افراد کمال گرا چه خصوصیاتی دارند؟ + راه های غلبه بر کمال گرایی
کمالگرایی از آن صفت‌هایی است که در نگاه اول فکرش را هم نمی‌کنید ویژگی بدی باشد. در ظاهر، کمال گرا بودن عالی به نظر می‌رسد. شما نه تنها به جزئیات دقت می‌کنید، بلکه همیشه آماده‌اید که خودتان را برای رسیدن به هدف بزرگ بعدی یا هدفی که کسی به آن فکر هم نمی‌کند، به آب و آتش بزنید. همیشه فراتر از انتظارات ظاهر می‌شوید و کیفیت کارتان جای عیب و ایرادی ندارد. اما این ظاهر ماجراست؛ کمال گرایی می‌تواند شما را از زندگی ناراضی کند و منجر به افسردگی، اضطراب و آسیب‌های روانی شود. بدتر از همه این که می‌تواند روی اطرافیان شما نیز تاثیر بگذارد و روابط شما را به خطر بیندازد. در این مقاله نشانه‌ها و علل کمال گرایی و پیامدهای آن در افراد کمال گرا را بررسی می‌کنیم.کمال گرایی چیست؟
افراد کمال گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
1. یا صد یا هیچ
یک قانون ساده وجود دارد: دومین نفر برنده، اولین نفر بازنده است! در نگاه اول، تلاش برای بهترین بودن هیچ ایرادی ندارد، اما این تا وقتی است که مشکلات ریز و درشت سر راه وجود نداشته باشند، اما همیشه این جزئیات وجود دارند. همین هم سبب می‌شود افراد کمالگرا خیلی از موقعیت‌های عالی برای پیشرفت را از دست بدهند، فقط به دلیل این که آنها کاملا بی نقص نیستند.2. به شدت منتقد هستند
کمال گراها بدترین منتقدان هستند و هیچ لطفی از خود نشان نمی‌دهند. دلیل آن هم این است که استانداردهای بالا و به شدت غیر واقعی دارند و برای برآورده نکردن آنها به دیگران و حتی بیشتر از دیگران، به خودشان سخت می‌گیرند. این انتقاد کردن خیلی اوقات شکل دیگری به خود می‌گیرد و آن هم قضاوت اطرافیان به خاطر شکست‌ها یا تصمیمات غلط است.اگر عزت نفس بالا داشته باشید، شکست را به وجود خود نسبت نمی‌دهید در این صورت از شکست نمی‌ترسید. همچنین بسیاری مهارت‌های فردی دیگر مانند مدیریت خشم، افزایش تمرکز، مدیریت استرس و... وجود دارند که می‌توانید با تقویت آنها، خصوصیات شخصیتی خود را توسعه دهید و اسیر مشکلات مربوط به کمال گرایی نشوید. پس پیشنهاد می‌کنیم برخی آموزش‌های جامع مربوط به توسع مهارت‌های فردی که توسط فرادرس تهیه شده است را مطالعه کنید. این آموزش‌ها در لینک زیر قرار گرفته‌اند:
3. با ترس به سمت هدف حرکت می کنند
مهم‌ترین محرک حرکت افراد کمال گرا به سمت اهدافشان ترس است. این را مقایسه کنید با افراد معمولی و حتی موفق، چیزی که آنها را به سمت هدف تشویق می‌کند نه ترس، بلکه اشتیاق، لذت بردن از فرآیند و ذوق برای اهداف مد نظر است. چنین محرکی باعث می‌شود کمال گراها هیچوقت از کارهایی که انجام می‌دهند لذت نبرند و همواره نوعی اضطراب و ترس از کامل نبودن در وجودشان باشد.4. فقط بر نتایج تمرکز دارند
کمال‌گراها به شدت دستاورد‌گرا و نتیجه محور هستند. به همین دلیل هم اغلب مواقع فرآیند رسیدن به هدف را نادیده می گیرند و تنها روی دستیابی به هدف متمرکز می‌شوند. آنها تنها هدف را می‌بینند و نه هیچ چیز دیگری و در نتیجه، به قدری نگران هدف و نقطه پایان هستند که هیچوقت لذتی از مسیر کارهای واسطه نمی‌برند، چه بسا که خیلی اوقات روند انجام یک کار خاص از نتیجه آن فواید بسیاری برای‌شان داشته باشد.5. استانداردهای واقع بینانه ندارند
هیچ چیز برای افراد کمال گرا به اندازه کافی خوب نیست، بنابراین آنقدر در جزئیات غرق می‌شوند و تقلا می‌کنند که اکثر اوقات به ناامید و حتی عصبانی شدن آنها می‌انجامد. این افراد حتی زمانی که به اهداف می‌رسند (و با موفقیت هم به آن می‌رسند)، باز هم معتقدند که می‌توانستند آن را بهتر انجام دهند، یا باید زودتر به آن می‌رسیدند. برای آنها همیشه یک مشکلی در خودشان یا دیگران وجود دارد و همیشه یک جای کار آنقدر که باید عالی و کامل نیست.
