه آغاز کرد و سپس در دههٔ ۶۰ میلادی فعالیت فیلم‌سازی خود را آغاز کرد.وی ۱۹ بار نامزد اسکار و چهار بار برنده آن شده‌است که این جوایز شامل یک اسکار بهترین کارگردانی و سه جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی شده‌است.
Heywood "Woody" Allen (born Allan Stewart Konigsberg; December 1, 1935) is an American director, writer, actor, and comedian whose career spans more than six decades. He began his career as a comedy writer in the 1950s, writing jokes and scripts for television and publishing several books of short humor pieces. In the early 1960s, Allen began performing as a stand-up comedian, emphasizing monologues rather than traditional jokes. As a comedian, he developed the persona of an insecure, intellectual, fretful nebbish, which he maintains is quite different from his real-life personality. In 2004, Comedy Central ranked Allen fourth on a list of the 100 greatest stand-up comedians, while a UK survey ranked Allen as the third-greatest comedian.
By the mid-1960s, Allen was writing and directing films, first specializing in slapstick comedies before moving into dramatic material influenced by European art cinema during the 1970s, and alternating between comedies and dramas to the present. He is often identified as part of the New Hollywood wave of filmmakers of the mid-1960s to late 1970s. Allen often stars in his films, typically in the persona he developed as a standup. Some of the best-known of his over 50 films are Annie Hall (1977), Manhattan (1979), Hannah and Her Sisters (1986), and Crimes and Misdemeanors (1989). In 2007 he said Stardust Memories (1980), The Purple Rose of Cairo (1985), and Match Point (2005) were his best films. Critic Roger Ebert described Allen as "a treasure of the cinema".
Allen has received many accolades and honors throughout his career. He has won four Academy Awards: three for Best Original Screenplay and one for Best Director. He also garnered nine British Academy Film Awards. His screenplay for Annie Hall was named the funniest screenplay by the Writers Guild of America in its list of the "101 Funniest Screenplays". In 2011, PBS televised the film biography Woody Allen: A Documentary on the American Masters TV series.
By the mid-1960s, Allen was writing and directing films, first specializing in slapstick comedies before moving into dramatic material influenced by European art cinema during the 1970s, and alternating between comedies and dramas to the present. He is often identified as part of the New Hollywood wave of filmmakers of the mid-1960s to late 1970s. Allen often stars in his films, typically in the persona he developed as a standup. Some of the best-known of his over 50 films are Annie Hall (1977), Manhattan (1979), Hannah and Her Sisters (1986), and Crimes and Misdemeanors (1989). In 2007 he said Stardust Memories (1980), The Purple Rose of Cairo (1985), and Match Point (2005) were his best films. Critic Roger Ebert described Allen as "a treasure of the cinema".
Allen has received many accolades and honors throughout his career. He has won four Academy Awards: three for Best Original Screenplay and one for Best Director. He also garnered nine British Academy Film Awards. His screenplay for Annie Hall was named the funniest screenplay by the Writers Guild of America in its list of the "101 Funniest Screenplays". In 2011, PBS televised the film biography Woody Allen: A Documentary on the American Masters TV series.
برای نمایش کامل تصویر کلیک نمایید ...خیلی از شروع کارش نگذشته بود که متوجه شد به‌تنهایی از مجموع حقوق والدینش بیشتر در می‌آورد. دبیرستان که تمام شد یک کار دیگر هم کرد؛ به دانشگاه نیویورک رفت تا در رشته‌ی «ارتباط و فیلم» تحصیل کند. او در سال ۱۹۵۳ وارد دانشگاه شد اما هنوز یک سال هم نگذشته بود که چون در درس «تولید تصویر متحرک» افتاد به‌کل قید مدرک و تحصیلات عالی را زد و دانشگاه را ترک کرد. هرچند سال بعد در ۱۹۵۴ به آموزشکده شهری نیویورک رفت تا «فیلم» بخواند اما یک ترم هم دوام نیاورد. بعدها در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز گفت که بزرگ‌ترین پشیمانی زندگی‌اش این است که با عمل‌کرد ناپخته‌ی خود دانشگاه را ناتمام رها کرده و مدرک نگرفته.
