آموزش پخت خورش قورمه سبزی خوشمزه و معروف در خانه
قرمه‌سبزی یا قُورمه‌سبزی یا خورش سبزی از نامی‌ترین و مردم پسندترین خورش‌های ایرانیان و یکی از خوراک‌های ملی ایران است که معمولاً با برنج سرو میشود.خورش قورمه سبزی در گوشه و کنار کشور ایران این خورش با سبک‌های مختلف و با انواع مواد کم و بیش مشابه تهیه میشود . در شمال خورش قرمه سبزی با لوبیا چیتی و قرمز در برخی نواحی آذربایجان و اردبیل و زنجان با لوبیا چشم بلبلی تهیه میشود. در آذربایجان سبزی کمتر سرخ میشود و بعنوان چاشنی غوره هم ریخته میشود. رنگ این خورش با رب گوجه فرنگی از سبزی به قرمزی می‌گراید. در تهران و استان مرکزی آن را سبز تیره و سبزی‌های را بسیار سرخ می‌کنند.
این خورش با سبزی قرمه (دربرگیرندهٔ: تره، جعفری، شنبلیله و گشنیز، اسفناج یا برگ چغندر - زمستان که فصل اسفناج است از اسفناج و هنگامی که برگ چغندر فراهم است، برگ چغندر بکار می‌رود)، لوبیا (قرمز یا چیتی یا چشم بلبلی) ، پیاز قرمز و گوشت قرمز پخته میشود. مزهٔ این خورش باید کمی ترش باشد، از این رو، به آن کمی لیمو عمانی خشک یا آب لیموی تازه می‌افزایند که پوست لیمو عمانی، اندکی مزهٔ تلخ خوشایندی به خورش می‌دهد. برای جا افتادن قرمه سبزی زمان زیادی نیاز است.
این خورش چنانچه برای ۴ نفر پخته شود نزدیک ۱۵۵۰ کیلو کالری انرژی دارد.
Ghormeh Sabzi (Persian: قورمه سبزی) (also spelled as Qormeh Sabzi) is an Iranian herb stew. It is a very popular dish in Iran.
Etymology
Ghormeh is the Persian language (borrowed from Turkish kavırmak) word for "stew", while sabzi is the Persian word for herbs.
Preparation
The main ingredients are a mixture of sauteed herbs, consisting mainly of parsley, leeks or green onions, coriander, seasoned with the key spice of dried fenugreek leaves. The herb mixture has many variations; any dark bitter green can be used (kale, mustard greens, turnip greens, etc., although none are part of the original recipe).
This mixture is cooked with kidney beans or yellow split-peas, yellow or red onions, black lime (pierced dried limu-Omani Persian lime), and turmeric-seasoned lamb or beef. The dish is then served with chelow (Persian parboiled and steamed rice) or over tahdig.
International Ghormeh Sabzi Day
The last Saturday of each November (First Shanbeh of the Month of Azar in Solar-Hijri Calendar) was declared as the International Ghorme Sabzi day (Persian: روز جهانی قرمه سبزی) by Iranian expats to familiarize people of different cultures with Iranian cuisine and history. This unofficial holiday is usually two days after Thanksgiving Day in the United States.
Etymology
Ghormeh is the Persian language (borrowed from Turkish kavırmak) word for "stew", while sabzi is the Persian word for herbs.
Preparation
The main ingredients are a mixture of sauteed herbs, consisting mainly of parsley, leeks or green onions, coriander, seasoned with the key spice of dried fenugreek leaves. The herb mixture has many variations; any dark bitter green can be used (kale, mustard greens, turnip greens, etc., although none are part of the original recipe).
This mixture is cooked with kidney beans or yellow split-peas, yellow or red onions, black lime (pierced dried limu-Omani Persian lime), and turmeric-seasoned lamb or beef. The dish is then served with chelow (Persian parboiled and steamed rice) or over tahdig.
International Ghormeh Sabzi Day
The last Saturday of each November (First Shanbeh of the Month of Azar in Solar-Hijri Calendar) was declared as the International Ghorme Sabzi day (Persian: روز جهانی قرمه سبزی) by Iranian expats to familiarize people of different cultures with Iranian cuisine and history. This unofficial holiday is usually two days after Thanksgiving Day in the United States.