6. از شکست می ترسند
بدترین اتفاق برای کسی که تنها به هدف رسیدن را موفقیت می‌داند چیست؟ شکست در رسیدن به هدف. با توجه به همین نکته، افراد کمال گرا از یادگیری مهارت‌های جدید می‌ترسند، زیرا ممکن است نتوانند در آن کاملا موفق و عالی عمل کنند. این گونه افراد ریسک پذیر هم نیستند و فعالیت‌های کم‌چالش‌تر را در جایی که موفقیت تقریبا تضمین شده است، به جای کارهای جدید با منحنی یادگیری شیب‌دار انتخاب می‌کنند. آنها در برابر امتحان کردن چیزهای جدید مقاومت نشان می‌دهند و تقریبا هیچوقت به کارهای هیجان انگیز دید خوبی ندارند.7. ممکن است افسرده باشند
افراد کمالگرا تنها در محیط‌های کم استرس و زمانی که همه چیز تحت کنترلشان باشد احساس خوبی دارند. اما حقیقیت این است که زندگی هیچکس بدون چالش، مشکلات و اتفاقات غیر منتظره نیست. وقتی مشکلات پیش می‌آیند اضطراب و استرس فوق‌العاده را هم با خود می‌آورد. دیگر همه چیز مانند قبل بی نقص و عالی نیست و همین هم رضایت از زندگی را کاهش می‌دهد. زندگی مداوم، تحت این نارضایتی و فشار به مرور سبب مشکلات عصبی از جمله افسردگی خواهد شد.8. اهمال کار هستند
با توجه به ویژگی‌های دیگر، ممکن است فکر کنید که افراد کمال گرا استاد بهره وری هستند و خیلی کار می‌کنند. با این وجود جالب است بدانید که این افراد در واقع بسیار مستعد به تعویق انداختن کارها هستند. این به تعویق انداختن به دلیل ترس ریشه‌ای آنها از شکست است. در واقع این افراد وقتی با یک کار بزرگ یا بسیار مهم روبرو می‌شوند، آنقدر زمان صرف نگرانی در مورد انجام کاری ناقص یا شکست در آن کار می‌کنند که می‌ترسند اصلا آن کار را شروع کنند و در نهایت ددلاین‌ها را رد می‌کنند.9. اعتماد به نفس بالایی ندارند
اغلب بین کمال گرایی و اعتماد به نفس پایین ارتباط مستقیمی وجود دارد. کمال گراها ارزش خود را بر اساس موفقیت‌های خود می‌سنجند و اگر به اندازه کافی موفق و بی نقص نباشند، احساس بی‌ارزشی می‌کنند. آنها اهداف خود را خیلی بالاتر از آن چه که باید تعیین می‌کنند و شکست می‌خورند، همین هم سبب می‌شود احساس بدی به خود داشته باشند و به مرور اعتماد به نفسشان خدشه‌دار شود.
چرا برخی افراد کمال گرا می شوند؟
کمالگرایی خیلی اوقات ریشه در دوران کودکی دارد و از سنین پایین در برخی خانواده‌ها تشویق می‌شود. گاهی والدین آگاهانه یا ناآگاهانه کمال را به عنوان معیار تعیین می‌کنند. مثال‌های ساده‌ی آن انتظار گرفتن نمره‌ی کامل و بالاتر از همه یا یادگیری وظایف بدون کوچک‌ترین خطایی است. اگر کودک اشتباهی کند معمولا با مجازات سخت‌گیرانه‌ای روبرو می‌شود و همین هم سبب می‌شود «کامل نبودن» اشتباهی جبران ناپذیر به نظر برسد.
تنبیه و سختگیری بیش از اندازه می‌تواند موجب کمالگرا شدن کودک در آینده شود. در مقابل تنبیه نکردن، بی توجهی وتشویق زیاد می‌تواند باعث ایجاد تله رها شدگی، استحقاق و ... در آینده شود.
