همه چیز درباره نیوزیلند (New Zealand) / از تاریخچه تا مردم و اقتصاد
نیوزیلند (به انگلیسی: New Zealand) یا زلاندنو کشوری در جنوب غربی اقیانوس آرام است، این کشور از دو جزیره بزرگ و تعداد زیادی جزیره کوچک تشکیل شده و مناطق خودمختار نیو، جزایر کوک، توکلائو و راس را هم در بر میگیرد.زلاندنو فاصله زیادی با دیگر خشکیهای کره زمین دارد، به طوریکه استرالیا نزدیکترین همسایه این سرزمین در دو هزار کیلومتری آن قرار دارد، دریای میان این دو کشور به دریای تاسمان معروف است. نزدیکترین همسایگان این کشور از شمال جزایر تونگا، فیجی، نیوکالدونیا هستند.
زلاندنو بیش از ۸۰ میلیون سال از خشکیهای دیگر زمین جدا بودهاست و این موجب شده تا مجموعه منحصربهفردی از جانوران و گیاهان را در خود جای دهد. زلاندنو یکی از آخرین سرزمینهایی است که انسان پا به آن گذاشت. پولینزیها در حدود سالهای ۱۲۵۰ تا ۱۳۰۰ میلادی نخستین انسانهایی بودند که وارد جزایر زلاندنو شدند و فرهنگ مائوری را شکل دادند. آبل تاسمان دریانورد هلندی نخستین اروپایی بود که در سال ۱۶۴۲ وارد زلاندنو شد. در سال ۱۸۴۰ بزرگان مائوری در قراردادی با پادشاهی بریتانیا این سرزمین را مستعمره بریتانیا اعلام کردند.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۳ حدود ۷۴ درصد از جمعیت چهارونیم میلیون نفری زلاندنو اروپاییتبار هستند و مائوریها با ۱۵ درصد بزرگترین اقلیت قومی را شکل میدهند. آسیاییها نزدیک به ۱۲ درصد و ساکنان جزایر اقیانوسیه بیش از ۷ درصد جمعیت این کشور را شامل میشوند. فرهنگ زلاندنو آمیزهای از فرهنگ مائوری و نخستین مهاجران بریتانیایی است که با ورود بیشتر مهاجران از نقاط دیگر دنیا متنوعتر شدهاست. انگلیسی و مائوری دو زبان رسمی این کشور هستند و انگلیسی زبان رایج کشور محسوب میشود.
زلاندنو در زمره کشورهای توسعهیافته و متمول قرار داشته و در سال ۲۰۱۳ هفتمین کشور دنیا از نظر شاخص توسعه انسانی بوده است. اما اقتصاد آن بسیار متکی به صادرات محصولات کشاورزی و دامپروری است.
رئیس حکومت زلاندنو ملکه الیزابت دوم است، فرماندار کل که با پیشنهاد پارلمان زلاندنو انتخاب میشود، مسئولیت امضای قوانین را برعهده دارد، هرچند قدرت او و ملکه کاملاً تشریفاتی است و پارلمان که در انتخابات عمومی برگزیده میشود تنها مرجع قانونگذاری در کشور است و نخستوزیر را که در رأس قوه مجریه قرار میگیرد انتخاب میکند.
