پیش بینی آینده بازار مسکن / چه بر سر پرارزشترین بازار دارایی ایران خواهد آمد
اطلاعات تازه از معاملات املاک در ایران از وجود تحولات قابل توجهی در بازار مسکن حکایت دارد. گرچه براساس این دادهها، با اطمینان نمیتوان از بازگشت کامل رونق به بازار ملک سخن گفت، اما آنچه طی ماههای اخیر رخ داده نشان چندانی از شرایطی رکودی ندارد. گویای رسیدن دوره از رونق است.با توجه به نقش کلیدی شهر تهران در بازار املاک ایران و نظر به اینکه حدود یک سوم از کل معاملات مسکن کشور در پایتخت انجام میگیرد، بررسی روند خرید و فروش ملک در این شهر میتواند تصویری از آنچه در این بازار میگذرد ترسیم کند. ضمن آنکه اطلاعات خرید و فروش در تهران، به طور نسبی، بهتر و بیشتر ثبت میشود و دادههای موجود از معاملات مسکن تهران اعتبار نسبی بیشتری نسبت به سایر شهرها دارند.
هم اطلاعات موجود در گزارشهای وزارت شهرسازی که در دسترس عمومی قرار داده شده و هم نتایج مطالعات ماهانه بانک مرکزی از «تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران» حاکی از آن است که از ابتدای پاییز امسال شرایط بازار بهگونهی معناداری تغییر کرده و تعداد معاملات رشد قابلتوجهی داشته است.
براساس گزارش بانک مرکزی همانگونه که در نمودار شماره یک مشخص است، در چهار ماه نخست امسال به استثنای اردیبهشت، تعداد معاملات هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از رشد منفی برخوردار بوده است.
طی مرداد و شهریور نیز نرخ این رشد به ترتیب ۶ و ۹ درصد گزارش شده است که به معنای تغییر شگرفی در روند معاملات نیست. اما این روند از مهر ماه روند جهشی تاملبرانگیزی پیدا کرده و طی چهار ماه متوالی، تعداد معاملات پایتخت رکوردهایی را ثبت کرده که طی دهه نود خورشیدی کمسابقه است. تعداد معاملات در مهر، آبان، آذر و دی ماه سال جاری، به ترتیب ۳۴، ۱۸.۵ ، ۵۰ و ۱۳.۵ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است.
اگر رشد معاملات مختص به یک ماه بود و در ماههای بعدی تکرار نمیشد، سخن گفتن از پایان رکود کار سادهای نبود اما با روندی که از ابتدای پاییز آغاز شده کمی آسودهتر میتوان از بازگشت رونق به بازار صحبت کرد.
نکته آنکه معاملات مسکن دی ماه در حالی ۱۳.۵ درصد نسبت به دی ماه پارسال زیاد شده که در دی ماه امسال، کشور شاهد یکی از کمسابقهترین اعتراضهای سراسری بود. انتظار میرفت این اعتراضهای گسترده، افت معاملات را در پی داشته باشد و دستکم چند هفته خرید و فروش املاک را به تعویق بیاندازد، اما آمار رسمی، از رخدادی خلاف این انتظار گزارش میدهد. تعداد معاملات مسکن دی ماه در تهران بیش از ۱۹هزار فقره بوده که طی ۴۴ ماه گذشته سابقه نداشته است.
به استناد گزارشهای بانک مرکزی، قیمت مسکن هم روندی صعودی طی ده ماهه نخست امسال داشته است. البته رشد قیمتها با شیبی ملایم افزایش یافته و در بیشتر ماهها کموبیش همسان با نرخ تورم رشد کرده است. اما همانطور که نمودار شماره دو نشان می دهد سیر صعودی قیمت بهگونهای بوده که هر چقدر به ماههای انتهایی سال نزدیک شدهایم، فاصله متوسط قیمت مسکن از نرخ تورم بیشتر شده است.
براساس اطلاعات این نمودار که از گزارش بانک مرکزی استخراج شده، در ۵ ماه نخست امسال رشد قیمت مسکن در تهران بین ۳.۵ تا ۶.۲ درصد بوده است اما از شهریور قیمتها رشد بیشتری داشته و از آبان این رشد دو رقمی شده است، بهطوریکه متوسط قیمت در آبان، آذر و دی به ترتیب ۱۰.۹ ، ۱۴.۹ و ۱۶.۷ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد کرده است.