پیشنهاد می‌کنیم آموزش راهکارهای مدیریت و پرورش رفتار کودک از فرادرس را ببینید تا بتوانید کودکانی سالم به دور از مشکلات کمالگرایی و تله‌های روانی تربیت کنید:
فرهنگ و رسانه‌ها نیز تاثیر بزرگی در کمالگرایی افراد دارند، به طوری که در سال‌های اخیر و با گسترش شبکه‌های اجتماعی، میزان کمالگرایی در افراد هم بیشتر شده که در نوع خود بسیار جالب توجه است. افراد دوست دارند مانند افرادی که در این شبکه‌ها می‌بینند فوق‌العاده، کامل و موفق باشند، زیرا نقص‌های آن افراد را نمی‌بینند و فکر می‌کنند نقصی در مورد آنها وجود ندارد. کمال گرایی خیلی اوقات برای فرار از قضاوت شدن توسط دیگران رخ می‌دهد.
افراد کمال گرا با چه مشکلاتی رو به رو می شوند؟
1. اهمال کاری باعث عدم موفقیت در کارشان می شود
به تعویق انداختن همه‌ی کارها سبب می‌شود افراد کمالگرا نتوانند به موقع به کارهای خود رسیدگی کنند و خیلی اوقات پروژه‌ها را در لحظه آخر یا با تاخیر تحویل دهند. از طرف دیگر، توجه آنها به جزئیات بی‌اهمیت و صرف وقت زیاد، سبب می‌شود بهره‌وری خیلی پایین‌تری از آن چه که باید داشته باشند.2. ذهنشان واقعیت را تحریف می کند
آنها می‌خواهند همه چیز کامل و بی‌نقص باشد، همین هم سبب می‌شود همه چیز را آنطور که می‌خواهند ببینند و نه آنطور که باید. یک حالت حدی دیگر هم وجود دارد، این که آنقدر روی جزئیات بی‌اهمیت وقت صرف کنند و اشتباهات کوچک را آنقدر بزرگ ببینند که فواید و مزایای یک موقعیت را متوجه نشوند. در هر صورت و در نهایت، واقعیت تحریف شده چیزی است که نصیب آنها می‌شود، چه مثبت و چه منفی.3. از زندگی ناراضی هستند
ترس دائمی از شکست، افراد کمال گرا را از احساس رضایت واقعی از زندگی خود باز می‌دارد. همانطور که بالاتر هم گفته شد، هیچ چیز هیچوقت به اندازه کافی برای آنها خوب و راضی کننده نیست و همین هم یک حس نارضایتی و شکست دائمی را در آنها ایجاد می‌کند.4. به سلامت خود توجه نمی کنند
کمال‌گرایان اغلب معتاد به کار هستند و تا زمانی که به نتیجه دلخواه خود نرسند، متوقف نمی‌شوند. بنابراین دور از انتظار نیست که خواب کافی، تغذیه درست و تفریحات را فدای رسیدگی بیشتر به کار و پروژه‌ها کنند. به این‌ها نگرانی و اضطراب دائمی برای احتمال شکست خوردن را هم اضافه کنید. همه‌ی این‌ها در نهایت سلامت جسمی و روحی آنها را تهدید می‌کند و وقت کافی برای رسیدگی به خود را باقی نمی‌گذارد.
5. کارها و شکست‌ها را رها نمی کنند
وسواس فکری و رفتاری از مهم‌ترین مشکلات افراد کمال گرا است. وقتی مشکلی در کار یا زندگی پیش می‌آید، تاثیرات منفی روی ذهن فرد می‌گذارد و به زمان برای هضم آن احتیاج دارد. مشکل در فرد کمالگرا چند برابر افراد دیگر است، زیرا او تمامی شکست‌های گذشته را با خود به دوش می‌کشد و آنها را رها نمی‌کند. او حتی وقتی یک کار را به دیگران می‌سپارد هم ذهنش درگیر باقی می‌ماند و می‌خواهد حتی از راه دور نیز کنترل را حفظ کند.6. در روابط خود دچار مشکل می شوند
افرادی که کمال گرا هستند علاوه بر خودشان، اطرافیان را نیز مدام در فشار می‌گذارند تا استانداردهای خاص را رعایت کنند. این انعطاف ناپذیری در برابر دیگران، کم کم فرد کمالگرا را از بقیه دور می‌کند زیرا آنها تلاش عزیزان یا همکاران خود را نمی‌بینند و هیچوقت از آنها کاملا راضی نخواهند بود. انتظارات غیر واقعی در نهایت منجر به روابط نامطلوب با همسر و فرزندان، دوستان و همکاران خواهد شد.مزایای کمال گرایی چیست؟
1. استانداردهای شخصی بالاتر
با استانداردهای شخصی بالا، برآورده کردن انتظارات دیگران آسان‌تر است. اگر استانداردهای پایینی داشته باشید، همواره به نوعی از بقیه عقب‌تر هستید و باید تلاش کنید تا آنچه را که دیگران از شما انتظار دارند برآورده کنید. در حالی که اگر استانداردهای شما از قبل بالا باشد، دیگران نمی‌توانند ایرادی از شما بگیرند و معمولا کارهایی که تحویل می‌دهید از قبل کامل و بی نقص هستند.2. نظم و تمرکز بیشتر
اکثر کمال‌گرایان بسیار منظم و سازماندهی شد‌ه‌اند. به همین دلیل هم برای کارهای خود برنامه مشخص با جزئیات بسیار زیاد، الگوهای مختلف و راه‌حال‌های متنوع دارند که آنها را در انجام کار از دیگران جلو می‌اندازد. از طرف دیگر چون می‌خواهند در کار خود بی‌نقص باشند، تمرکز بسیاری روی کار خود می‌کنند و آن را از همه جنبه‌ها مورد بررسی قرار می‌دهند.