آلن که انگار تحصیلات دانشگاهی راضی‌اش نمی‌کرد خودش دست به کار شد و به صورت خودآموز در زمینه فیلم و سینما به طور مبسوط مطالعه کرد. از قِبل همین مطالعه‌ها بعدا حتی توانست در دانشگاه «نیو اسکول» نیویورک به تدریس بپردازد. در همان دوران نزد نویسنده مطرحی به نام «لاجس اِگری» به یادگیری نویسندگی پرداخت تا قلمش را صیقل دهد و اصولی وارد این حرفه شود.
برای نمایش کامل تصویر کلیک نمایید ...آلن همان‌قدر که نویسندگی و کارگردانی را دوست داشت به بازیگری هم بی‌نظر نبود؛ در بسیاری از کارهایش مانند Pussycat (اکران ۱۹۶۵) و Don’t Drink the Water که یک سال بعد در برادوی اجرا شد خودش هم بازی کرد. سرآغاز حرکت وودی آلن به کارگردانی در ۱۹۶۶ و با فیلم What’s Up, Tiger Lily رقم خورد ولی در حقیقت اوج‌گیری شهرتش در ۱۹۶۹ و با فیلم Take the Money and Run شروع شد.
او در ادامه، Bananas را در ۱۹۷۱ به سینما برد؛ سال بعد دو فیلم دیگر را کارگردانی کرد. در ۱۹۷۳ فیلم Sleeper را ساخت که در نوع خود موفقیتی برای آلن به حساب می‌آمد. البته او در طول دوران حرفه‌ای‌اش همیشه داستان‌های کوتاه طنز می‌نوشت که خیلی‌شان در مجله‌ی The New Yorker چاپ می‌شدند.
آثار و فیلم‌های برجسته‌ی حرفه‌ای وودی آلن
یکی از نقاط عطف ساخته‌های آلن فیلم «آنی هال» (Annie Hall) با بازی «دایان کِیتون» است. آلن هم این فیلم را کارگردانی کرد هم یکی از نویسندگان فیلم‌نامه‌اش بود (به اتفاق مارشال بریکمن) و هم خود در آن بازی کرد؛ او و کیتون سر فیلم‌برداری این فیلم مدتی با هم رابطه‌ی عاطفی داشتند ولی به ازدواج ختم نشد. فیلم آنی هال در چهار بخش از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردان و بهترین فیلم‌نامه برنده اسکار شد. فیلم بعدی آلن با نام «منهتن» در ۱۹۷۹ اکران شد؛ او این فیلم را ادای احترامی به زادگاه خود توصیف می‌کند که از خیلی لحاظ‌ها آغازی برای فیلم‌های آینده‌اش شد.
برای نمایش کامل تصویر کلیک نمایید ...در دهه‌ی ۹۰ میلادی رابطه‌ی آلن با شرکت‌های سرمایه‌گذاری و فیلم‌سازی هالی‌وودی خوب نبود و او در این سال‌ها فیلم‌های کم‌بودجه‌ای چون Husbands and Wives در ۱۹۹۲، Bullets Over Broadway در ۱۹۹۴، Mighty Aphrodite در ۱۹۹۵ و Sweet and Lowdown در ۱۹۹۹ را به سینماها فرستاد.
از ۲۰۰۰ تا کنون
آلن از دهه‌ی هفتاد میلادی به‌طور مرتب هر سال یک فیلم ساخته؛ اما هزاره‌ی سوم میلادی را با رشته فیلم‌های کمدی شروع کرد و کمی پرکارتر شد؛ در ۲۰۰۰ چهار فیلم، ۲۰۰۱ دو فیلم، ۲۰۰۲ یک فیلم، ۲۰۰۳ سه فیلم، ۲۰۰۴ دو فیلم و در ۲۰۰۵ سه فیلم ساخت که یکی‌شان فیلم موفق Match Point بود.
