وضعیت قرمز جامعه کارگری شهر اراک، نشانه ای از اوضاع بد بازار کار کشور

وضعیت جامعه کارگری اراک در دو روز گذشته قرمز بود. کارگران هپکو و آذرآب سه‌شنبه تجمع اعتراضی برگزار کردند تا به پرداخت‌نشدن حقوق‌شان اعتراض کنند. هرچند این تجمع‌ها به صورت هم‌زمان برگزار شد اما اقدامات جداگانه‌ای به شمار می‌رفت که در اعتراض به نامشخص‌بودن وضعیت مطالبات مزدی معوق صورت گرفت.

به گزارش شرق، کارگران معترض حتی ورودی شهر اراک واقع در جاده تهران و ریل راه‌آهن زیر پل شهید بختیاری را مسدود کردند و به گفته شاهدان عینی، در پاره‌ای مواقع با عکس‌العمل نیروی انتظامی روبه‌رو شدند و پلیس تلاش کرد آنها را متفرق کند. آن‌گونه که نمایندگان معترضان می‌گویند، کارگران کارخانه آذرآب اراک نزدیک به شش ماه معوقات مزدی دارند. کارگران کارخانه هپکو نیز از دی‌ماه سال ٩٥ مطالبات مزدی خود را به صورت کامل دریافت نکرده‌اند. درباره مطالبات بیمه‌ای هر دو گروه این کارگران نیز صحبت از بدحسابی کارفرمایان در برابر سازمان تأمین اجتماعی مطرح شده به‌طوری‌که دفترچه بیمه آنها به سختی تمدید می‌شود.

این در حالی است که شرکت هپکوی اراک، تولیدکننده ماشین‌آلات راهسازی و در واقع تنها کارخانه تولید ماشین‌آلات راهسازی در ایران و خاورمیانه به شمار می‌رود. این شرکت در سال‌های اخیر مشکلات بسیاری را متحمل شده و کارگران این واحد صنعتی بارها اعتراضات خود را مطرح کرده‌اند که یکی از این اعتراضات روز سه‌شنبه انجام شد. این در حالی است که مدت زیادی از اعتراضات و تجمعات کارگران هپکو می‌گذرد و با وجود تمامی اقداماتی که برای رفع این مشکل انجام شده، هنوز هم مشکلات کارگران رفع نشده است.

شرکت آذرآب اراک هم یک شرکت هلدینگ ساخت‌وساز ایرانی است که در زمینه احداث زیرساخت‌های صنعتی، پالایشگاه‌های گاز، مجتمع‌های پتروشیمی، کارخانجات سیمان و نیروگاه‌های برق‌آبی فعالیت می‌کند. با وجود اين، کارگران این شرکت بزرگ هم مدتی است با شرایط دشوار و تأخیر در دریافت حق‌الزحمه خود روبه‌رو شده‌اند. البته سه‌شنبه این هفته، اولین‌بار نبود که کارگران آذرآب به حقوق‌های معوقه خود اعتراض کردند.

آنها بیست‌وپنجم تیرماه در مقابل فرمانداری اراک تجمع کردند و از فرماندار این شهرستان قول گرفتند مشکلاتشان مرتفع شود. بختیاری، فرماندار اراک نیز در جمع این کارگران معترض گفته بود در جلسات کمیسیون کارگری استان، مشکلات کارگران و مطالب چندین‌بار منعکس شده و مسئولان شرکت نیز چندین‌بار در این جلسات حضور پیدا کرده و قول رفع مشکلات را داده‌اند. او همچنین گفته بود این مسائل در جلسات شورای تأمین و کمیسیون کارگری با حضور مسئولان استان و مسئولان شرکت مطرح می‌شود و اگر مسئولان شرکت نخواهند به وظیفه خود در قبال کارگران عمل کنند، به استناد قوانین با آنها برخورد خواهد شد. آن‌گونه که ایسنا نوشته، کارگران آذرآب برای دومین‌بار و در روز نخست شهریورماه دوباره تجمع اعتراضی خود را این‌بار در مقابل دادگستری استان برگزار کردند. همان روز معاون سیاسی استاندار مرکزی تأکید کرد مشکل ایجادشده به دليل انجام‌نشدن تعهدات از سوي مدیرعامل شرکت آذرآب است.

حسن بیگی با بیان اینکه مدیران و کارگران آذرآب از سه تا پنج ماه حقوق معوقه دارند، گفته بود جلسات متعددی با مدیرعامل این واحد بزرگ و مشهور تولیدی برگزار شده اما چنانکه به نظر می‌رسد او تمایلی به اجرای تعهدات نداشته و همچنان بر مدار خود حرکت می‌کند. این در حالی است که کارگران معتقدند همه مشکلات زیر سر مدیرعامل شرکت است. نماینده اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی نیز همین اعتقاد را دارد و خواستار خاتمه فعالیت برادران پرنا به‌عنوان مالکان این شرکت است.

حال کارگران خوب است؛ خبری از بازداشت نیست
دیروز و با گذشت ٢٤ ساعت از اعتراضات کارگران هپکو و آذرآب، برخی کارگران در محل کار حاضر شدند اما منطقه همچنان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. گفته می‌شود نیروهای انتظامی نیز اطراف کارخانه‌ها حضور داشتند تا اجازه بی‌نظمی مجدد به کارگران معترض داده نشود. این در حالی است که رئیس کانون هماهنگی شورای اسلامی کار اراک تأکید دارد مشکلات کارگران هپکو و آذرآب از اختیار مسئولان استانی خارج شده و مسئولان کشوری باید درباره آن تصمیم بگیرند.