دستور شماره یک
مواد لازم:
سبزی (تره،جعفری، کمی شنبلیله):یک کیلو
گوشت ماهیچه یا مغز ران بدون استخوان (یا ۷۵۰گرم با استخوان):نیم کیلو
لوبیای قرمز یا چشم بلبلی: ۱/۲ پیمانه(۱۰۰گرم)
لیمو عمانی درسته: ۳ تا ۴ عدد
گرد لیمو: یک قاشق سوپخوری
پیاز سرخ کرده:۲ تا ۳ قاشق سوپخوری
روغن: ۲۵۰گرم (یک پیمانه)
سبزی (تره،جعفری، کمی شنبلیله):یک کیلو
گوشت ماهیچه یا مغز ران بدون استخوان (یا ۷۵۰گرم با استخوان):نیم کیلو
لوبیای قرمز یا چشم بلبلی: ۱/۲ پیمانه(۱۰۰گرم)
لیمو عمانی درسته: ۳ تا ۴ عدد
گرد لیمو: یک قاشق سوپخوری
پیاز سرخ کرده:۲ تا ۳ قاشق سوپخوری
روغن: ۲۵۰گرم (یک پیمانه)
چگونگی پخت:
گوشت را تکه‌تکه می‌کنیم و با پیاز سرخ کرده و لوبیا و لیمو عمانی و سه یا چهار لیوان آب می‌گذاریم نیم پز شود، بعد سبزی را به دقت تمیز می‌کنیم و می‌شوییم، آب سبزی که کاملا گرفته شد ریز خرد می‌کنیم. بعد سبزی را با روغن کمی سرخ می‌کنیم و داخل خورش می‌ریزیم می گذاریم خورش آهسته بجوشد و به روغن بیفتد. ممکن است به جای گرد لیمو ۲ تا ۳ قاشق سوپخوری آبلیمو به خورش بزنیم. ادویه فراموش نشود.
گوشت را تکه‌تکه می‌کنیم و با پیاز سرخ کرده و لوبیا و لیمو عمانی و سه یا چهار لیوان آب می‌گذاریم نیم پز شود، بعد سبزی را به دقت تمیز می‌کنیم و می‌شوییم، آب سبزی که کاملا گرفته شد ریز خرد می‌کنیم. بعد سبزی را با روغن کمی سرخ می‌کنیم و داخل خورش می‌ریزیم می گذاریم خورش آهسته بجوشد و به روغن بیفتد. ممکن است به جای گرد لیمو ۲ تا ۳ قاشق سوپخوری آبلیمو به خورش بزنیم. ادویه فراموش نشود.
دستور شماره دو
گوشت مغز ران گوسفند با قلم یا راسته بی استخوان /گوساله ۷۰۰ گرم
سبزی قورمه سبزی ۱/۵ کیلو
لوبیا قرمز دو سوم لیوان
لیموعمانی ۷ عدد
پیاز یک عدد
نمک، فلفل و زردچوبه به میزان کافی
رب گوجه‌فرنگی در صورت تمایل ۱ قاشق
روغن به میزان لازم
سبزی قورمه سبزی ۱/۵ کیلو
لوبیا قرمز دو سوم لیوان
لیموعمانی ۷ عدد
پیاز یک عدد
نمک، فلفل و زردچوبه به میزان کافی
رب گوجه‌فرنگی در صورت تمایل ۱ قاشق
روغن به میزان لازم
طرز تهیه قورمه سبزی:
برای پخت قورمه سبزی ابتدا پیاز را ریز خرد کرده همراه با گوشت سرخ کنید. لوبیا قرمز را از قبل در ۲ لیوان آب خیسانده و بگذارید تا کمی بجوشد، سپس آب آن را خالی کنید. سبزی را پاک کرده، ریز خرد کرده و در حدی که آبش کشیده شده و صدای سرخ شدن سبزی به گوش برسد ولی سیاه نشود، سرخ کنید. لوبیاقرمز، لیموعمانی سوراخ شده (برای اینکه مزه لیموعمانی از آن خارج شود)، گوشت، پیاز، فلفل و زردچوبه بار گذاشته تا همه مواد با هم بپزند. وقتی که گوشت نیم پز شد، نمک آن را اندازه کرده و بگذارید تا خورش جا بیفتد. چاشنی آن را اندازه کنید.
نکات ریز در مورد سبزی قورمه سبزی:برای پخت قورمه سبزی ابتدا پیاز را ریز خرد کرده همراه با گوشت سرخ کنید. لوبیا قرمز را از قبل در ۲ لیوان آب خیسانده و بگذارید تا کمی بجوشد، سپس آب آن را خالی کنید. سبزی را پاک کرده، ریز خرد کرده و در حدی که آبش کشیده شده و صدای سرخ شدن سبزی به گوش برسد ولی سیاه نشود، سرخ کنید. لوبیاقرمز، لیموعمانی سوراخ شده (برای اینکه مزه لیموعمانی از آن خارج شود)، گوشت، پیاز، فلفل و زردچوبه بار گذاشته تا همه مواد با هم بپزند. وقتی که گوشت نیم پز شد، نمک آن را اندازه کرده و بگذارید تا خورش جا بیفتد. چاشنی آن را اندازه کنید.
