زندگینامه (بیوگرافی) بهروز وثوقی (قیصر) بازیگر سرشناس سینمای ایران
بهروز وثوقی (زادهٔ ۲۰ اسفند ۱۳۱۶) هنرپیشه ایرانی پرسابقه و سرشناس سینما و تئاتر اهل ایران است. او برادر چنگیز وثوقی و شهراد وثوقی است که هر دو در ایران به کار هنرپیشگی مشغولاند. وثوقی قبل از بازیگری در سینما، کارمند ادارهٔ دارایی و بعد دوبلور و گویندهٔ رادیو تلویزیون بود. بهروز وثوقی که محبوبیتی افسانهای بین مردم و سینما دوستان دارد، همواره یکی از محبوبترین چهرههای سینمای ایران بودهاست.بهروز وثوقی در آثار کارگردانان نامداری چون ساموئل خاچیکیان، ناصر تقوایی، امیر نادری، فریدون گُله، مسعود کیمیایی، خسرو هریتاش، علی حاتمی، ژان نگولسکو، رضا بدیعی، شیرین نشاط، جیمز فارگو، بهمن قبادی، جلال مقدم و شاپور قریب ایفای نقش کرده و در موفقیت بهترین فیلمهای مسعود کیمیایی همچون قیصر، گوزنها، داش آکل، رضا موتوری و خاک تأثیر فراوانی داشتهاست.
او در طول فعالیت هنریاش بارها نامزد و برنده جوایز جشنوارههای مختلف شد که از مهمترین آنها میتوان به کسب دو مجسمهٔ سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلمهای قیصر و رضا موتوری، و جایزهٔ بز بالدار جشنواره جهانی فیلم تهران برای فیلم گوزنها اشاره کرد. بهروز وثوقی بهخاطر نقش شمایلوارش در فیلم قیصر از سوی سینمادوستان ایرانی به «قیصر سینمای ایران» ملقب شدهاست.
Behrouz Vossoughi (Persian: بهروز وثوقی), (born Khalil Vossoughi, 11 March 1938 Persian: خلیل وثوقی), is an Iranian actor, TV host and model of Iranian origin, with appearances in more than 90 films and plays. He has also worked in television, radio and theater. His work has earned him recognition at several international film festivals, including for Best Actor at the International Film Festival of India in 1974 and the Lifetime Achievement Award at the San Francisco International Film Festival in 2006.
Filmography
Toofan Dar Shahre Ma (1958) — directed by Samuel Khachikian
Gole gomshodeh (1962) — directed by Abbas Shabaviz
The Hundred Kilo Bridegroom (1962) — directed by Abbas Shabaviz
An Angel in My House (1963) — directed by Aramis Aghamalian
Gamine (1964) — directed by Aramis Aghamalian
The Pleasures of Sin (1964) — directed by Siamak Yasemi
The Bride of the Sea (1965) — directed by Arman
Dozde Bank (1965) — directed by Esmail Koushan
Hashem khan (1966) — directed by Tony Zarindast
Today and Tomorrow (1966) — directed by Abbas Shabaviz
Twenty years of waiting (1966) — directed by Mehdi Reisfirooz
Khodahafez Tehran (1966) — directed by Samouel Khachikian
Dalahoo (1967) — directed by Siamak Yasemi
Zani Be Name Sharab (1967) — directed by Amir Shervan
Vasvaseye sheitan (1967) — directed by Tony Zarindast
Come Stranger (1968) — directed by Masoud Kimiai
Tange Ejdeha (1968) — directed by Siamak Yasemi
Red Plains (1968) — directed by Hekmat Aghanikyan
Gerdabe gonah (1968) — directed by Mehdi Reisfirooz
Man ham gerye kardam (1968) — directed by Samouel Khachikian
Hengameh (1968) - directed by Naser Mohammadi
Dozd e Siahpoosh (1969) — directed by Amir Shervan
Blue World (1969) — directed by Saber Rahbar
Qeysar (1969) — directed by Masoud Kimiai
The Window (1970) — directed by Jalal Moghadam