نکته آنکه معاملات مسکن دی ماه در حالی ۱۳.۵ درصد نسبت به دی ماه پارسال زیاد شده که در دی ماه امسال، کشور شاهد یکی از کمسابقهترین اعتراضهای سراسری بود. انتظار میرفت این اعتراضهای گسترده، افت معاملات را در پی داشته باشد و دستکم چند هفته خرید و فروش املاک را به تعویق بیاندازد، اما آمار رسمی، از رخدادی خلاف این انتظار گزارش میدهد. تعداد معاملات مسکن دی ماه در تهران بیش از ۱۹هزار فقره بوده که طی ۴۴ ماه گذشته سابقه نداشته است.
به استناد گزارشهای بانک مرکزی، قیمت مسکن هم روندی صعودی طی ده ماهه نخست امسال داشته است. البته رشد قیمتها با شیبی ملایم افزایش یافته و در بیشتر ماهها کموبیش همسان با نرخ تورم رشد کرده است. اما همانطور که نمودار شماره دو نشان می دهد سیر صعودی قیمت بهگونهای بوده که هر چقدر به ماههای انتهایی سال نزدیک شدهایم، فاصله متوسط قیمت مسکن از نرخ تورم بیشتر شده است.
براساس اطلاعات این نمودار که از گزارش بانک مرکزی استخراج شده، در ۵ ماه نخست امسال رشد قیمت مسکن در تهران بین ۳.۵ تا ۶.۲ درصد بوده است اما از شهریور قیمتها رشد بیشتری داشته و از آبان این رشد دو رقمی شده است، بهطوریکه متوسط قیمت در آبان، آذر و دی به ترتیب ۱۰.۹ ، ۱۴.۹ و ۱۶.۷ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد کرده است.
متوسط قیمت، ابزار مناسبی برای سنجش نرخ مسکن به ویژه در شهر تهران نیست. زیرا تفاوت قیمتها در مناطق مختلف به قدری زیاد است که نمیتوان با قیمت میانگین شرایط قیمتی را با دقت توضیح داد، اما تغییرات در روند قیمتهای میانگین میتواند بهطور نسبی جهتگیری قیمتها را با دقت بیان کند. بنابراین براساس آنچه در نمودار دو قابل مشاهده است میتوان نتیجه گرفت که افزایش قیمت مسکن در تهران در سال جاری از میزان نرخ تورم پیشی گرفته.
املاک و مستغلات پرارزشترین بازار دارایی ایران است و بهطور سنتی سهم مهمی از بازار آن در اختیار بخش خصوصی بوده. ساخت و ساز املاک طی دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در یک روند صعودی تند، مرتب رشد کرد و همزمان قیمت مسکن رشدی بیشتر از نرخ تورم در این دوره داشته است؛ بهطوریکه امید بخشی از جامعه برای صاحبخانه شدن کاهش یافت.
داشتن خانه ملکی در غالب نقاط جهان موجب آرامش خاطر خانوار است و به همین دلیل درجه حساسیت نسبت به تحولات بازار مسکن بالاست، اما شهروندان ایرانی نسبت به جوامع دارای اقتصاد باثباتتر بهطور نسبی دارای حساسیت بیشتری نسبت به این بازار هستند. بخشی از این حساسیت به دورنمای غیرشفاف برای صاحبخانه شده برمیگردد و بخشی از آن هم در سهم بالا و رو به رشد هزینه مسکن در ایران ریشه دارد.
براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، سهم هزینه مسکن برای خانوارهای شهری از ۲۷ درصد سال ۱۳۷۵ به ۳۵ درصد سال ۱۳۹۵ افزایش پیدا کرده است، اما در همین دوره، تعداد خانوارهای شهری که در منزل ملکی زندگی میکنند از ۶۷ درصد سال ۱۳۷۵ به ۵۴ درصد در سال ۱۳۹۵ افت کرده. البته نرخ تشکیل خانواده در این مدت افزایش زیادی داشته اما نرخ ساخت مسکن هم طی این مدت از رشد قابلقبولی برخوردار بوده است.
بهعبارت دیگر، رونقی که در بیشتر سالهای دهههای هفتاد و هشتاد خورشیدی بر بازار مسکن ایران حاکم بود نه تنها به تعداد صاحبخانهها اضافه نکرده، بلکه به هزینه خانوارها که شمار بیشتری از آنها اجارهنشین شدهاند هم افزود. علاوه برآنکه نرخ مالکیت در ایران کاهش یافته، رشد جهشی قیمتها، سهم مسکن را سبد هزینه خانوار شهری بالا برده است؛ این هزینه چه صرف اجارهخانه شود و چه برای بازپرداخت وام مسکن و سایر انواع اسقراض باشد، به معنی کوچک شدن سفره خانوارهای ایرانیست.