پایتخت : ولینگتون
بزرگترین شهر : آوکلند
زبان رسمی : زبان انگلیسی / زبان مائوری
نوع حکومت : مشروطه پادشاهی
موارد منجر به تشکیل : ۲۶ سپتامبر ۱۹۰۷
- مساحت : ۲۶۸٬۶۸۰کیلومتر مربع (۷۵ام)
- آبها (٪) ۰٫۷
جمعیت : ۴٬۳۶۰٬۰۰۰ (۱۲۳ام)
- تراکم جمعیت ۱۶٫۱/km۲ (۱۵۷ام)
تولید ناخالص داخلی (تخمین ۲۰۰۷)
- مجموع ۱۲۸/۱ میلیارد دلار
- سرانه ۳۰۲۳۴ دلار (۲۸ام)
واحد پول : دلار زلاندنو (NZ$)
منطقه زمانی : (ساعت جهانی+۱۲)
دامنه اینترنتی : .nz
پیششماره تلفنی : +۶۴+
بزرگترین شهر : آوکلند
زبان رسمی : زبان انگلیسی / زبان مائوری
نوع حکومت : مشروطه پادشاهی
موارد منجر به تشکیل : ۲۶ سپتامبر ۱۹۰۷
- مساحت : ۲۶۸٬۶۸۰کیلومتر مربع (۷۵ام)
- آبها (٪) ۰٫۷
جمعیت : ۴٬۳۶۰٬۰۰۰ (۱۲۳ام)
- تراکم جمعیت ۱۶٫۱/km۲ (۱۵۷ام)
تولید ناخالص داخلی (تخمین ۲۰۰۷)
- مجموع ۱۲۸/۱ میلیارد دلار
- سرانه ۳۰۲۳۴ دلار (۲۸ام)
واحد پول : دلار زلاندنو (NZ$)
منطقه زمانی : (ساعت جهانی+۱۲)
دامنه اینترنتی : .nz
پیششماره تلفنی : +۶۴+
تاریخ
نخستین ساکنان زلاندنو اقوام پولینزی ساکن جزایر اقیانوس آرام بودند که در حدود قرن هشتم تا سیزدهم میلادی به این سرزمین رسیدند. پولینزیهای زلاندنو ملت و تمدن متمایزی را به نام مائوری تشکیل دادند و برخی از آنها با سفر به جزایر چاتهام تمدنی را در آن جزایر بنیان نهادند.
در ۱۶۴۹ آبل جانسون تاسمان دریانورد هلندی اولین اروپایی بود که در سواحل زلاندنو فرود آمد. کشتهشدن چند تن از ملوانان کشتی جانسون توسط مائوریها موجب شد که اروپاییها علاقهای به ارتباط دوباره با این جزیره نداشته باشند.
یکصد و بیست سال پس از سفر ناخدا جانسون، در سال ۱۷۶۹ جیمز کوک ناخدای بریتانیایی در حین سفرهای دریایی خود در اقیانوس آرام به زلاندنو رفت و نقشه دقیقی از این جزیره کشید. ارتباط اروپاییها و مائوریها پس از سفر جیمز کوک ادامهیافت، بسیاری از کشتیهای ماهیگیری و تجاری اروپایی و آمریکایی به این سرزمین رفته و در ازای فروش کالاهای خود بهویژه مصنوعات فلزی و اسلحه جات مایحتاج ضروری خود مانند آب آشامیدنی، پوست، آثار هنری، مواد غذایی را از آنها دریافت میکردند.
مهاجرت به زلاندنو از قرن نوزدهم آغاز شد. اولین مهاجران عمدتاً گروههای مذهبی از جمله انگلیکنها، کاتولیکها، پرسبیترینها، متدیستها و باپتیستها بودند که از انگلستان و اسکاتلند میآمدند. در سال ۱۸۴۰ قرارداد وایتانگی میان دولت بریتانیا و مائوریها این کشور را را تحتالحمایه بریتانیا و بخشی از این امپراتوری ساخت. در سال ۱۸۵۶ اولین دولت خودمختار در این کشور پاگرفت و در ۱۸۷۶ دولت مرکزی سراسر خاک جزیره را تحت تسلط خود درآورد.
زلاندنو در سال ۱۹۰۷ استقلال خود را از بریتانیای کبیر کسب کرد. زلاندنو پس از آن عضو اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع شد و سمت تشریفاتی ریاست حکومت را نیز همچنان در اختیار پادشاه بریتانیا گذاشت. جانشین پادشاه در زلاندنو فرماندار کل است که به توصیه نخستوزیر انتخاب میشود. این کشور در جنگ جهانی اول به عنوان حامی بریتانیا جنگید و «ارتش مشترک نیوزلند واسترالیا» یا به اختصار آنزاک در نبرد گالیپولی در ترکیه امروزی شرکت کرد. در مجموع بیش از هجده هزار زلاندنوی در خلال جنگ جهانی اول کشته شدند. زلاندنو در جنگ جهانی دوم هم جزء متفقین بود و با بازشدن پای آمریکاییها به منطقه جزء همپیمانان سیاسی و اقتصادی آمریکا درآمد و تا حدی به آمریکا نزدیک شد که ناخواسته درگیر جنگ ویتنام شد و همین امر اثرات عمیقی بر حیات سیاسی زلاندنو گذاشت. امروزه زلاندنو نه فقط با بریتانیا و آمریکا بلکه با استرالیا، چین و ژاپن نیز روابط نزدیک و مناسبات اقتصادی گستردهای دارد.