Dore Donya Ba Jibe Khali (1970) — directed by Khosrow Parvizi
The Invincible Six (1970) — directed by Jean Negulesco
Reza Motorcyclist (Reza Motori) (1970) — directed by Masoud Kimiai
Wood Pigeon (Toghi) (1970) — directed by Ali Hatami
Leyli and Majnun (1971) — directed by Siamak Yasemi
Dash Akol (1971) — directed by Masoud Kimiai
Rashid (1971) — directed by Parviz Nouri
Fleeing the Trap (1971) — directed by Jalal Moghadam
Yek Mard O Yek Shahr (1971) — directed by Amir Shervan
Baluch (1972) — directed by Masoud Kimiai
The Dagger — directed by Fereydun Gole
Gharibe (1972) — directed by Shapoor Gharib
The dagger (1972) — directed by Shapoor Gharib
Khak (1972) — directed by Masoud Kimiai
Gorg-e bizar (1973) — directed by Maziar Partow
Tangsir (1974) — directed by Amir Naderi
The Compromise (1974) — directed by Mohammad Motevaselani
Gavaznha (1974) — directed by Masoud Kimiai
Mamal Amricayi (1975) — directed by Shapoor Gharib
Zabih (1975) — directed by Mohammad Motevaselani
The Beehive (1975) — directed by Fereydun Gole
Hamsafar (1975) — directed by Masoud Asadollahi
Bot (1976) — directed by Iraj Ghaderi
Botshekan (1976) — directed by Shapoor Gharib
Malakout (1976) — directed by Khosrow Haritash
Honeymoon (1976) — directed by Fereydun Gole
Sooteh-Delan (1978) — directed by Ali Hatami
Cat in the Cage (1978) — directed by Tony Zarindast
Caravans (1978) — directed by James Fargo
Nafas-borideh (1980) — directed by Sirus Alvand
Sphinx (1981) — directed by Franklin J. Schaffner
Time Walker (1982) — directed by Tom Kennedy
Eyes (1987) — directed by Schwann Mikels
Terror in Beverly Hills (1989) — directed by John Myhers
Veiled Threat (1990) — directed by Cyrus Nowrasteh
The Crossing (1999) — directed by Nora Hoppe
Broken Bridges (2004) — directed by Rafigh Pouya
Zarin (2005) — directed by Shirin Neshat
Sepas (2011) — directed by Saeid Khoze
Keep the Flight in Mind (2012) — directed by Saeid Khoze
Rhino Season (2012) — directed by Bahman Ghobadi
TV series
Falcon Crest (1981) — directed by Reza Badiyi
Nightingales (1989) — directed by Reza Badiyi
Toofan Dar Shahre Ma (1958) — directed by Samuel Khachikian
Gole gomshodeh (1962) — directed by Abbas Shabaviz
The Hundred Kilo Bridegroom (1962) — directed by Abbas Shabaviz
An Angel in My House (1963) — directed by Aramis Aghamalian
Gamine (1964) — directed by Aramis Aghamalian
The Pleasures of Sin (1964) — directed by Siamak Yasemi
The Bride of the Sea (1965) — directed by Arman
Dozde Bank (1965) — directed by Esmail Koushan
Hashem khan (1966) — directed by Tony Zarindast
Today and Tomorrow (1966) — directed by Abbas Shabaviz
Twenty years of waiting (1966) — directed by Mehdi Reisfirooz
Khodahafez Tehran (1966) — directed by Samouel Khachikian
Dalahoo (1967) — directed by Siamak Yasemi
Zani Be Name Sharab (1967) — directed by Amir Shervan
Vasvaseye sheitan (1967) — directed by Tony Zarindast
Come Stranger (1968) — directed by Masoud Kimiai
Tange Ejdeha (1968) — directed by Siamak Yasemi
