انواع سیستم گرمایشی - بررسی مزایا و معایب جدیدترین انواع سیستم گرمایشی

تنوع سیستم‌های گرمایشی بسیار بالا بوده و هر کدام با توجه به تکنولوژی‌های خاص به کار رفته دارای مزایا و معایبی هستند که در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.

یکی از پرکاربردترین سیستم‌های به کار رفته برای گرمایش، سیستم گرمایشی مرکزی میباشد که نحوه کارکرد این سیستم به کمک حرکت یک سیال است. سیال انتخابی معمولاً آب گرم یا بخار آب در نظر گرفته می‌شود و از طریق اجزایی ‌همچون رادیاتور، هیتر، فن کویل زمینی و.... در محیط ساختمان پخش ‌می‌شود.

مزایا و معایب سیستم گرمایشی مرکزی

سیستم گرمایش مرکزی دارای مزایای زیادی ‌می‌باشد از جمله این مزایا می‌توان به عدم نیاز به دودکش اشاره داشت. این سیستم در مقایسه با سیستم‌های گرمایشی نظیر بخاری‌های برقی، گازی و شومینه و... مقرون به صرفه تر است و مشکلاتی مانند نشتی گاز و خفگی و... نخواهد داشت. اما در کنار این مزیت دارای معایبی نیز می باشد. یکی از بزرگترین معایب این سیستم عدم انتشار دما به طور یکسان در سراسر ساختمان است، بدین صورت که ممکن است قسمتی از ساختمان گرم تر از قسمت های دیگر باشد.

از دیگر انواع سیستم گرمایشی، می‌توان به سیستم گرمایش از کف اشاره داشت. این سیستم جزو جدید ترین روش‌ها برای گرمایش ساختمان‌های کوچک و بزرگ به شمار ‌می‌آید که گرما از کف و به واسطه تشعشع به محیط خانه یا به طور کلی هر واحد از ساختمان منتقل می‌شود. نحوه کار سیستم فوق نیز به این صورت است که آب گرم به کمک سیستم‌های گرمایشی مانند پکیج و آبگرمکن و موتورخانه وارد لوله‌هایی که به طور چند لایه در کف ساختمان به کار رفته‌اند می‌شود، این آب گرم موجود در لوله‌ها به حرکت درآمده و گرما و حرارت به کف واحدمنتقل می‌شود.

در یک تشبیه کلی نحوه کار این سیستم گرمایشی مانند یک رادیاتور بزرگ است که سبب چرخش دمای گرم در زیر واحد می‌شود. از آنجایی که هوای گرم سبک است و چگالی پایینی دارد به سمت بالا حرکت کرده و پس گذشت زمان، تمام محیط به دمای مطلوب می رسد.

این سیستم خود دارای انواع مختلفی بوده که پر طرفدارترین آن ها یعنی مدل آبی و برقی را با هم بررسی می کنیم.

گرمایش از کف آبی:

این مدل از سیستم گرمایش از کف بسیار مقرون به صرفه می باشد و مانند توضیحی که داشتیم آب گرم درون لوله ها به حرکت در می آید.

گرمایش از کف برقی:

از دیگر مدل، مدل گرمایش از کف، برقی بوده که به جای لوله های آب از المنت برقی استفاده می شود. این سیستم گرمایشی به برق شهری متصل می شود و برای نصب و راه اندازی آن به تاسیسات مکانیکی و برقی خاص بر روی ساختمان نیاز داریم . علاوه بر این کف ساختمان هایی که از مدل برقی استفاده می کنند باید از سیمان پوشیده باشد.

مزایا و معایب سیستم گرمایش از کف

سیستم فوق دارای مزایای زیادی است، از جمله مهمترین مزیت آن می‌توان به صرفه جویی در مصرف انرژی ‌اشاره داشت. با استفاده از سیستم گرمایش از کف ‌تا ۴۰ درصد در مصرف انرژی و سوخت و برق صرفه جویی می‌شود و با گذشت سال‌ها در میزان هزینه‌های پرداختنی نیز کاهش چشم گیری خواهیم داشت. علاوه بر این مشکلاتی نظیر چربی، تشعشع گاز، نشتی، دوده و.... ندارد و همچنین حجم تاسیسات مکانیکی آن کوچک و متعادل است.

دیگر مزایای سیستم فوق می‌توان به جلوگیری از خشکی هوا ‌اشاره کرد. استفاده از روش‌های نظیر بخاری،شومینه و...  سبب خشک شدن هوای محیط  و مشکلاتی نظیر خشک شدن بیش از حد پوست می‌شود، اما سیستم گرمایش از کف این معضل را ندارد. در کنار این موارد با استفاده از سیستم گرمایش از کف شاهد حضور ذرات معلق دوده و گرد و غبار در هوا نخواهیم بود که در کنار تمیزی برای افرادی که دارای مشکلات تنفسی هستند بسیار مناسب است.  مزیت دیگر این سیستم در مقایسه با انواع سیستم گرمایشی به خصوص مدل گرمایش مرکزی، توزیع یکنواخت دما در سطح هر واحد و ساختمان است.

