داستان ممنوعیت تولید موتورسیکلت‌‌های کاربراتوری در ایران و ترفند تولیدکنندگان

موتورسیکلت‌های کاربراتوری که در ایران تولید می‌شدند چهار برابر یک خودرو آلاینده هستند برای همین دولت ایران تولید این موتورسیکلت‌‌ها را ممنوع کرده است، اما تولید کنندگان با واردات قطعه‌ای از چین این قانون را دو زده‌اند تا به تولید موتورسیکلت‌‌های کاربراتوری با قطعه جدید ادامه دهند.

به گزارش ایسنا اجباری شدن تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری از سال گذشته در قالب مصوبه دولت به تایید رسید و صنعت کشور ملزم شد از مهر ماه ۱۳۹۵ به جای موتورسیکلت‌های آلاینده کاربراتوری، موتورسیکلت‌های انژکتوری تولید کند اما با استفاده از قطعه‌ای به نام یونیت اینجکشن کارخانه‌های سازنده قانون را دور می‌زنند.

ماجرا از این قرار است که سیستم انژکتوری قطعاتی دارد که مهمترین آنها پمپ سوخت، انژکتور، سنسور هوا و سنسور اکسیژن است و در سیستم انژکتوری کامل باید پمپ، رگلاتور سوخت و انژکتور مجزا باشند این در حالی‌ست که بیشتر موتورسازان ایرانی سیستمی را وارد کرده‌اند که دارای پمپ پلانژری است. این پمپ قرار است همزمان کار پمپ، رگلاتور سوخت و انژکتور را انجام دهد که تحت عنوان سیستم یونیت اینجکشن شناخته می‌شود و به هیچ‌وجه انژکتوری استاندارد به حساب نمی‌آید.

در این میان سازمان حفاظت محیط زیست که طبق قانون وظیفه نظارت بر تولید استاندارد موتورسیکلت‌های انژکتوری را برعهده دارد از تولید موتورهای یونیت اینجشکن به عنوان دستگاهی که قادر به پاس کردن استاندارد یورو۳ است، دفاع می‌کند. مسعود زندی -سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست- در مورد دلیل تولید موتورسیکلت‌هایی با پمپ پلانژری به جای موتورسیکلت‌های انژکتوری گفته است: «کیت پلانژری استفاده شده در صنعت موتورسیکلت‌سازی کشور در سایر کشورها نیز استفاده می‌شود و تولید این دستگاه منحصر به ایران نیست. آنچه برای سازمان حفاظت محیط زیست اهمیت دارد، تست‌های آلایندگی و خروجی اگزوز است که موتورسیکلت‌های جدید در این زمینه موفق عمل کرده‌اند.»

البته برخی کارشناسان نظر دیگری دارند مهدی دوزندگان - کارشناس ارشد مکانیک و فعال حوزه محیط زیست به ایسنا گفته است «همه می‌دانیم که پمپ پلانژر، انژکتور نیست، بنابراین برداشت سازمان حفاظت محیط زیست از این قانون اشتباه است. اگر قانون تنها به استاندارد یورو۳ اشاره کرده بود، سازمان حفاظت محیط زیست می‌توانست برای شرکت‌های تولیدکننده موتورسیکلت وقت بخرد اما در شرایطی که قانون تصریح کرده که استاندارد یورو۳ به علاوه انژکتور، این سازمان نمی‌تواند به موتورسیکلت‌هایی که با پمپ پلانژر کار می‌کنند تاییدیه تولید بدهد چون پمپ پلانژر، انژکتور نیست.»

تنها در تهران شماری در حدود ۷۸۰ هزار موتورسیکلت هر روز مشغول تولید مونواکسید کربن هستند. نیره پیروزبخت رییس سازمان ملی استاندارد گفته است موتورسیکلت‌ها چهار برابر خودروها آلودگی دارند. اکثر موتورسیکلت‌هایی که در سطح شهر تردد می‌کنند کاربراتوری هستند که هم اجازه مسافرکشی دارند و هم باربری که بیشترین آسیب را به وضعیت هوای شهرها وارد می‌کنند.»

در حال حاضر سه میلیون موتورسیکلت کاربراتوری که چهار برابر خودروها آلاینده هستند، در سطح کشور تردد دارند. اکثر این موتور‌ها مدل معروفی از هوندا به نام سی جی ۱۲۵ است. این موتور سال‌هاست در شرکت هوندا تولید نمی‌شود اما تولید کنندگان ایرانی اکثرا با استفاده از قطعات چینی به تولید این موتور با استانداردی پایین تر از تولیدات هوندا می‌پردازند.