نخستین ساکنان زلاندنو اقوام پولینزی ساکن جزایر اقیانوس آرام بودند که در حدود قرن هشتم تا سیزدهم میلادی به این سرزمین رسیدند. پولینزیهای زلاندنو ملت و تمدن متمایزی را به نام مائوری تشکیل دادند و برخی از آنها با سفر به جزایر چاتهام تمدنی را در آن جزایر بنیان نهادند.
در ۱۶۴۹ آبل جانسون تاسمان دریانورد هلندی اولین اروپایی بود که در سواحل زلاندنو فرود آمد. کشتهشدن چند تن از ملوانان کشتی جانسون توسط مائوریها موجب شد که اروپاییها علاقهای به ارتباط دوباره با این جزیره نداشته باشند.
یکصد و بیست سال پس از سفر ناخدا جانسون، در سال ۱۷۶۹ جیمز کوک ناخدای بریتانیایی در حین سفرهای دریایی خود در اقیانوس آرام به زلاندنو رفت و نقشه دقیقی از این جزیره کشید. ارتباط اروپاییها و مائوریها پس از سفر جیمز کوک ادامهیافت، بسیاری از کشتیهای ماهیگیری و تجاری اروپایی و آمریکایی به این سرزمین رفته و در ازای فروش کالاهای خود بهویژه مصنوعات فلزی و اسلحه جات مایحتاج ضروری خود مانند آب آشامیدنی، پوست، آثار هنری، مواد غذایی را از آنها دریافت میکردند.
مهاجرت به زلاندنو از قرن نوزدهم آغاز شد. اولین مهاجران عمدتاً گروههای مذهبی از جمله انگلیکنها، کاتولیکها، پرسبیترینها، متدیستها و باپتیستها بودند که از انگلستان و اسکاتلند میآمدند. در سال ۱۸۴۰ قرارداد وایتانگی میان دولت بریتانیا و مائوریها این کشور را را تحتالحمایه بریتانیا و بخشی از این امپراتوری ساخت. در سال ۱۸۵۶ اولین دولت خودمختار در این کشور پاگرفت و در ۱۸۷۶ دولت مرکزی سراسر خاک جزیره را تحت تسلط خود درآورد.
زلاندنو در سال ۱۹۰۷ استقلال خود را از بریتانیای کبیر کسب کرد. زلاندنو پس از آن عضو اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع شد و سمت تشریفاتی ریاست حکومت را نیز همچنان در اختیار پادشاه بریتانیا گذاشت. جانشین پادشاه در زلاندنو فرماندار کل است که به توصیه نخستوزیر انتخاب میشود. این کشور در جنگ جهانی اول به عنوان حامی بریتانیا جنگید و «ارتش مشترک نیوزلند واسترالیا» یا به اختصار آنزاک در نبرد گالیپولی در ترکیه امروزی شرکت کرد. در مجموع بیش از هجده هزار زلاندنوی در خلال جنگ جهانی اول کشته شدند. زلاندنو در جنگ جهانی دوم هم جزء متفقین بود و با بازشدن پای آمریکاییها به منطقه جزء همپیمانان سیاسی و اقتصادی آمریکا درآمد و تا حدی به آمریکا نزدیک شد که ناخواسته درگیر جنگ ویتنام شد و همین امر اثرات عمیقی بر حیات سیاسی زلاندنو گذاشت. امروزه زلاندنو نه فقط با بریتانیا و آمریکا بلکه با استرالیا، چین و ژاپن نیز روابط نزدیک و مناسبات اقتصادی گستردهای دارد.