اما سیستم فوق در کنار تما‌می‌ مزایایی که دارد دارای معایبی نیز ‌می‌باشد که این معایب در مقایسه با مزیت‌ها قابل چشم پوشی هستند. می‌توان گفت عمده‌ترین عیب این سیستم هزینه راه اندازی آن میباشد که این هزینه در سال‌های آینده و به دنبال صرفه جویی در مصرف انرژی جبران ‌می‌شود. دیگر مشکل این سیستم زمان طولانی برای پیش گرمایش است که تقریباً حدود یک ساعت زمان نیاز دارد تا گرما از مصالح به کف رسیده و محیط را گرم کند، در نتیجه با سیستم گرمایش از کف نمی‌توان به طور آنی به گرمای مطلوب رسید.

از دیگر انواع سیستم گرمایشی می‌توان پکیج و رادیاتور را نام برد. این سیستم جزو متداول ترین انواع سیستم‌های گرمایشی بوده که در بیشتر ساختمان‌ها، واحدهای مسکونی و تجاری، ادارات و... از آن استفاده ‌می‌شود. سیستم فوق دارای مدل‌های متنوعی بوده که انتخاب آن با توجه به فضای در دسترس صورت ‌می‌گیرد.

از جمله انواع مدل‌های سیستم گرمایشی پکیج و رادیاتور می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• دیواری
• زمینی
• برقی
• مدل گاز سوز و دوگانه سوز
• دو مبدله و تک مبدله
• مدل فن دار و بدون فن و....

برای این سیستم به پکیج و رادیاتور نیاز داریم. نحوه کار نیز به این صورت است که آب گرم از رادیاتور تامین می‌شود و از آن هم برای گرم کردن محیط و هم برای مصارف شستشو و... ‌می‌توان استفاده کرد.

• آموزش شبیه سازی و تحلیل انرژی در ساختمان با دیزاین بیلدر DesignBuilder — کلیک کنید

مزایا و معایب سیستم گرمایشی پکیج و رادیاتور

این سیستم نیز مانند دیگر سیستم‌ها دارای مزایا و معایبی است. از جمله مزیت‌های سیستم گرمایشی پکیج و رادیاتور ‌می‌توان به عدم نیاز به موتور خانه‌های بزرگ و اتاق تاسیسات اشاره داشت. سیستم فوق تنها به رادیاتور و پکیج نیاز دارد و کنترل آن از داخل ساختمان امکان پذیر است، به همین منظور دیگر نیازی به تجهیزات کنترلی پیشرفته و بزرگ ندارد. همچنین مزیت دیگر آن مستقل بودن سیستم گرمایشی هر واحد است، بدین صورت که پکیج و دما آب گرم و محیط برای هر واحد از دیگر واحدها جدا می‌باشد.

از دیگر مزایای استفاده از سیستم پکیج و رادیاتو  راندمان حرارتی آن است که در مقایسه با مدل‌های قدیمی‌ بسیار بالاتر می باشد.  سیستم فوق دارای سنسور‌های هشدار دهنده برای پکیج ‌می‌باشد، در نتیجه امنیت این سیستم در مقایسه با دیگر انواع سیستم گرمایشی بالاتر است، همچنین دارای کارکردی آرام و بدون صدا ‌می‌باشد.

دیگر ویژگی مثبت در بخش هزینه تعمیرات ‌است؛ می‌توان گفت که هزینه تعمیرات سیستم گرمایشی پکیج در مقایسه با موتور خانه و سیستم‌های مرکزی بسیار پایین تر است و در کنار آن تعمیر آن نیز راحت تر انجام ‌می‌شود، بدین صورت که با مراجعه به فرد تعمیرکار و متخصص در زمینه پکیج به راحتی و در کوتاهترین زمان مشکل سیستم گرمایشی برطرف می‌شود.

سیستم فوق معایب قابل توجهی ندارد و تنها می توان عیب آن را برای هزینه راه اندازی دانست، چرا که هزینه راه اندازی آن در مقایسه با سیستم‌های گرمایشی قدیمی ‌مانند انواع بخاری‌ها کمی بیشتر است.

از دیگر سیستم‌های گرمایشی که برای ساختمان‌ها مسکونی و تجاری و... استفاده می شود، سیستم اسپلیت یا کولر گازی است. این سیستم برای طولانی ‌مدت مناسب نیست و هزینه‌های زیادی را به دنبال می آورد، اما ‌می‌توان از آن برای یک روش موقت به منظور گرم کردن محیط استفاده کرد. نحوه کار سیستم نیز بدین صورت است که ابتدا هوا داخل کمپرسور گرم شده و گاز با دمای بالا به اپراتور منتقل می‌شود، در ادامه هوای گرم از طریق اسپلیت وارد محیط می‌شود که سبب دمیده شدن گرما به محیط بیرون و در نتیجه بالا رفتن دما می‌گردد.