ابوالفضل پوروفایی به ایلنا گفته تعدادی از کارگران معترض دیروز در محل کار حاضر شدند و حال کارگرانی که مورد برخورد قهری قرار گرفته‌اند هم خوب است و در مرخصی به سر می‌برند. او تأکید دارد در جریان اعتراضات سه‌شنبه کارگران، هیچ فردی بازداشت نشده است: «در استعلام‌هایی که از شورای تأمین استان گرفتیم، هیچ صحبتی از بازداشت کارگران در جریان تجمع روز گذشته نشده است». رئیس کانون هماهنگی شورای اسلامی کار استان مرکزی همچنین درباره وضعیت دیروز این دو واحد صنفی هم گفت غیر از کارگرانی که به محل کار خود مراجعه کردند، از ساعات ابتدایی صبح دیروز، عوامل انتظامی در اطراف دو شرکت آذرآب و هپکو مستقر شدند.

او با انتقاد از رفتار صورت‌گرفته با کارگران معترض هپکو و آذرآب گفت: اعتراضات صنفی کارگران به دنبال احقاق حق آنها و دریافت مطالبات عقب‌افتاده شش‌ماهه‌شان بود، ولی برخورد نیروی انتظامی شایسته کارگرانی که به دنبال دریافت مطالبات خود هستند، نبود.

رئیس‌جمهور ورود کند
کارگران اراکی می‌گویند پس از شش ماه حقوق‌نگرفتن و اعتراض، حالا دیگر کاری از دست مسئولان استانی برنمی‌آید و هیئت دولت و شخص رئیس‌جمهور، وزیر صنعت و وزیر کار باید درباره این موضوع تصمیم بگیرند. حسن حبیبی، بازرس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور هم از مسئولان دولت، قوه قضائیه و مجلس خواستار رسیدگی به وضعیت کارگران دو کارخانه هپکو و آذرآب در استان مركزي که در جریان برپایی اجتماع صنفی مورد برخورد قهری قرار گرفته بودند، شد. این فعال صنفی کارگری با تأکید بر اینکه برخورد خشن روز گذشته با هیچ معیاري سازگاری ندارد، گفت که از دولت به‌ویژه مسئولان وزارت کار، نمایندگان مجلس و مقامات قضائی و انتظامی انتظار می‌رود با مسببان حادثه روز گذشته برخورد کنند. گفته می‌شود حوزه روابط کار هم وضعیت مطلوبی ندارد.

آن‌گونه که علی خدایی، عضو کارگری شورای‌عالی کار گفته، وضعیت روابط کار با چالش‌هایی روبه‌رو است که مسئولان کشور به‌ویژه وزیر کار باید در واکنشی سریع، به مسائل کارگران اراک رسیدگی کنند تا هرچه زودتر وضعیت آنها بهبود پیدا کند. به گفته او، فضای کار کشور با توجه به مسائل رخ‌داده در برخی کارخانه‌ها و کارگاه‌ها مانند چسب هل و رفتار با کارگران و همچنین حاشیه‌های اعتراض کارگران کارخانه‌های هپکو و آذرآب نشان می‌دهد وضعیت حوزه روابط کار از رکود اقتصادی که مسئولان کشور از آن صحبت می‌کنند هم نامناسب‌تر است.

کارگران معترض را درک کنید
تجمع روز سه‌شنبه کارگران اراکی نشان داد که صبر آنها لبریز شده و دیگر از دست‌به‌دست‌کردن امور خسته شده‌اند. نماینده مردم اراک در مجلس هم گفته است که باید کارگران آذرآب و هپکو را درک و شرایط مطلوب زندگی‌شان را فراهم کرد. سیدمهدی مقدسی گفته است که مسئولان به‌جای پاشیدن نمک بر زخم کارگران، آنها را درک کنند؛ چراکه چندماه است حقوقی دریافت نکرده‌اند.

این نماینده مجلس به ایلنا گفت: حل مشکلات واحدهای صنعتی به اهتمام جدی نیاز دارد؛ درحالی‌که ما شاهدیم با وجود جلسات متعددی که تشکیل شده، هنوز هیچ گشایشی در کار نیست و کارگران حقوقی دریافت نکرده‌اند. به گفته او، شرایط به گونه‌ای است که کارگران امیدشان را از دست داده‌اند: «امیدوارم مسئولان تصمیمات لازم را اتخاذ کرده و صورت‌جلسه بر صورت‌جلسه نیفزایند. باید با اهتمام ویژه تصمیمی انقلابی در رفع مشکل این دو واحد و واحدهای دیگر اتخاذ کرد».

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: دست دست کردن، وقت گذراندن و فرصت‌دادن به افرادی که شاید تلاشی برای رفع مشکلات می‌کنند، راه به جایی نبرد. انتظار داریم وزیر با حضور همه ذی‌نفعان تصمیمات اثربخشی بگیرد. او همچنین تأکید کرد که از دولت دوازدهم انتظار داریم تصمیماتی اساسی برای حل مشکلات واحدهای صنعتی اتخاذ کند؛ چراکه اگر روند کند فعلی ادامه یابد، به تکالیف خود در مجلس عمل خواهیم کرد. این نماینده مجلس به سهام‌داران و مالکان این دو کارخانه هم هشدار داد که کارگران را تحت فشار قرار ندهند و به وظایف خود عمل کنند: «کارگران را به خویشتنداری دعوت می‌کنم؛ از آنها می‌خواهم با معرفی نمایندگان خود به کمیته مشترک، برای حل این معضل پیشگام شوند».