جغرافیا
زلاندنو یا به زبان مائوری آئوتئاروا (به معنی سرزمین ابرهای کشیده) کشوری است در اقیانوسیه واقع در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب خاوری استرالیا. این کشور از دو جزیره اصلی شمالی و جنوبی و چند جزیره کوچک دیگر تشکیل شدهاست. زلاند نو کشوری است نسبتاً کوهستانی جزیره شمالی دارای منشأ آتشفشانی است و آبفشانهای آن هنوز از فعالیتهای آذرین حکایت میکنند. سرتاسر جزیره جنوبی را رشته کوههای آلپ جنوبی که ارتفاع قلل آن بالاتر از سه هزار متر است دربر گرفته و آب و هوای آن معتدل مایل به سرد و مرطوب و بارانی است و رو به جنوب از دمای آن کاسته شده و به سردی میگرود. جنگلهای بارانی آن توسط مهاجران اولیه پاکسازی شده و به کشتزارهای وسیع و چراگاههای پهناور تبدیل شدهاست.
بلندترین نقطه زلاندنو قله کوک به ارتفاع ۳۷۶۴ متر است و عمدهترین رودخانه آن رودخانه وایکاتو است که درازای آن ۴۲۰ کیلومتر میرسد و رودهای کلوته، تایر، ی کلارنس و وایتاکیاز دیگر رودهای مهم آن محسوب میشوند. دریاچه تاوپو با مساحت ۶۰۵ کیلومتر مربع که در جزیره شمالی قرار دارد، همراه با دریاچه یخچالها و یخرودهای طبیعی و کوههای پوشیده از برف و جلگهها و درههای سبز و خرم از دل انگیزترین مناظر طبیعی این سرزمین به شمار میآید.
محیط زیست
محیط زیست زلاندنو با جانوران و گیاهان منحصربفرد خود از تمام نقاط دنیا متمایز است. این سرزمین حدود ۸۲ میلیون سال است که از خشکیهای دیگر کره زمین جدا افتاده و همین موجب ایجاد جاندارانی شگفتانگیز شده که در برخی موارد ویژگیهای باستانی ابرقاره گندوانا را حفظ کرده و به صورت فسیلهایی زنده درآمدهاند.
این کشور تا قبل از ورود انسان در حدود سال ۱۲۸۰ میلادی فاقد هر نوع پستاندار خشکیزی بود و جایگاه بومشناختی پستانداران را پرندگان و حتی حشرات اشغال کرده بودند. بسیاری از پرندگان این جزیره قدرت پرواز نداشته و اغلب جانوران و گیاهان آن نیز بومی انحصاری (اندمیک) این جزیره بودند.
ورود انسان پیامدهای ویرانگری برای محیط زیست این جزیره به همراه داشت. انسانها با از بین بردن جنگلها و وارد کردن خواسته و ناخواسته جانوران و گیاهان متعدد محیط طبیعی این جزیره را برهم زده و بسیاری از گونههای آن را به انقراض کشاندند. پرندگان زلاندنو بیشترین آسیب را دیدند چراکه آنها میلیونها سال بدون حضور پستانداران تکامل یافته و فاقد ترفندهای دفاعی برای حفاظت از خود، جوجهها و تخمهایشان در مقابل شکارچیانی چون سگ، گربه، راسو و موش بودند. به این ترتیب ۱۱۵ نوع پرنده یعنی حدود نیمی از پرندگان زلاندنو به کلی منقرض شده و از باقیماندهها نیز برخی فقط در جزایر دور از ساحل زندگی میکنند و برخی هم محدود به مناطق حفاظتشده خاصی هستند. پرندههای غولآسای موآ که ده گونه مختلف داشتند و نقش آنها در زنجیره غذایی شبیه به نقش گوزن و گاو در نقاط دیگر دنیا بود و عقاب هارپاگورنیس که دو برابر بزرگترین عقابهای امروزی اندازه داشت و شکارچی رأس هرم غذایی این جزیره محسوب میشد از نخستین پرندگانی بودند که به دست انسان منقرض شدند.
وجود خزندگان باستانی و دوزیستان غیرعادی از دیگر مشخصات حیات وحش بومی زلاندنو است. سوسمار پلدماغی بسیاری از ویژگیهای دایناسورهای و خزندگان باستانی را حفظ کردهاست. بی مهرگان این سرزمین هم تنوع بالایی دارند. وتا بزرگترین حشره زمین که طول تن آن به ۷ سانتیمتر میرسد از دیگر جانوران منحصر بفرد زلاندنو است.
