قدرت نمایی ارتش روسیه در نمایشگاه ارتش 2017

دو محصول مهم شرکت هلیکوپترسازی کازان، هلیکوپتر سبک و همه منظوره آنسات (ANSAT) در جلو و هلیکوپتر همه منظوره بدنه متوسط میل می-۱۷وی-۵ (Mil Mi-۱۷V-۵) در عقب در حال تست پرواز در تأسیسات هلیکوپترسازی کازان در روز ۲۴ آگوست. مجموعا پنج فروند هلیکوپتر میل می-۱۷وی-۵ بین سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۱۰ به توانیر و هلال احمر ایران فروخته شده است.

از کلاشنیکوف تا میگ ۳۵

در این نمایشگاه بیش از ۱۸ هزار قلم تسلیحات نظامی از مهمات تا هلیکوپتر تهاجمی میل می-۲۸ ان ئی (Mil Mi-۲۸NE) و جدید ترین تانک روسی یعنی تی-۱۴ آرماتا به نمایش در آمد و توجه بیش از ۳۰ هزار بازدیدکننده شامل ۳۰۰ وابسته نظامی کشورهای مختلف جهان را به خود جلب کرد.


سلاح‌هایی که توجه بسیاری از خریداران خارجی را به خود جلب می‌کرد آنهایی بود که با موفقیت آزمون‌های واقعی جنگ را در سوریه گذرانده بودند و اطمینان پذیری بالاتری داشتند.

یکی از این تسلیحات هلیکوپتر تهاجمی کاموف کا-۵۲کِی (Kamov Ka-۵۲K) ملقب به تمساح متعلق به نیروی دریایی روسیه بود که در اوایل سال میلادی جاری به همراه ناو هواپیمابر آدمیرال کوزنِتسف به شرق دریای مدیترانه اعزام شد تا در جنگ در سوریه آزمایش شود.


مورد دیگر خودروی گشتی کاماز ۵۳۵۰ مقاوم به بمب‌های کنار جاده با قابلیت شناسایی مین و مین روبی بود که نیروهای ویژه ارتش روسیه در نبرد با داعش در کوبانی و رقه سوریه بارها استفاده کرده بودند.

در فاصله شش کیلومتری نمایشگاه، میدان تیر آلابینو قرار داشت و هر روز تانک‌ها و نفربرها و توپ‌های خودکششی و سایر سلاح‌های زمینی و زرهی توانایی‌های خود را در این میدان به بازدیدکنندگان نشان می‌دادند مثل حرکت در مسیرهای نا هموار و تیراندازی با توپ و مسلسل.

همچنین مشتریان بالقوه اجازه پیدا می‌کردند قابلیت های پروازی دو نمونه از پرفروش‌ترین هلیکوپترهای ساخت روسیه را بر فراز محل نمایشگاه امتحان کنند؛ هلیکوپتر ترابری متوسط میل می-۸، یکی از نوع Mi-۸AMTSh ساخت کمپانی اولان-اوده و دیگری Mi-۸MTV-۵-۱ ساخت کمپانی کازان.


محصولات شرکت هولدینگ هلیکوپتر روسیه، نقطه عطف نمایشگاه

فروش هلیکوپترهای نظامی، بزرگترین بخش از صادرات نظامی و دفاعی روسیه را به خود اختصاص می‌دهد اما به دلیل اعمال تحریم‌ها علیه این کشور بر سر بحران اوکراین، فروش آنها با محدودیت و دشواری روبرو شده است.

یکی از پرطرفدارترین هلیکوپترهای روسی بسیار موفق در بازارهای بین‌المللی در ده سال اخیر، میل می- ۱۷ و ۱۷۱ بوده‌اند. این دو مدل نمونه‌های صادراتی میل می-۸ است که در مقایسه با هلیکوپترهای ترابری سبک و متوسط خانواده سیکورسکی اس-۷۰ آمریکا موسوم به "شاهین سیاه" (Black Hawk) هم قیمت کمتر هم قابلیت‌های بیشتری داشت. این سبب شده بود که حتی بسیاری از کشورهای عضو ناتو به جای هلیکوپتر لوکس و گران قیمت شاهین سیاه این هلی‌کوپتر را خریداری کنند.

اما تحریم‌های آمریکا علیه شرکت هولدینگ هلیکوپتر روسیه (Russian Helicopters)، فروش هلیکوپترهای شاهین سیاه ساخت آمریکا به متحدان این کشور و بخصوص اعضای ناتو را دوباره رونق بخشیده است.


با وجود از دست رفتن بخش مهمی از بازار اروپایی، هلیکوپترهای پرطرفدار خانواده میل می-۸ هنوز بطور گسترده در آفریقا، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آسیا استفاده می‌شود و سالانه دهها فروند از آنها به فروش می‌روند. در نمایشگاه امسال شرکت روس‌آبارون‌اکسپورت (Rosoboronexport) که وظیفه صادرات سلاح‌های روسی را بر عهده دارد موفق به انعقاد قرارداد برای فروش چهار فروند میل می-۱۷۱ئی (Mil Mi-۱۷۱E) به چین و دو فروند میل می-۱۷۱اس اچ (Mil Mi-۱۷۱Sh) به بورکینا فاسو و سه فروند دیگر به یک مشتری ناشناس شد.


تامین نیازهای دفاعی ایران در سایه تحریم‌های آمریکا

از ایران هم دهها کارشناس دفاعی و نماینده نظامی از وزارت دفاع، سپاه پاسداران و ستاد مشترک ارتش و برخی از پرسنل نیروهای سه گانه ارتش از نمایشگاه بازدید و با سازندگان سلاح مذاکره کردند. اما کمبود بودجه ارتش و در برخی موارد نگرانی سازندگان سلاح از تحریم‌های آمریکا از موانع سر راه این مذاکرات بود.


در سال ۱۳۹۴، وزارت دفاع ایران طرح خرید دهها تانک تی-۹۰ و صد فروند هلیکوپتر ترابری میل می-۱۷۱ئی از روسیه را برسی کرد تا جایگزین ناوگان فرسوده تانک‌های تی- ۷۲ نیروی زمینی ارتش و هلیکوپترهای ۴۰ ساله بل ۲۱۴آ آمریکایی هوانیروز ارتش شود. به دنبال آن مذاکراتی با شرکت "روس آبارون اکسپورت" صورت گرفت و حتی وزرای دفاع ایران و روسیه در بازدیدهای رسمی در این باره صحبت کردند. اما به دلایلی که ذکر شد، مذاکرات بی‌نتیجه ماند.


یکی از نمونه‌های اخیر از تلاش ایران برای خرید سلاح روسی، مذاکرات نمایندگان نیروهای مسلح ایران با وزارت دفاع روسیه و شرکت روس آبارون اکسپورت در نمایشگاه هوایی "ماکس ۲۰۱۷" بود که ماه پیش برگزار شد. نیروی هوایی ایران قصد خرید ۱۸ فروند جنگنده چند منظوره نسل ۴، سوخو ۳۵ و شش فروند جنگنده دو سرنشینه سوخو ۳۰ اس ام (برای آموزش خلبانان سوخو ۳۵) داشت، اما کمبود بودجه و تحریم فروش سلاح‌های تهاجمی به ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل باعث شد روسیه تقاضای ایران را رد کند و در مقابل به ایران پیشنها شد دو اسکادران جنگنده دست دوم سوخو ۲۷ اس ام ۳ (Su-۲۷SM۳) با عمر حدود ۳۰ سال را که مازاد نیروی هوایی روسیه بود خریداری کند که ایران این پیشنهاد را نپذیرفت.