مزایا و معایب سیستم گرمایشی کولر

این روش مزایا و معایب خاص خود را دارد، از جمله مزیت‌های آن ‌می‌توان به تنظیم دما مطابق با درجه حرارت مورد نیاز اشاره داشت. همچنین گرم شدن محیط به واسطه این روش سریع تر اتفاق ‌می‌افتد و برای رسیدن به دمای بالای آنی مناسب است. عدم نیاز به هزینه‌های بالا به منظور تاسیس موتورخانه نیز مزیت دیگر سیستم فوق است. اما در کنار این مزیت‌ها دارای معایبی نیز ‌می‌باشد. این روش برای استفاده طولانی مدت مناسب نیست و به کمپرسور و خود دستگاه اسپلیت آسیب وارد ‌می‌کند و طول عمر کولر گازی را کاهش میدهد. همچنین مصرف برق آن بسیار بالا است و هزینه بالایی را به دنبال خواهد داشت .

‌می‌توان گفت جدیدترین و علمی‌ترین انواع سیستم گرمایشی، سیستم گرمایش خورشیدی می‌باشد که به واسطه دانش فیزیک و سلول‌های خورشیدی فتوولتائیک اجرا می‌شود. به کمک این سیستم ‌می‌توان تا ۳۰ درصد در مصرف انرژی صرفه جویی کرد و به همین دلیل امروزه در کشورهای پیشرفته به منظور کاهش مصرف سوخت از آبگرمکن‌های خورشیدی استفاده ‌می‌کنند. در تما‌می‌منازل، بیمارستان‌ها، ادارات، ساختمان‌ها و هر جایی که نیاز به آب و هوای گرم دارد ‌می‌توان از سیستم فوق استفاده کرد. علاوه بر این در صنایع مختلف نیز بسیار پرکاربرد ‌می‌باشد. نحوه کار سیستم گرمایشی خورشیدی بدین صورت است که نور خورشید توسط صفحات خورشیدی جذب شده و در ادامه این انرژی خورشیدی به انرژی گرمایی تبدیل ‌می‌شود. به کمک انرژی گرمایی  تولید شده می‌توان محیط و آب را نیز گرم کرد.

مزایا و معایب سیستم گرمایشی خورشیدی

سیستم فوق دارای مزایای بسیار بالا بوده که از جمله آن‌ها می‌توان به عدم نیاز به برق و گاز اشاره داشت. همچنین در اقلیم‌های مختلف کاربرد داشته و هزینه تعمیرات و نگهداری آن نیز بسیار پایین است. شاید تنها عیب این سیستم هزینه بالا برای تهیه صفحات خورشیدی ‌می‌باشد. روش‌های دیگر نیز برای گرم کردن مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد که از جمله آن‌ها می‌توان به بخاری‌های قدیمی ‌در مدل هیز‌می ‌و برقی، فن دار برقی، تابشی، گازی دیواری و زمینی، گازی بدون دودکش و ... اشاره داشت. علاوه بر این موارد شومینه نیز نوع دیگری از روش‌های گرم سازی محیط به حساب ‌می‌آید.

همانطور که در متن بررسی کردیم سیستم های گرمایشی در مدل های مختلفی بوده که هر کدام به تجهیزات خاصی نیاز دارند و دارای مزایا و معایبی می باشند. امروزه مدل‌های قدیمی نظیر بخاری و شومینه و .... دیگر منسوخ شده و از سیستم گرمایشی جدید مانند گرمایش از کف، گرمایش مرکزی و... استفاده می شود. انتخاب هر کدام از این سیستم ها با توجه به شرایط سازنده و ساختمان در نظر گرفته می شود، اگر ساختمانی دارای زیرسازی اصولی و صحیح برای سیستم گرمایش از کف باشد ،به عنوان مثال کف ساختمان از سیما نپوشیده شده و یا تاسیسات برقی به درستی اعمال شده باشد می توان از این سیستم استفاده کرد. یا در موردی دیگر سیستم گرمایشی پکیج تنها برای ساختمان‌هایی با حداکثر ۴ و ۵ طبقه مناسب است و سازه‌های بزرگتر برای راندمان بالا به موتورخانه نیاز دارند. اینکه کدام سیستم را انتخاب می کنید با توجه به صلاح دید خود فرد و مقدار بودجه اولیه در دسترس تعیین می‌گردد، هرچه سیستم گسترده تر و جدید تر باشد، هزینه راه اندازی آن نیز بیشتر می‌شود.

انواع سیستم گرمایشی برای گرم کردن منازل، دفاتر، ادارات و... را با هم بررسی کردیم که هر کدام دارای مزایا و معایبی بودند. از جمله این سیستم ها می توان به سیستم گرمایش از کف، سیستم گرمایش مرکزی، پکیج ،سیستم گرمایشی خورشیدی و... اشاره داشت. در صورتی که قصد کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هر کدام از این سیستم ها و نحوه علمی و اصولی کارکرد آن‌ها دارید می‌توانید به فرادرس مراجعه کرده و از محتواهای علمی و کامل موجود در آن بهره ببرید.

• آموزش آشنایی با سیستم‏ مدیریت انرژی ایزو ISO 50001 — کلیک کنید