طی دهههای ۷۰ و ۸۰ رشد ساخت و ساز بهقدری بوده که برخی به شوخی میگویند که در این دوره تهران دوباره از نو ساخته شده اما این رشد، رفاه ایجاد نکرده است. افزایش شدید قیمت مسکن در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰خورشیدیست که با افزایش نرخ اجارهنشینی و بالا رفتن سهم مسکن در سبد هزینه خانوار همراه شد در محبوبیت دولت احمدینژاد اثر منفی گذاشت.
برخلاف این دو دهه قبل، بازار مسکن در دهه ۱۳۹۰ خورشیدی عمدتا در رکود بوده است و آنچه در ابتدای این مطلب به آن اشاره شد، جدیترین نشانهی خروج این بازار از رکودیست که از نیمه سال ۱۳۹۱ حاکم شده. رکود حاکم شده باعث شد تا در نیمه نخست دهه نود قیمت مسکن رشد بالایی نداشته باشد و تغییر قیمتها در محدوده نرخ تورم باشد. اتفاقا طی این مدت، آهنگ رشد نرخ تورم افت قابلتوجهی داشته و این به معنای عدم افزایش جدی قیمت مسکن در این دوره است.
کاهش رشد قیمت طی نیمه اول دهه نود باعث شد شهروندان از این بابت سیاست های اقتصادی دولت حسن روحانی را مثبت ارزیابی کنند. اما حالا نشانههای جدی از رونق مسکن، شرایط را برای دولت پیچیده کرده است.
صنعت ساختمان را لوکومتیو اقتصاد مینامند چون حرکت آن در صنایع پرشمار جانبی تحرک ایجاد میکند. این یعنی افزایش رشد و اشتغال که نیاز مبرم اقتصاد ایران است. بنابراین اگر رونق بازار مسکن تحرک صنعت ساختمان را به همراه داشته باشد، دولت باید از آن استقبال کند. اما تجربه دهههای گذشته نشان میدهد، رونق بازار املاک در ایران همراه با افزایش قیمت مسکن بوده است و این یعنی بیشتر شدن هزینه مسکن برای خانوار ایرانی و سختتر شدن خرید ملک برای خانوادههای اجارهنشین.
نتیجه این وضع هم تشدید نارضایتی اقتصادیست که دولت از آن استقبال نمیکند. همین شرایط پیچیده است که روشن نمیکند آیا نشانههای رونق اخیر، خبر خوبی برای بازار مسکن است یا خبر بد.
املاک و مستغلات پرارزشترین بازار دارایی ایران است و بهطور سنتی سهم مهمی از بازار آن در اختیار بخش خصوصی بوده. ساخت و ساز املاک طی دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در یک روند صعودی تند، مرتب رشد کرد و همزمان قیمت مسکن رشدی بیشتر از نرخ تورم در این دوره داشته است؛ بهطوریکه امید بخشی از جامعه برای صاحبخانه شدن کاهش یافت.
داشتن خانه ملکی در غالب نقاط جهان موجب آرامش خاطر خانوار است و به همین دلیل درجه حساسیت نسبت به تحولات بازار مسکن بالاست، اما شهروندان ایرانی نسبت به جوامع دارای اقتصاد باثباتتر بهطور نسبی دارای حساسیت بیشتری نسبت به این بازار هستند. بخشی از این حساسیت به دورنمای غیرشفاف برای صاحبخانه شده برمیگردد و بخشی از آن هم در سهم بالا و رو به رشد هزینه مسکن در ایران ریشه دارد.
براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، سهم هزینه مسکن برای خانوارهای شهری از ۲۷ درصد سال ۱۳۷۵ به ۳۵ درصد سال ۱۳۹۵ افزایش پیدا کرده است، اما در همین دوره، تعداد خانوارهای شهری که در منزل ملکی زندگی میکنند از ۶۷ درصد سال ۱۳۷۵ به ۵۴ درصد در سال ۱۳۹۵ افت کرده. البته نرخ تشکیل خانواده در این مدت افزایش زیادی داشته اما نرخ ساخت مسکن هم طی این مدت از رشد قابلقبولی برخوردار بوده است.