Red Plains (1968) — directed by Hekmat Aghanikyan
Gerdabe gonah (1968) — directed by Mehdi Reisfirooz
Man ham gerye kardam (1968) — directed by Samouel Khachikian
Hengameh (1968) - directed by Naser Mohammadi
Dozd e Siahpoosh (1969) — directed by Amir Shervan
Blue World (1969) — directed by Saber Rahbar
Qeysar (1969) — directed by Masoud Kimiai
The Window (1970) — directed by Jalal Moghadam
Dore Donya Ba Jibe Khali (1970) — directed by Khosrow Parvizi
The Invincible Six (1970) — directed by Jean Negulesco
Reza Motorcyclist (Reza Motori) (1970) — directed by Masoud Kimiai
Wood Pigeon (Toghi) (1970) — directed by Ali Hatami
Leyli and Majnun (1971) — directed by Siamak Yasemi
Dash Akol (1971) — directed by Masoud Kimiai
Rashid (1971) — directed by Parviz Nouri
Fleeing the Trap (1971) — directed by Jalal Moghadam
Yek Mard O Yek Shahr (1971) — directed by Amir Shervan
Baluch (1972) — directed by Masoud Kimiai
The Dagger — directed by Fereydun Gole
Gharibe (1972) — directed by Shapoor Gharib
The dagger (1972) — directed by Shapoor Gharib
Khak (1972) — directed by Masoud Kimiai
Gorg-e bizar (1973) — directed by Maziar Partow
Tangsir (1974) — directed by Amir Naderi
The Compromise (1974) — directed by Mohammad Motevaselani
Gavaznha (1974) — directed by Masoud Kimiai
Mamal Amricayi (1975) — directed by Shapoor Gharib
Zabih (1975) — directed by Mohammad Motevaselani
The Beehive (1975) — directed by Fereydun Gole
Hamsafar (1975) — directed by Masoud Asadollahi
Bot (1976) — directed by Iraj Ghaderi
Botshekan (1976) — directed by Shapoor Gharib
Malakout (1976) — directed by Khosrow Haritash
Honeymoon (1976) — directed by Fereydun Gole
Sooteh-Delan (1978) — directed by Ali Hatami
Cat in the Cage (1978) — directed by Tony Zarindast
Caravans (1978) — directed by James Fargo
Nafas-borideh (1980) — directed by Sirus Alvand
Sphinx (1981) — directed by Franklin J. Schaffner
Time Walker (1982) — directed by Tom Kennedy
Eyes (1987) — directed by Schwann Mikels
Terror in Beverly Hills (1989) — directed by John Myhers
Veiled Threat (1990) — directed by Cyrus Nowrasteh
The Crossing (1999) — directed by Nora Hoppe
Broken Bridges (2004) — directed by Rafigh Pouya
Zarin (2005) — directed by Shirin Neshat
Sepas (2011) — directed by Saeid Khoze
Keep the Flight in Mind (2012) — directed by Saeid Khoze
Rhino Season (2012) — directed by Bahman Ghobadi
TV series
Falcon Crest (1981) — directed by Reza Badiyi
Nightingales (1989) — directed by Reza Badiyi
زندگینامه و کارها
بهروز وثوقی در سال ۱۳۱۶ در خوی به دنیا آمد. به گفته خودش از شش ماهگی به تهران آمد و در خیابان خرمشهر ساکن شد. شخصی به نام مسعود صمدی در سال ۱۳۳۴ در ۱۸ سالگی بهروز وثوقی را مطرح کرد. بازی در نقشهای متفاوت و شخصیتهای بهیادماندنی سینمای ایران مانند مردی که قاتلش را کشت، داش آکل، سید در گوزنها، مجید ظروف چی در سوته دلان، ممل آمریکایی، زائر محمد (شیر محمد) در تنگسیر، رضا موتوری، ابی نسیه در کندو، دکتر رستگار در سازش، سرهنگ نصرالله در کاروانها وی را تبدیل به یکی از محبوبترین بازیگران تاریخ سینمای ایران کردهاست.