آلن در ۲۰۰۶ دو فیلم Scoop و Home را در سینماها نمایش داد. در ۲۰۰۸ Vicky Cristina Barcelona را اکران کرد و در ۲۰۱۱ فیلم مشهور کمدی رمانتیک Midnight in Paris (نیمه‌شب در پاریس) بر پرده نقره‌ای نمایش داد. مورد اخیر برای آلن جایزه بهترین فیلم‌نامه اصلی را به همراه داشت. کار بعدی‌اش، To Rome With Love، یک فیلم کمدی با بازیگران بین‌المللی بود که خود آلن هم بعد شش سال در آن بازی کرد. اما سال ۲۰۱۳ و اکران فیلم Blue Jasmin یک نامزدی دیگر در بخش بهترین فیلم‌نامه را در کارنامه‌ی آلن افزود.
او در ۲۰۱۴ یک کمدی رمانتیک دیگر به نام «جادو در مهتاب» را ساخت که «کولین فرث» نقش اول آن را ایفا کرد. آلن در ۲۰۱۵ با فیلم Irrational Man بازگشتی به درام داشت؛ در این فیلم «واکین فینیکس» و «اِما استون» بازی کردند. او در سال جاری (۲۰۱۶) فیلم Café Society را اکران کرد. وودی آلن در ادامه قانون شخصی نانوشته خودش که هر سال حداقل یک فیلم داشته باشد در سپتامبر ۲۰۱۶ فیلم‌برداری فیلم بعدی خود را که هنوز نامی هم برای آن قطعی نشده شروع کرد. داستان این فیلم که قرار است سال ۲۰۱۷ پخش شود در دهه ۵۰ میلادی می‌گذرد و «کیت وینسلت» و خواننده‌ی معروف «جاستین تیمبرلیک» در آن ایفای نقش می‌کنند.
زندگی شخصی وودی آلن
آلن در بیش از ۸۰ سال زندگی خود سه بار ازدواج کرد: از ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۹ با «هرلین روزن»، از ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۰ با «لوییس لیسر» و از ۱۹۹۷ به این سو با «سون-یی پِروین». البته حدود ۱۲ سال به‌صورت گسسته با «میا فارو» ارتباط عاطفی داشت؛ به جز فارو مدت زیادی هم با «استیسی تیلکین» و «دایان کیتون» در رابطه بود.
برای نمایش کامل تصویر کلیک نمایید ...البته این تنها رسوایی این کارگردان مشهور نبود؛ مورد بعدی در ارتباط با دختر خوانده‌ی رسمی خودش «دیلان» بود که او را به اتفاق «فارو» به فرزندی گرفته بودند. آلن به خاطر آزار جنسی دیلان تحت بازرسی قرار گرفت. موضوع تجاوز جنسی به دختربچه هفت ساله در حالی مطرح شد که آلن و فارو سر قضیه‌ی پروین با هم درگیر بودند و دادگاه آن‌ها در جریان بود؛ قاضی حکم به بازجویی داد ولی چون دلایل محکمی پیدا نشد متهم را در این مورد تبرئه کرد. اما گذشت تا اوایل ۲۰۱۴ و حدود بیست سال بعد از آن ماجرا، خود دیلان در یک وبلاگ جزئیات تجاوز پدرخوانده‌اش را بیان و دوباره توجه رسانه‌ها را به این موضوع معطوف کرد؛ البته آلن تا هم‌این امروز این مسئله را نپذیرفته و آن را مردود می‌داند.
برای نمایش کامل تصویر کلیک نمایید ...وودی آلن با این‌که امسال ۸۱ ساله شده ولی می‌گوید به نظرش هنوز برای این‌که بهترین کار عمرش را بسازد فرصت دارد! او که بارها در مصاحبه‌هایش اعلام کرده کلا از آدم‌ها خوشش نمی‌آید، درباره‌ی مشکلش با مردم می‌گوید: «[البته] به نظرم معدودی‌شان خیلی خوب هستند اما اغلب قریب به اتفاق آدم‌ها بدند. من همیشه یکی از کسانی بوده‌ام که دوست دارند یک شهاب سنگ به زمین بخورد و همه را از بین ببرد؛ آماری هم نگاه کنید این طوری درصد کسانی که حق‌شان از بین رفتن است بیشتر خواهد بود!»