بهعبارت دیگر، رونقی که در بیشتر سالهای دهههای هفتاد و هشتاد خورشیدی بر بازار مسکن ایران حاکم بود نه تنها به تعداد صاحبخانهها اضافه نکرده، بلکه به هزینه خانوارها که شمار بیشتری از آنها اجارهنشین شدهاند هم افزود. علاوه برآنکه نرخ مالکیت در ایران کاهش یافته، رشد جهشی قیمتها، سهم مسکن را سبد هزینه خانوار شهری بالا برده است؛ این هزینه چه صرف اجارهخانه شود و چه برای بازپرداخت وام مسکن و سایر انواع اسقراض باشد، به معنی کوچک شدن سفره خانوارهای ایرانیست.
طی دهههای ۷۰ و ۸۰ رشد ساخت و ساز بهقدری بوده که برخی به شوخی میگویند که در این دوره تهران دوباره از نو ساخته شده اما این رشد، رفاه ایجاد نکرده است. افزایش شدید قیمت مسکن در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰خورشیدیست که با افزایش نرخ اجارهنشینی و بالا رفتن سهم مسکن در سبد هزینه خانوار همراه شد در محبوبیت دولت احمدینژاد اثر منفی گذاشت.
برخلاف این دو دهه قبل، بازار مسکن در دهه ۱۳۹۰ خورشیدی عمدتا در رکود بوده است و آنچه در ابتدای این مطلب به آن اشاره شد، جدیترین نشانهی خروج این بازار از رکودیست که از نیمه سال ۱۳۹۱ حاکم شده. رکود حاکم شده باعث شد تا در نیمه نخست دهه نود قیمت مسکن رشد بالایی نداشته باشد و تغییر قیمتها در محدوده نرخ تورم باشد. اتفاقا طی این مدت، آهنگ رشد نرخ تورم افت قابلتوجهی داشته و این به معنای عدم افزایش جدی قیمت مسکن در این دوره است.
کاهش رشد قیمت طی نیمه اول دهه نود باعث شد شهروندان از این بابت سیاست های اقتصادی دولت حسن روحانی را مثبت ارزیابی کنند. اما حالا نشانههای جدی از رونق مسکن، شرایط را برای دولت پیچیده کرده است.
صنعت ساختمان را لوکومتیو اقتصاد مینامند چون حرکت آن در صنایع پرشمار جانبی تحرک ایجاد میکند. این یعنی افزایش رشد و اشتغال که نیاز مبرم اقتصاد ایران است. بنابراین اگر رونق بازار مسکن تحرک صنعت ساختمان را به همراه داشته باشد، دولت باید از آن استقبال کند. اما تجربه دهههای گذشته نشان میدهد، رونق بازار املاک در ایران همراه با افزایش قیمت مسکن بوده است و این یعنی بیشتر شدن هزینه مسکن برای خانوار ایرانی و سختتر شدن خرید ملک برای خانوادههای اجارهنشین.
نتیجه این وضع هم تشدید نارضایتی اقتصادیست که دولت از آن استقبال نمیکند. همین شرایط پیچیده است که روشن نمیکند آیا نشانههای رونق اخیر، خبر خوبی برای بازار مسکن است یا خبر بد.
منبع : / نویسنده : رضا رامین روزنامهنگار
iPhone 13 در دیجی کالا
مشاهده قیمت
Galaxy S23 پرفروش در دیجی کالا
مشاهده قیمت
لیست قیمت بهترین کفپوش خودرو را ببینید!
مشاهده قیمت
لیست بهترین گوشی ۱۰ میلیون تومانی
مشاهده لیست
تازهها
پرفروش ترین شلوار جین زنانه (معرفی 20 مدل پرفروش امسال)
معرفی ارزانترین گوشی صفحه بزرگ بازار (لیست سال جدید)
راهنمای خرید ژاکت مردانه (معرفی بهترین برند ژاکت مردانه)
پرفروش ترین شلوار جین مردانه بازار (لیست قیمت سال جدید)
ارزانترین تشک خوشخواب دونفره بازار (معرفی 10 مدل ارزان قیمت)
ارزانترین ساید دوو (معرفی 10 یخچال ساید بای ساید دوو)
راهنمای خرید گهواره نوزاد (معرفی ارزانترین گهواره بچه)
راهنمای خرید گیتار (فهرست ارزانترین گیتار بازار)
پرفروش ترین پخش کننده خانگی ایران (راهنمای خرید اسپیکر خانگی)
قدیمی ترین رژ لب جهان در کرمان کشف شد!
لیست گرانترین PS5 و XBOX
مشاهده قیمت
با 100,000 تومن طلا بخر!
نمایش قیمت
*لطفا از درج شماره تلفن و یا آدرس های اینترنتی مختلف اکیداً خودداری فرمایید.