۱ - سبزی قورمه سبزی شامل تره ۵۰۰ گرم، جعفری ۶۰۰ گرم، گشنیز۱۵۰ گرم، اسفناج ۱۵۰ گرم و شنبلیله ۵۰ گرم است.
۲ - بهتر است سبزی خورش قورمه سبزی خیلی ریز خرد شود چون به این ترتیب خورش بهتر جا می‌افتد.
۳ - حتی الامکان برای پخت قورمه سبزی از سبزی تازه استفاده کنید. چرا که خورش قورمه سبزی خوشمزه تر و خوش رنگ تر میشود و صد البته ویتامین‌های موجود در سبزی بهتر حفظ میشود.
۴ـ اگر می‌خواهید سبزی قورمه سبزی را در فریزر نگهداری کنید بهتر است که آن را سرخ نشده در فریزر بگذارید و موقع پخت سرخ کنید تا سالم تر و خوش رنگ تر (سبزتر) باشد. چون از نظربهداشت غذا روغن مایع نباید یخ بزند و مصرف روغن جامدهم برای سلامتی مضر است.
۵ ـ شنبلیله خورش قورمه سبزی نباید زیاد باشد چون خورش تلخ میشود.
۶ ـ در برخی از نواحی اصولا از شنبلیله استفاده نمی‌کنند چرا که ماندگاری بوی آن را نمی‌پسندند.
۷ ـ در شهرهای آذربایجان گشنیز، اسفناج یا برگ چغندر به ترکیب سبزی قورمه سبزی اضافه میشود و شنبلیله از آن میان حذف میشود.
۸ ـ اگر سبزی قورمه سبزی درشت خرد شده باشد خورش هر چه بجوشد جا نمی‌افتد.
۹ ـ در بعضی از نواحی شمال کشور، سبزی‌های محلی خود را نیز به قورمه سبزی اضافه می‌کنند.
۱۰ ـ سرخ کردن زیاد سبزی قورمه سبزی (که در تهران و در میان بعضی از خانواده‌ها مرسوم است) باعث میشود رنگ آن تیره شده و خاصیت خود را از دست بدهد و غذا سنگین شود (معده را اذیت کند).
۱۱ ـ نسبت سبزی‌های مختلف در قورمه سبزی بستگی به ذائقه خانواده دارد. ولی در هر حال اگر تره زیاد باشد طعم خورش تند میشود. اسفناج زیاد به خورش، مزه خورش آلو اسفناج می‌دهد. شنبلیله زیاد خورش را تلخ می‌کند و بوی گشنیز هم در خورش قورمه سبزی نباید خیلی محسوس باشد.
۱۲ ـ نکته دیگر آنکه اگر سبزی موقع خرد کردن آب انداخت آب آن را دور نریخته و به خورش اضافه کنید.
۱۳ ـ هنگام سرخ کردن سبزی قورمه سبزی، روغن سبزی را اول به آن اضافه کنید و به اصطلاح نگذارید آب سبزی خشک شود بعد روغن بریزید چون رنگ روغن روی خورش جا افتاده و سبزی سبز و خوش رنگ میشود.
دستور شماره سه
مواد لازم برای ۴ نفر
گوشت خورشتی ۴۰۰ گرم
سبزی خورشتی ۵۰۰ گرم
لوبیا قرمز ۲۰۰ گرم
پیاز ۱ عدد
لیمو عمانی ۲ عدد
فلفل سیاه به میزان لازم
نمک به میزان لازم
گوشت خورشتی ۴۰۰ گرم
سبزی خورشتی ۵۰۰ گرم
لوبیا قرمز ۲۰۰ گرم
پیاز ۱ عدد
لیمو عمانی ۲ عدد
فلفل سیاه به میزان لازم
نمک به میزان لازم
طرز تهیه قورمه سبزی
برای اینکه نفخ لوبیا قرمز موجود در خورشت قورمه سبزی را بگیریم باید لوبیا را برای چند ساعت در آب بخیسانیم. اگر امکانش باشد که از شب قبل لوبیا قرمز را بخیسانیم خیلی بهتر است و کاملاً نفخش برطرف میشود ضمن اینکه راحت تر پخته میشود.
