آیا طرح پزشک خانواده موفق بود ؟

پزشک خانواده، يکي از ضرورت‌هاي همه نظام‌هاي سلامت بود، چنانچه اين موضوع پس از جنگ جهاني دوم براي افزايش کيفيت حوزه سلامت و کاهش هزينه‌ها در بسياري از کشورها به اجرا درآمد و در کشور ما هم بالاخره در پايان دولت هشتم، قوانين و برنامه‌هاي آن تدوين شد. از آن پس هم دولت‌ها و وزارتخانه‌ها برنامه‌ريزي‌هايي براي اجراي آن انجام داده‌اند.

با پايان دولت دهم هر آنچه از اجراي آن حاصل شد به گفته کارشناسان، ناکارآمد و نياز به پيگيري آن از نقطه شروع بود. بر همين اساس در فازهاي اوليه طرح تحول نظام سلامت که به همت وزارت بهداشت دولت يازدهم به اجرا درآمد، پزشک خانواده هم به عنوان برنامه‌اي در حوزه بهداشت مدنظر قرار گرفت.

در طول اين مدت افراد بسياري به نحوه اجراي آن انتقاد کردند از جمله اين افراد، مسعود پزشکيان، وزير بهداشت دولت هشتم و يکي از طراحان پزشک خانواده در نظام سلامت کشورمان بود که بارها بر غيرعلمي و غير اصولي بودن آن تاکيد کرد.

وي طي يکسال گذشته بارها گفتگوهايي در انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت در اين حوزه انجام داد. در اين ميان، براي بررسي قضيه، ابتدا به سراغ علي‌اکبر سياري، معاون بهداشت وزير بهداشت رفتيم و با او به گفتگو پرداختيم و در ادامه به سراغ پزشکيان عضو کميسيون بهداشت مجلس و وزير بهداشت دولت هشتم رفتيم و نظر او را در زمينه اظهارات سياري که در پاسخ به او بود پرسيديم، که در ادامه مي‌آيد.

سياري در اين زمينه با اشاره به سيستم ارجاع گفت: «پزشک خانواده در سراسر کشور شکل گرفته است و موضوع بحث، کيفيت و دسترسي است و ديگر ارجاع است. از سال 84 پزشک خانواده در کشور راه افتاده است و کاري که ما انجام داديم اين است که آن کمبود پزشکي که در روستاها بود، تأمين کرديم.» وي در ادامه افزود: «ما در اين برنامه بيش از 1800 پزشک در مناطق روستايي نياز داشتيم، که آن را تأمين کرديم. در اين ميان اينکه بيمار از سوي پزشک به متخصص و بيمارستان ارجاع داده‌شود، هنوز سيستم آن شکل نگرفته است.»

معاون بهداشت وزير بهداشت در ادامه تصريح کرد: «ما نظام سطح‌بندي‌مان تاکنون فعال نشده‌است به عبارتي متخصصان ما در يک منطقه بايد مشخص باشد که وقتي فردي نياز به ارجاع دارد بايد بدانيم آن را به بيمارستاني در شهرستان، يا مرکز استان و يا پايتخت بفرستيم. اين موضوع وارد حوزه درمان مي‌شود و بايد پيگيري‌ها را انجام دهند. ما در حال حاضر به روش سنتي عمل مي‌کنيم.»

وي در ادامه به سطح‌بندي در حوزه درمان اشاره کرد و گفت: «در واقع بايد در مرکز استان بيمارستاني تأسيس شود که 4 حوزه اصلي داخلي، کودکان، ارتوپدي و زنان در آن وجود داشته‌باشد که روند ارجاع به شکل صحيح انجام گيرد.» سياري در ادامه به انتقاد پزشکيان به عنوان عضو کميسيون بهداشت مجلس اشاره کرد و گفت: «هفته گذشته ما عملکردمان در اين حوزه را در کميسيون بهداشت مطرح کرديم و بحث پزشک خانواده از سوي دکتر پزشکيان مطرح شد. در پاسخ به اين اظهارات بايد بگويم در قانون پزشک خانواده مطرح است اما نگفته که پزشک خانواده چگونه بايد باشد.»

وي در ادامه افزود: «در اين برنامه مي‌تواند نفر اول پزشک باشد گاه هم مي‌تواند کارشناس باشد. در برخي نقاط دنيا پزشک و در برخي نقاط کارشناس است، با توجه به اينکه ما پزشک عمومي به اين تعداد نداريم که بتوانيم در تمام نقاط کشور چنين پوششي داشته باشيم از طرفي هم بودجه چنين کاري را نداريم بر همين اساس با توجه به تجربه جهاني تصميم گرفتيم که همچون اتريش، آلمان و سوئد از کارشناس به عنوان نفر اول استفاده کنيم.»