آلن خود را ماجراجو و نترس می‌داند و در این باره می‌گوید: «اگر در زندگی شما خبری از شکست‌های چند باره نیست پس معلوم است که هیچ کاری را با خلاقیت انجام نمی‌دهید.» او در پاسخ به این‌که بزرگ‌ترین پشیمانی زندگی‌اش چیست گفته: «بزرگ‌ترین پشیمانی! من یک عالمه دارم، جزئی و بزرگ؛ اما برای من بزرگ‌ترین‌شان این است که دانشگاه را تمام نکردم. وقتی کاری را بکنی و مدرکش را نگیری انگار شاه باشی و تاج بر سر نگذاری. آن موقع جوانی کردم. یک چیز دیگر این است که چرا زندگی جدی‌تری نداشتم و زندگی را جدی‌تر نگرفتم؛ فیلم‌های من آن اوایل سرگرم‌کننده‌تر بودند. اما این‌ها دلیل نمی‌شود که به آینده امیدوار نباشم. هنوز فرصت هست تا بهترین کارها را انجام دهم. باید بگویم که من از مرگ نمی‌ترسم فقط وقتی رخ می‌دهد نمی‌خواهم آن‌جا باشم!»
کتاب
آب آشامیدنی نیست، نگار شاطریان، نشر بیدگل (۱۹۶۶)
دوباره این آهنگو بزن سم، بهرنگ رجبی، نشر چشمه (۱۹۶۶)
حالا بی حساب شدیم (۱۹۷۱)
بی بال و پر، نگار شاطریان، نشر بیدگل (۱۹۷۵)
عوارض جانبی ۱، لادن نژادحسینی، نشر بیدگل (۱۹۸۰)
حباب معلق، بهرنگ رجبی، نشر بیدگل (۱۹۸۱) حباب معلق
سنترال پارک وست، محمدرضا اوزار، نشر بیدگل (۱۹۹۵)
اولد سیبروک، محمدرضا اوزار، نشر بیدگل (۲۰۰۳)
ریورساید درایو، محمدرضا اوزار، نشر بیدگل (۲۰۰۳)
متل ماه عسل (۲۰۱۱)
جوایز
اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم آنی هال، ۱۹۷۷
اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم آنی هال (همراه مارشال بریکمن)، ۱۹۷۷
نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول برای فیلم آنی هال
نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم داخلی
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم داخلی
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم منهتن (همراه مارشال بریکمن)
نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم برادوی دنی رز
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم برادوی دنی رز
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم رز ارغوانی قاهره
اسکار بهترین فیلم‌نامه اقتباسی برای فیلم هانا و خواهرانش، ۱۹۸۶
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم هانا و خواهرانش،
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم روزگار رادیو،
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم جنایت و جنحه،
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم آلیس،
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم زن و شوهرها،
نامزد اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم گلوله‌ها بر فراز برادوی، ۱۹۹۴
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم گلوله‌ها بر فراز برادوی، ۱۹۹۴(همراه داگلاس مک‌گراث)
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم آفرودیت توانا، ۱۹۹۵
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم هری ساختارشکن، ۱۹۹۷
نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم امتیاز نهایی، ۲۰۰۵
اسکار بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی برای فیلم نیمه‌شب در پاریس، ۲۰۱۲
فیلم‌های محبوب آلن
وودی آلن در سال ۲۰۱۲ در نظرسنجی نشریه بریتانیایی سایت‌اندساوند ۱۰ فیلم برتر عمر خود را انتخاب کرد:
دزد دوچرخه ساخته ویتوریو دسیکا، ۱۹۴۸
مهر هفتم ساخته اینگمار برگمان، ۱۹۵۷
همشهری کین ساخته اورسن ولز، ۱۹۴۱
آمارکورد ساخته فدریکو فلینی، ۱۹۷۳
هشت و نیم ساخته فدریکو فلینی، ۱۹۶۳
چهارصد ضربه ساخته فرانسوا تروفو، ۱۹۵۹
راشومون ساخته آکی‌را کوروساوا، ۱۹۵۰
توهم بزرگ ساخته ژان رنوار، ۱۹۳۷
جذابیت پنهان بورژوازی ساخته لوئیس بونوئل، ۱۹۷۲
راه‌های افتخار ساخته استنلی کوبریک، ۱۹۵۷