لوبیا قرمز می‌تواند رنگ خورشت را سیاه کند برای جلوگیری از این موضوع می‌توانیم حدود ۱۰ دقیقه آن را در آب جوش قرار دهیم سپس آبکش کنیم و کنار بگذاریم. پیاز را به صورت نگینی خرد می‌کنیم و در مقدار کمی روغن در یک قابلمه یا تابه لبه دار تفت می‌دهیم تا رنگش کمی تغییر کند و طلایی شود.
پس از اینکه پیاز نرم شد قطعات گوشت را به آن اضافه می‌کنیم و گوشت را به مقداری تفت می‌دهیم تا رنگش کمی تغییر کند. پس از اینکه گوشت کمی پخت لوبیا قرمز را به گوشت و پیاز سرخ شده اضافه می‌کنیم.
سبزی خورشتی را پس از شستن و خرد کردن با مقدار کمی روغن در تابه‌ای جداگانه تفت می‌دهیم. حدود ۱۵ دقیقه سبزی‌ها را تفت می‌دهم سپس داخل خورشت اضافه می‌کنیم. حالا حدود ۳ لیوان آب ولرم داخل قابلمه می‌ریزیم.
لیمو عمانی‌ها را هم با چنگال سوراخ می‌کنیم و داخل خورش می‌ریزیم. حرارت زیر خورش را زیاد می‌کنیم تا آب خورش به جوش بیاید. وقتی خورش به جوش آمد زیرش را کم می‌کنیم و اجازه می‌دهیم حداقل ۲ ساعت به صورت ملایم بپزد.
در این مدت چند بار به خورش سر بزنید تا اطمینان پیدا کنید که خورش آب کافی داشته باشد و نسوزد. در آخر نمک و فلفل سیاه را اضافه می‌کنیم و درب قابلمه را حدود ۱۰ دقیقه باز می‌گذاریم تا پخت قورمه سبزی کامل شود.
برای اینکه نفخ لوبیا قرمز موجود در خورشت قورمه سبزی را بگیریم باید لوبیا را برای چند ساعت در آب بخیسانیم. اگر امکانش باشد که از شب قبل لوبیا قرمز را بخیسانیم خیلی بهتر است و کاملاً نفخش برطرف میشود ضمن اینکه راحت تر پخته میشود.
لوبیا قرمز می‌تواند رنگ خورشت را سیاه کند برای جلوگیری از این موضوع می‌توانیم حدود ۱۰ دقیقه آن را در آب جوش قرار دهیم سپس آبکش کنیم و کنار بگذاریم. پیاز را به صورت نگینی خرد می‌کنیم و در مقدار کمی روغن در یک قابلمه یا تابه لبه دار تفت می‌دهیم تا رنگش کمی تغییر کند و طلایی شود.
پس از اینکه پیاز نرم شد قطعات گوشت را به آن اضافه می‌کنیم و گوشت را به مقداری تفت می‌دهیم تا رنگش کمی تغییر کند. پس از اینکه گوشت کمی پخت لوبیا قرمز را به گوشت و پیاز سرخ شده اضافه می‌کنیم.
سبزی خورشتی را پس از شستن و خرد کردن با مقدار کمی روغن در تابه‌ای جداگانه تفت می‌دهیم. حدود ۱۵ دقیقه سبزی‌ها را تفت می‌دهم سپس داخل خورشت اضافه می‌کنیم. حالا حدود ۳ لیوان آب ولرم داخل قابلمه می‌ریزیم.
لیمو عمانی‌ها را هم با چنگال سوراخ می‌کنیم و داخل خورش می‌ریزیم. حرارت زیر خورش را زیاد می‌کنیم تا آب خورش به جوش بیاید. وقتی خورش به جوش آمد زیرش را کم می‌کنیم و اجازه می‌دهیم حداقل ۲ ساعت به صورت ملایم بپزد.
در این مدت چند بار به خورش سر بزنید تا اطمینان پیدا کنید که خورش آب کافی داشته باشد و نسوزد. در آخر نمک و فلفل سیاه را اضافه می‌کنیم و درب قابلمه را حدود ۱۰ دقیقه باز می‌گذاریم تا پخت قورمه سبزی کامل شود.
روز جهانی قرمه سبزی
اولین روز شنبه از ماه آذر را روز جهانی قورمه سبزی نامیده‌اند.
این روز تقریباً ۳ روز پس از روز شکرگزاری در غرب می‌باشد.
قدمت قرمه سبزی
قرمه سبزی در ایران دارای قدمت ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ساله است.
منبع : / تصویر : Tasting Table - Foodcraftz.com