معاون بهداشت وزير بهداشت در ادامه به انتقاد ديگر پزشکيان که شروع طرح از درمان بوده است، اشاره کرد و گفت: «اگر طرح از حوزه بهداشت شروع شود، دير پاسخ مي‌دهد، ما براي اينکه مردم و دولت راضي شوند و به عبارتي همراهي ايجاد شود نياز بود که از بيمارستان‌ها آغاز کنيم. به يکباره پرداخت از جيب کاهش يافت. تصور کنيد 14 سال است که کشور يک مورد مرگ سرخک نداريم، آيا اين به چشم مردم مي‌آيد.» وي در ادامه افزود: «در سال 64، 34 هزار کودک به دليل اسهال مردند حال اين رقم به 200 نفر هم نمي‌رسد آيا کسي اين اتفاق را تحسين کرده است.

من به نظرم اگر دکتر پزشکيان در اين شرايط حضور داشتند هم احتمال همين روش را در پيش مي‌گرفتند، اگرچه نقد کردن ايشان را مي‌پذيرم اما بايد به دوره وزارت خود دکتر پزشکيان هم نگاه کرد، در اين مدت چه برنامه‌هايي به نتيجه رسيد.»

سياري در ادامه به موضوع کمبود اعتبارات که مانع اصلي فعاليت وزارت بهداشت در دوره‌هاي قبلي بوده است اشاره کرد و گفت: «يکي از علل عدم موفقيت‌ها را کمبود اعتبار مي‌دانند، ما در طرح تحول نظام سلامت بايد راهي را مي‌رفتيم که دولت مي‌پذيرفت اعتبار در اختيار ما بگذارد، اگر ما از حوزه بهداشت آغاز مي‌کرديم با همين مشکل روبرو مي‌شديم. دولت بالاخره از هزينه‌ها و دادن اعتبارات انتظار دستاورد دارد. اين مورد هم در حوزه درمان به مراتب نمايان تر است تا حوزه بهداشت.»

در اين زمينه مسعود پزشکيان گفت: «در زمينه گسترش و تحقق طرح پزشک خانواده واقعيت اين است مستندي در کار نيست و ما در روستا هستيم و شاهد چنين روندي نيستيم و البته بارها اين موضوع را به وزارت بهداشت اعلام کرده‌ايم.» وي در ادامه گفت: «فاصله آنچه گفته مي‌شود، آنچه روي کاغذ است و آنچه در واقعيت اتفاق مي‌افتد بسيار زياد است. وقتي حرف مي‌زنيم، فکر مي‌کنيم حرف و عمل با هم فرق ندارد اما وقت عمل مي‌مانيم. هميشه همين است. ما سال‌هاي سال است شعار مي‌دهيم، بيکاري را از بين مي‌بريم، عدالت ايجاد مي‌کنيم و هزار مورد ديگر. همه اين‌ها در زبان ساده است و در عمل 35 سال گذشته است و نتيجه‌اي حاصل نشده‌است.» پزشکيان با بيان اينکه مسئولان پزشک خانواده‌اي که شکل گرفته است، به ما نشان دهند، تصريح کرد: «مسئله اين است که پزشک خانواده يک علم است، اين‌ها مي‌گويند کارشناس گذاشته‌اند، سطح اين کارشناسان چگونه است؟»

وي در ادامه افزود: «پزشک خانواده يک علم است و متخصص مي‌خواهد مانند انجمن پزشکان داخلي، انجمن متخصص گوش و حلق و بيني است. به عبارتي تصور کنيد انجمن پزشکان خانواده داشته‌باشيم اعضاي آن نمي‌توانند تکنسين باشند. تفاوت اين است. وزارت بهداشت بگويد ما تکنسين راه انداختيم، اين پزشک خانواده نيست و نبايد چنين ادعايي کنند.» پزشکيان در پايان تاکيد کرد: «حتي آنچه که ادعا مي‌کنند در کاغذ است و نه در عمل به عبارتي ما به همين چيزي که آن‌ها ادعا مي‌کنند، هم دست پيدا نکرده‌ايم. اگر اجرا شده است رفرنس دهند، منابع بهداشت و درمان را به حقوق پرسنل داده‌اند. همين است که من همچنان معتقدم اوضاع بهداشت ما تغييري نکرده‌است.» فکر مي‌کنم قضاوت درباره اين موضوع را بايد به خوانندگان سپرد، چنانچه طرح آن از سوي اين افراد قطعاً نياز به نگاه سومي دارد که بي‌طرفانه هر يک از اين اظهارات را در ميزاني قرار دهد و نتيجه‌گيري کند.
منبع : سلامت نیوز

بهترین شامپو ضد ریزش مو

مشاهده لیست

ارزانترین یخچال بازار

مشاهده قیمت

بهترین پلی استیشن و ایکس باکس ایران

مشاهده قیمت