3. توجه بهتر به جزئیات
کار انجام شده توسط افراد کمال گرا توسط جزئیات بی نقصی است که آن را از دیگران متمایز می‌کند. آنها برای افزودن جزئیاتی به کار خود تلاش می‌کنند که دیگران حتی فکرش را هم نمی‌کنند. آنها مطمئن می‌شوند که تمامی نقاط کارشان بی عیب و ایراد است و در نهایت همه از کارشان راضی خواهند بود.راه های غلبه بر کمال گرایی چیست؟
1. با شناخت هزینه‌ی رفتارهای خود شروع کنید.
درست است که می‌توانید چندین ساعت برای فراهم کردن یک ارائه‌ی بی نقص برای جلسه شرکت وقت بگذارید، اما آیا ارزشش را دارد؟ آیا این کار برای رئیس یا مشتری شما تفاوت مادی ایجاد خواهد کرد یا تاثیری روی کل قضیه دارد؟ روی به حداکثر رساندن تأثیر تلاش خود تمرکز کنید تا بتوانید به چیزهای مهم‌تر هم برسید.2. استانداردهای خود را بازنگری کنید.
همانطور که اشاره کردیم افراد کمال گرا استانداردهای بیش از حد بالایی دارند. اگر قرار است یک گزارش کاری تهیه کنید، بعد از نوشتن اولین پیش نویس آن را به یک همکار قابل اعتماد نشان دهید و از او نظر بخواهید. از مشورت کردن با دیگران نترسید و فکر نکنید کار شما باید حتما چندین بار بازنگری شود تا چیز خوبی از آب دربیاید.3. سعی کنید خوش بین تر باشید.
ممکن است به عنوان یک فرد کمال گرا، فکر کنید شکست خوردن در انجام یک کار به معنی این است که قابلیت‌های کمی دارید، به اندازه کافی باهوش نیستید یا بازنده‌اید. اما سعی کنید از بدبینی خود کمی بکاهید. به موفقیت‌های گذشته خود نگاهی بیندازید و به تجربه‌ای که از انجام آن کار به دست آورده‌اید فکر کنید.4. برای کارهای خود چک لیست تهیه کنید.
فرد کمالگرا دوست دارد تا ابد به کار کردن روی پروژه‌ی خود ادامه دهد و هیچوقت به هدف خود نمی‌رسد. به جای سرگردانی در این راه بی پایان، یک لیست مهم همه‌ی قسمت‌های پروژه تهیه کنید. با تکمیل هر بخش کنار آن تیک بزنید و آن را تمام شده بدانید. به این ترتیب دیگر به مرحله قبل برنمی‌گردید و پرونده آن در ذهنتان بسته خواهد شد.
5. رفتار خود را بررسی کنید.
سعی کنید پس از طی دوره‌های هفتگی یا ماهانه، رفتار خود را به دقت بررسی کنید و در مورد تصمیمات خود فکر کنید. مثلا از خود بپرسید آیا در این هفته کاری بوده که به دلیل ترس از شکست یا اشتباه از آن اجتناب کرده باشم؟ آیا کار مهمی را به تعویق انداخته‌ام؟ آیا کاری را بر خلاف ترسم از شکست پیش برده‌ام؟ با پرسیدن چنین سوالاتی، هم متوجه اشتباهات خود می‌شوید و آنها را تصحیح می‌کنید، هم در جریان پیشرفت خود قرار می‌گیرید.اگر می‌خواهید با کمال گرایی بیشتر آشنا شده و راه‌های مقابله با ویژگی‌های منفی کمال گرایی را یاد بگیرید، دیدن آموزش کمال گرایی و راه های مقابله با آن که توسط فرادرس تهیه شده است را پیشنهاد می‌کنیم.
