داستان انیمیشن کمونیستی، که قرار بود جای میکی ماوس آمریکایی را بگیرد

در دوران جنگ سرد، کشورهای کمونیست بلوک شرق بخش قابل توجهی از فیلم‌ها و کارتون‌های غربی را به اتهام ترویج و تبلیغ اندیشه‌ها و ارزش‌های سرمایه‌داری ممنوع کردند. در همین راستا کارتون‌های والت دیزنی و از جمله شخصیت معروف میکی ماوس نیز ممنوع شدند.

در غیاب میکی‌ماوس از تلویزیون‌های بلوک شرق در اواسط دهه پنجاه شخصیت کارتونی جدیدی ظهور کرد تا اندازه‌ای شبیه میکی ماوس آمریکایی‌ها بود.

در سال 1954 یک نقاش اهل چک به نام زدنیک میلر شخصیت کارتونی «مول» که در زبان چکی «کِرتِک» خوانده می‌شود را آفرید. شخصیت مول (The Little Mole) یک موش کور سیاه رنگ بود که بعدها در دنیای سینما به افتخارات متعددی دست یافت.

در سال 1954 میلر که در زمینه سینما فعالیت می‌کرد موظف شد فیلم‌های کارتونی کوتاه برای حزب کمونیست چکسلواکی بسازد. او کوشید شخصیتی خلق کند که بتواند جای خالی میکی ماوس آمریکایی‌ها را پر کند. در حین قدم زدن در جنگل او لانه موش کوری را دید و این امر سبب شد ایده شخصیت کارتونی «مول» یا همان «کِرتِک» به ذهنش خطور کند.

اولین سری از کارتون مول در سال 1956 در چکسلواکی تحت عنوان «مول صاحب شلوار شد» به نمایش در آمد. حزب کمونیست چکسلواکی می‌کوشید از این طریق به کودکان شیوه دوختن شلوار را آموزش دهد. با نمایش این کارتون در جشنواره فیلم ونیز در سال 1957، مول توانست جوایز سینمایی ارزشمندی به خود اختصاص دهد.

پس از آن 50 قسمت دیگر از کارتون مول ساخته شد و این مول به محبوب‌ترین شخصیت کارتونی در بلوک شرق مبدل شد. دلیل این امر تاکید مول بر ارزش‌های انسانی از جمله صداقت، عدالت و مدارا است. علاه بر این زدنیک میلر صدا و صداپیشه‌ها را در این کارتون کنار گذاشت و این امر سبب شد بسیاری از کشورهای دیگر بدون اینکه نیاز به ترجمه داشته باشند، به آسانی کارتون مول را پخش کنند.

پلیس مخفی کشورهای بلوک شرق برای جلوگیری از تحت تاثیر قرار گرفتن کودکان آن زمان شیوه عجیبی را به کار برد. آنها به کودکان عکس میکی ماوس را نشان می‌دادند. اگر کودکان این شخصیت کارتونی را می‌شناختند، والدین آنها را دستگیر می‌کردند.

در غیاب شخصیت‌های کارتونی غربی و به ویژه کارتون‌های والت دیزنی، مول توانست به معروفیت و جایگاه قابل توجهی در کشورهای بلوک شرق برسد. راحتی انتشار کارتون مول در دیگر کشورها به دلیل عدم نیاز به ترجمه، سبب شد پای مول به هند، عراق و چین نیز باز شوند.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کارتون مول در سراسر جهان منتشر شد و رکوردهای قابل توجهی در زمینه تعداد بینندگان ثبت کرد. موسسه‌های انتشارات متعددی نیز کتاب‌های داستانی بر اساس این شخصیت منتشر کردند. این داستان‌ها به بیش از 20 زبان نوشته شده و بیش از 50 میلیون نسخه از این کتاب‌ها به فروش رفت.

زدنیک میلر در سال 2011 در سن 90 سالگی درگذشت و بازماندگان او درباره حقوق و مالکیت شخصیت مول دچار اختلاف شدند. در همان سال شخصیت مول مجددا توجه‌ها را به خود جلب کرد. یک فضانورد آمریکایی به نام آندرو فوستل در یکی از سفرهای فضایی‌اش یک عروسک مول را با خود به فضا برد.