او از سال ۱۳۳۷ با بازی در فیلم طوفان در شهر ما به سینما آمد و تا سال ۱۳۴۷ در نقشهای متفاوت اما نچندان پررنگی ظاهر شد. نخستین فیلم سینمایی مورد توجه او صد کیلو داماد به کارگردانی عباس شباویز در سال ۱۳۴۰ بود. وی در سال ۱۳۴۸ توسط مسعود کیمیایی به فیلم قیصر دعوت شد و این نقطه شروع وی به عنوان یک بازیگر مطرح بود، بازی وی در این فیلم مورد توجه عموم و علاقهمندان به سینما قرار گرفت. جوان اول آن سالهای سینمای ایران در بسیاری از فیلم به ایفای نقش پرداختهاست. از جمله فیلمهای مطرحی که وی در آن به ایفای نقش پرداختهاست میتوان به سوتهدلان، ذبیح، کندو، داش اکل، خاک، بلوچ، تنگسیر، همسفر، ممل آمریکایی، رضا موتوری، دشنه، طوقی، گوزنها، سازش، کاروانها، ملکوت، گرگ بیزار، فرار از تله، قهرمانان و زرین اشاره کرد. بهروز وثوقی پس از آن به آمریکا رفت تا در فیلم «گربه در قفس» ساخته تونی زریندست بازی کند که اقامت او در آمریکا با انقلاب اسلامی مصادف شد. در سال ۲۰۰۰ داوران جشنواره فیلم سانفرانسیسکو جایزهٔ آکیرا کوروساوا را به عباس کیارستمی اهدا کردند و او نیز به بهروز وثوقی تقدیم کرد. وثوقی بعد انقلاب دوستی خود را با ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی حفظ نموده و به گفتهٔ خودش فقط با این دو هنرپیشه در داخل کشور در ارتباط است. هنرپیشه مشهور آمریکایی آنتونی کویین بازیگر نقش حمزه در فیلم محمد رسولالله چندین سال رابطهٔ بسیار صمیمانهای با وی در آمریکا داشتهاست. وثوقی در سال ۱۹۷۸ در فیلم کاروانها به همراه آنتونی کوئین و کریستوفر لی به ایفای نقش پرداخت. وی همیشه در قراردادهای خود از عقیده خاصی برخوردار بود و آن این بود که در فیلمی بهعنوان نقش اول در ابتدای فیلم اگر نام او نوشته نمیشد، در آن فیلم ایفای نقش نمیکرد، هرچند این مسئله برای فیلمسازان هم حایز اهمیت بود و باعث پرفروشیِ اثر آنها میگردید. در حادثهٔ آتشسوزی سینما رکسِ آبادان در مرداد ۱۳۵۷، ازدحام جمعیت برای تماشای فیلم گوزنهای بهروز بود.
کارنامه هنری
بهروز وثوقی در آثار کارگردانان نامداری چون ساموئل خاچیکیان، ناصر تقوایی، امیر نادری، فریدون گُله، مسعود کیمیایی، خسرو هریتاش، علی حاتمی، ژان نگولسکو، رضا بدیعی، شیرین نشاط، جیمز فارگو، بهمن قبادی، جلال مقدم و شاپور قریب ایفای نقش کردهاست.
وی همچنین با بازیگران نامداری چون کامرون میچل، کریستوفر لی، آنتونی کویین، پوری بنایی، داریوش اسدزاده، جمشید مشایخی، رضا کرمرضایی، پرویز فنیزاده، عزتالله انتظامی، گوگوش، مونیکا بلوچی، لیلا فروهر، شهره آغداشلو، ناصر ملکمطیعی، فرامرز قریبیان، رضا بیک ایمانوردی، شهلا ریاحی، پروین خیربخش، نوری کسرایی، فخری خوروش، جنیفر اونیل، محمدعلی کشاورز، بهزاد فراهانی، گلشیفته فراهانی، فرزانه تأئیدی، ایرج قادری، داود رشیدی، جیمز کارن، استوارت ویتمن، الکه زومر، بهمن مفید، جعفر والی، اکبر مشکین، ایرن زازیانس، کورنبرگ ریس و جف دانیلز همبازی بودهاست.
بهروز وثوقی از ستایششدهترین و به عقیدهٔ بسیاری از اهالی سینما و هنرمندان (مانند فریبرز عرب نیا، خسرو شکیبایی، پرویز فنیزاده، پرویز پرستویی، داریوش اقبالی، بهمن قبادی، مهدی هاشمی، فاطمه معتمدآریا، پژمان بازغی، حامد بهداد، سعید راد و شهاب حسینی و بابک حمیدیان...) بهترین بازیگر تاریخ سینمای ایران است. آخرین کار هنری و اولین کار بهروز وثوقی در صحنه تئاتر در ایران، بازیگری در نمایشنامه موضوع جدی نیست از لویی جی پیراندلو، نویسنده بنام ایتالیایی به ترجمه و کارگردانی ایرج انور بود که در تابستان ۱۳۵۷ در انجمن ایران و آمریکا به اجرا درآمد و نقش مقابل او را شهره آغداشلو به عهده داشت. تلویزیون ملی ایران این نمایش را به کیفیت عالی ضبط کرد اما هرگز پخش نشد. خسرو شکیبایی، بهمن قبادی و عباس کیارستمی از بهروز وثوقی بارها بهعنوان کسی که دیدن فیلمهایش آنها را به سینما علاقهمند کردهاست یاد کردهاند. او با گوگوش و خواننده بین سالهای ۱۳۵۴ تا ۵۵ زن و شوهر بودند.
