خیابان لاله‌زار تهران (Lalehzar) کجاست؟
خیابان لاله‌زار یکی از خیابان‌های قدیمی و مرکزی شهر تهران است. این خیابان از جنوب به میدان امام خمینی (توپخانه)، از شمال به خیابان انقلاب اسلامی (پهلوی)منتهی می‌شود.
* نمایی از خیابان لاله‌زار، دهه ۱۳۲۰
ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اول فرنگستان به خیال احداث خیابانی مانند «شانزه‌لیزه» در تهران به عنوان «دارالخلافه» افتاد و دستور داد که از میان باغ مصفای لاله‌زار خیابان بکشند، زمین‌های اطراف خیابان نیز میان «مقربین درگاه» تقسیم شد.∗ مهدی‌قلی هدایت در مورد آن می‌گوید:
لاله‌زار باغی بود بین خیابان لاله‌زار و میدانی در متمم خیابان اسلامبول و خیابان ماشین که حال اکباتان نام نهاده‌اند قسمت شرقی آن را باغ وحش می‌گفتند حال همه عمارت شده‌است خیابان لختی (سعدی) آن دو قسمت را از هم جدا کرده‌است ناصرالدین شاه لاله‌زار را به نود هزار تومان فروخت تولوزان التماس‌ها کرد که نگاه بدارند که سبب لطافت هوای شهر است نشنیدند در تابستان خیابان لاله‌زار هوای خنک بسیار خوبی داشت در آن اوقات که خیابان خوش هوا و روح‌افزا بود اهالی کمتر استفاده میکردند اینک که هوای آن خیابان باطناً و ظاهراً کثیف و موذی است محل توجه و ازدحام خلق است.
بعدها در دورهٔ پهلوی خوانندگان موسیقی عامیانهٔ ایران مانند مهوش، آفت، قاسم جبلی، تاجیک، روح‌پرور، علی نظری، آغاسی، سوسن و ایرج حبیبی همگی در لاله‌زار به روی صحنه می‌رفتند.
به نوشتهٔ جعفر شهری در کتاب «تهران قدیم»:
عشقی و عارف بهترین کارهای خود را در سالن گراند هتل لاله‌زار به صحنه بردند و خانم‌های شوخ و شنگ با لباس‌های اروپایی و پسران رعنا، سر شب‌ها رو به آن می‌آوردند و شیک‌پوش‌ترین مردان و آلامدترین زنان را می‌شد در آن خیابان دید.
زمانی در لاله‌زار ۱۵ سینما و چندین تئاتر و تماشاخانه فعالیت داشتند ولی امروزه ۱۰ سینما فعال در این خیابان فعال هستند.∗ اکثر این سینماها اکنون از رونق افتاده‌اند.
در اوایل دورهٔ پهلوی، در اوایل خیابان لاله‌زار از سوی میدان توپخانه، مغازه‌ای به نام پیرایش قرار داشت که به جهت داشتن پوشاک مد روز در تهران شهرت داشت. روبه‌روی این مغازه، کافه قنادی لاله‌زار واقع بود.[۲] امروزه بیشتر لاله‌زار را صنف فروشندگان لوازم برقی در اختیار گرفته‌اند.
«خانه و باغ اتحادیه» یا «خانه امین‌السلطان» عمارتی مربوط به دوران قاجار است که به عنوان تنها بازمانده از خیابان لاله‌زار قدیم و یکی از نفایس معماری عصر قاجار شناخته می‌شود.
* نخستین روز نمایش فیلم «طوفان در شهر ما» ساخته ساموئل خاچیکیان در ۲۴ فروردین ۱۳۳۷ در سینما ایران در خیابان لاله‌زار
اماکن معروف لاله‌زار
هتل، کافه و کاباره
گراند هتل
کاباره مولن‌روژ
کافه افق طلائی
کافه مصطفی پایان (در لاله‌زار نو)
کافه نور (در لاله‌زار شمالی)
کافه ری (در لاله‌زار شمالی)
کافه لاله‌زار (در لاله‌زار جنوبی)
کافه پارس
هتل، کافه و کاباره
گراند هتل
کاباره مولن‌روژ
کافه افق طلائی
کافه مصطفی پایان (در لاله‌زار نو)
کافه نور (در لاله‌زار شمالی)
کافه ری (در لاله‌زار شمالی)
کافه لاله‌زار (در لاله‌زار جنوبی)
کافه پارس
سینما
سینما لاله (رکس پیشین)
سینما نادر (رویال پیشین)
سینما رودکی (متروپل پیشین)
سینما کریستال
سینما سارا (ونوس پیشین)
سینما البرز
سینما خورشید نو
سینما فردوسی
سینما ایران
سینما مایاک
سینما مرجان
سینما تابان
سینما فاروس
سینما شهرزاد
سینما سحر (مترو پیشین)
سینما آزیتا یا سینما جهان
تماشاخانه
تئاتر نصر
تئاتر پارس
تماشاخانه گبومر و روسیخان
تماشاخانه گیتی (صادقپور)
تماشاخانه تفکری
تئاتر تهران
تئاتر دهقان
سینما لاله (رکس پیشین)
سینما نادر (رویال پیشین)
سینما رودکی (متروپل پیشین)
سینما کریستال
سینما سارا (ونوس پیشین)
سینما البرز
سینما خورشید نو
سینما فردوسی
سینما ایران
سینما مایاک
سینما مرجان
سینما تابان
سینما فاروس
سینما شهرزاد
سینما سحر (مترو پیشین)
سینما آزیتا یا سینما جهان
تماشاخانه
تئاتر نصر
تئاتر پارس
تماشاخانه گبومر و روسیخان
تماشاخانه گیتی (صادقپور)
تماشاخانه تفکری
تئاتر تهران
تئاتر دهقان
خانه‌های تاریخی
مجموعه مسکونی خانواده اتحادیه
خانه معین‌التجار بوشهری
عمارت مشیرالدوله
خانه اتابک
اماکن دیگر
فروشگاه پیرایش (نخستین فروشگاه بزرگ به سبک اروپائی در ایران)
فروشگاه جنرال مد
مسجد هدایت
انبار ببراز خان
آرشیو اصغر (عکاس)
مجموعه مسکونی خانواده اتحادیه
خانه معین‌التجار بوشهری
عمارت مشیرالدوله
خانه اتابک
اماکن دیگر
فروشگاه پیرایش (نخستین فروشگاه بزرگ به سبک اروپائی در ایران)
فروشگاه جنرال مد
مسجد هدایت
انبار ببراز خان
آرشیو اصغر (عکاس)
تئاتر سعدی
تئاتر تهران
خیابان لاله‌زار از بالا - ۱۳۸۹
