افت شدید فروش عروسک های باربی + تاریخچه تولید باربی

کمپانی ماتیل در سال ۲۰۱۶ در حدود ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار اسباب بازی فروش داشته است. این در حالی است که همین کمپانی سه سال قبل از این ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار اسباب بازی فروخته بود.

سال ۲۰۰۷ سالی "وحشتناک" برای کمپانی اسبا‌ب بازی سازی ماتیل بود. در ماه اوت یک میلیون و ۵۰۰ هزار اسباب بازی باید پس گرفته می‌شدند، زیرا سازنده چینی از رنگی استفاده کرده بود که در آن مواد سمی و سرب وجود داشت. مدتی بعد مدیر چینی خودکشی کرد. دو هفته بعد ۱۸ میلیون اسباب بازی که آن هم در چین تولید شده بود بخاطر وجود آهن‌ربا که می‌توانست توسط بچه‌ها قورت داده شوند هم پس گرفته شد.

پس گرفتن اسباب بازی‌های بخاطر استفاده از رنگ سمی در سال ۲۰۰۷ با جریمه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار دلاری سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان همراه شد. در سال ۲۰۱۱ هم بار دیگر این کمپانی مجبور شد ۱۱ میلیون اسباب بازی را از مشتریان پیش بگیرد. این ضربات باعث شد تا بالاخره در سال ۲۰۱۴ شرکت "لگو" (LEGO) با کنار زدن ماتیل، عنوان بزرگترین اسبا‌ب بازی ساز دنیا را تصاحب کرد.

یکی از بخش‌های مهم کمپانی ماتیل تولید عروسک‌های باربی است. این عروسک‌ها در بیش از پنجاه سالی که از عمرشان می‌گذرد ۲۰۰ حرفه مختلف را برای کودکان به نمایش گذاشته‌اند.

عروسک‌های باربی نه تنها در مشاغل مختلف بلکه چهره‌هایی از دنیای موزیک، سینما و حتی سیاست را هم برای کودکان به نمایش کشیده‌اند. (عکس: عروسک باربی آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان)

عروسک‌های باربی البته همیشه هدف حملات منتقدین "سبک زندگی آمریکایی" و "الگوسازی‌های ناصحیح" برای کودکان بوده است.

تاریخچه تولید عروسک های باربی

روث هندلر هنگام مشاهده بازی دخترش باربارا با عروسک‌های کاغذی متوجه شد او از بازی دادن آنها در نقش بزرگسالان لذت می‌برد. آن زمان اغلب عروسک‌ها به شکل کودکان خردسال ساخته می‌شدند. روث ایده ساخت عروسکی با اندام بزرگسالان را به شوهرش الیوت پیشنهاد نمود، اما وی به عنوان مدیر شرکت متل اشتیاقی به این پیشنهاد نشان نداد.

در سال ۱۹۵۶ روث در سفری به آلمان به عروسکی که بایلد لی لی نامیده می‌شد برخورد نمود که عیناً مطابق آن چیزی بود که در سر می‌پروراند. او سه عدد از این عروسک‌ها را خریداری کرد. یکی را به دخترش داد و دوتای دیگر را به متل برد.

عروسک لی لی براساس شخصیت محبوب ظاهر شده در کمیک استریپی شکل گرفته بود. لی لی، خانم خوشنامی بود که می‌دانست چه می‌خواهد. عروسک لی لی اولین بار در سال ۱۹۵۵ در آلمان به فروش رفت و اگر چه در آغاز به بزرگسالان فروخته می‌شد، اما کم‌کم محبوبیتی بین کودکان بدست آورد که از پوشاندنش با قطعاتی که جداگانه در دسترس بودند، لذت می‌بردند.

روث پس از بازگشت به آمریکا با کمک مهندسی به نام جک راین اقدام به طراحی عروسکی مشابه نمود و به نام دخترش باربارا نام باربی را بر آن نهاد. عروسک باربی برای اولین بار در نهم ماه مارس سال ۱۹۵۹ در شهر نیویورک به نمایش گذاشته شد.

اولین باربی لباس شنا مشکی با خطوط راه راه سفید برتن داشت و با مدل موی دم اسبی و نیز موی بور و خرمایی عرضه شد. این عروسک به عنوان مدل نوجوان با پوشاکی که شارلوت جانسون طراحی نموده بود روانه بازار گشت. دراولین سال تولید باربی حدود ۳۵۰٫۰۰۰ عدد از این عروسک به فروش رفت.

شرکت متل در سال ۱۹۶۴ با کسب امتیاز عروسک بایلد لی لی از آلمان، تولید آن را متوقف ساخت.

در سال ۲۰۰۳ کشور عربستان فروش باربی را به دلیل عدم تطابق با فرهنگ و اندیشه‌های اسلام غیرقانونی کرد. هیئت امر به معروف و نهی از منکر اعلان کرد که عروسک‌های یهودی باربی با پوشش آشکار و وضعیت ننگین و متعلقات و ابزارشان نمادی از فساد و انحراف غرب هستند.
در کشورهای خاور میانه عروسکی مشابه باربی و با پوشش اسلامی و با نام فولا می‌کوشد تا بیشترین مقبولیت را در بازار اسلامی بدست آورد.

در ایران عروسک‌های دارا و سارا که توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته شد به مثابه جایگزین باربی به شمار می‌روند.

کلمه باربی به مرور زمان به معنای دختران و زنان سطحی و کوتاه فکر به کار می‌رود.

در سال ۲۰۰۳ عربستان فروش باربی را به دلیل عدم تطابق با فرهنگ و اندیشه‌های اسلام غیرقانونی کرد. هیئت امر به معروف و نهی از منکر اعلان کرد که عروسک‌های باربی نمادی از فساد و انحراف غرب است. در کشورهای خاور میانه عروسکی مشابه باربی و با پوشش اسلامی و با نام فولا می‌کوشد تا بازار اسلامی را بدست آورد.

سازندگان باربی هر بار در مقابل انتقادها عکس‌العمل نشان دادند. در مقابل انتقاد از عروسک‌های سفید پوست، مو بلوند و چشم آبی، به سرعت عروسک‌های سیاه پوست هم وارد بازار شدند و با انتقاد از عروسک‌های بیش از حد لاغر، عروسک‌های با اندام معمول تولید شدند.

یکی از دلایل موفقیت رقبای کمپانی ماتیل همچون "لگو" این است که تولیدات اسباب‌بازی آن‌ها با فیلم‌های کودکان و قهرمانان آن‌ها همخوانی دارد. علاوه بر این کمپانی ماتیل در عرصه اسباب‌بازی‌های دیجیتال از رقبا عقب مانده است.