فیلمشناسی
پیش از انقلاب
نفس بریده
کاروانها
سوته دلان
ملکوت
ماه عسل
بتشکن
بت
همسفر
کندو
ذبیح
گوزنها
ممل آمریکائی
سازش
نفرین
گرگ بیزار
خاک
تنگسیر
غریبه
دشنه
بلوچ
یک مرد یک شهر
فرار از تله
رشید
داشآکل
لیلی و مجنون
قهرمانان
طوقی
رضا موتوری
دور دنیا با جیب خالی
پنجره
قیصر
دنیای آبی
دزد سیاهپوش
هنگامه
من هم گریه کردم
گرداب گناه
دشت سرخ
تنگه اژدها
بیگانه بیا
بر آسمان نوشته
وسوسه شیطان
زنی به نام شراب
دالاهو
ایمان
هاشم خان
خداحافظ تهران
بیست سال انتظار
امروز و فردا
عروس دریا
دزد بانک
لذت گناه
دختر ولگرد
فرشتهای در خانه من
گل گمشده
صد کیلو داماد
پس از انقلاب 57 :
مجموعه تلویزیونی «تاج فالکون»
مجموعه تلویزیونی «بلبل»
فصل کرگدن
۲ اسب نر
شبهای اضطراب
زرین
پلهای شکسته
عبور
وحشت در بورلی هیلز
تهدید
ترور در بورلی هیلز
چشمهایش
گروگان
ابوالهول
وقت گردشکننده
دفینه
گربه در قفس
نمایش
موضوع جدی نیست (۱۳۵۷) - از لوئیجی پیراندلو - مترجم و کارگردان: ایرج انور
رستمی دیگر اسفندیاری دیگر - سیاوش اوستا
پروانهای در مشت - ایرج جنتی عطایی
یک رؤیای خصوصی (۱۳۹۲)- ایرج جنتی عطایی
جوایز و دستاوردها
داخلی
جشنواره فیلم سپاس تهران
برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در دومین دوره در سال ۱۳۴۸ برای بازی در فیلم قیصر
برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال ۱۳۴۹ برای بازی در فیلم رضا موتوری
نامزد جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال ۱۳۵۰ برای بازی در فیلم داش آکل
جشنواره جهانی فیلم تهران
برنده جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال ۱۳۵۳ برای بازی در فیلم گوزنها
نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال ۱۳۵۴ برای بازی در فیلم کندو
نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در پنجمین دوره در سال ۱۳۵۵ برای بازی در فیلم ملکوت
نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در ششمین دوره در سال ۱۳۵۶ برای بازی در فیلم سوته دلان
*تصویر زیر : بهروز وثوقی هنگام دریافت جایزه از ساتیاجیت رای برای (فیلم تنگسیر ۱۳۵۲) در هندوستان
برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بینالمللی فیلم تاشکند برای بازی در فیلم داش آکل ۱۹۷۱
برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم دهلی برای بازی در فیلم تنگسیر ۱۹۷۴
جایزه یک عمر دستاورد هنری جشنواره بینالمللی فیلم سان فرانسیسکو ۲۰۰۶
جایزه یک عمر فعالیت هنری جشنواره فیلم توکیو فیلمکس ۲۰۱۲
جایزه یک عمر فعالیت هنری برای بازی در فیلم فصل کرگدن جشنواره بینالمللی فیلم تسالونیکی
جوایز بینالمللی
:برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بینالمللی فیلم تاشکند برای بازی در فیلم داش آکل ۱۹۷۱
برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم دهلی برای بازی در فیلم تنگسیر ۱۹۷۴
جایزه یک عمر دستاورد هنری جشنواره بینالمللی فیلم سان فرانسیسکو ۲۰۰۶
جایزه یک عمر فعالیت هنری جشنواره فیلم توکیو فیلمکس ۲۰۱۲
جایزه یک عمر فعالیت هنری برای بازی در فیلم فصل کرگدن جشنواره بینالمللی فیلم تسالونیکی
بهروز وثوقی با مونیکا بلوچی