امروزه بیشتر زلاندنو بر اثر کشاورزی، جنگلزدایی و به طور کلی فعالیتهای انسانی تغییر شکل دادهاست. هرچند مناطق بزرگی نیز تحت حفاظت قرار گرفتهاند و تلاشهایی برای حفاظت و احیای اکوسیستم بومی انجام شدهاست. به ویژه در جزیره جنوبی که تراکم جمعیتی بسیار کمی دارد.
تقسیمات کشوری و شهرهای بزرگ
تقسیمات کشوری در زلاندنو به شرح زیر است:
۱۶ منطقه (استان)
۵۰ شهرستان
شهر
شهر ولینگتون پایتخت و سومین شهر پرجمعیت زلاندنو است. فهرست 10 شهر پرجمعیت نیوزلند به ترتیب : آوکلند، کرایست چرچ، ولینگتون، هامیلتون، دنیدن، تائورانگا، پالمرستون نورث، هاستینگز، نلسون و اینورکارگیل
زلاندنو یا به زبان مائوری آئوتئاروا (به معنی سرزمین ابرهای کشیده) کشوری است در اقیانوسیه واقع در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب خاوری استرالیا. این کشور از دو جزیره اصلی شمالی و جنوبی و چند جزیره کوچک دیگر تشکیل شدهاست. زلاند نو کشوری است نسبتاً کوهستانی جزیره شمالی دارای منشأ آتشفشانی است و آبفشانهای آن هنوز از فعالیتهای آذرین حکایت میکنند. سرتاسر جزیره جنوبی را رشته کوههای آلپ جنوبی که ارتفاع قلل آن بالاتر از سه هزار متر است دربر گرفته و آب و هوای آن معتدل مایل به سرد و مرطوب و بارانی است و رو به جنوب از دمای آن کاسته شده و به سردی میگرود. جنگلهای بارانی آن توسط مهاجران اولیه پاکسازی شده و به کشتزارهای وسیع و چراگاههای پهناور تبدیل شدهاست.
بلندترین نقطه زلاندنو قله کوک به ارتفاع ۳۷۶۴ متر است و عمدهترین رودخانه آن رودخانه وایکاتو است که درازای آن ۴۲۰ کیلومتر میرسد و رودهای کلوته، تایر، ی کلارنس و وایتاکیاز دیگر رودهای مهم آن محسوب میشوند. دریاچه تاوپو با مساحت ۶۰۵ کیلومتر مربع که در جزیره شمالی قرار دارد، همراه با دریاچه یخچالها و یخرودهای طبیعی و کوههای پوشیده از برف و جلگهها و درههای سبز و خرم از دل انگیزترین مناظر طبیعی این سرزمین به شمار میآید.
محیط زیست
محیط زیست زلاندنو با جانوران و گیاهان منحصربفرد خود از تمام نقاط دنیا متمایز است. این سرزمین حدود ۸۲ میلیون سال است که از خشکیهای دیگر کره زمین جدا افتاده و همین موجب ایجاد جاندارانی شگفتانگیز شده که در برخی موارد ویژگیهای باستانی ابرقاره گندوانا را حفظ کرده و به صورت فسیلهایی زنده درآمدهاند.
این کشور تا قبل از ورود انسان در حدود سال ۱۲۸۰ میلادی فاقد هر نوع پستاندار خشکیزی بود و جایگاه بومشناختی پستانداران را پرندگان و حتی حشرات اشغال کرده بودند. بسیاری از پرندگان این جزیره قدرت پرواز نداشته و اغلب جانوران و گیاهان آن نیز بومی انحصاری (اندمیک) این جزیره بودند.
ورود انسان پیامدهای ویرانگری برای محیط زیست این جزیره به همراه داشت. انسانها با از بین بردن جنگلها و وارد کردن خواسته و ناخواسته جانوران و گیاهان متعدد محیط طبیعی این جزیره را برهم زده و بسیاری از گونههای آن را به انقراض کشاندند. پرندگان زلاندنو بیشترین آسیب را دیدند چراکه آنها میلیونها سال بدون حضور پستانداران تکامل یافته و فاقد ترفندهای دفاعی برای حفاظت از خود، جوجهها و تخمهایشان در مقابل شکارچیانی چون سگ، گربه، راسو و موش بودند. به این ترتیب ۱۱۵ نوع پرنده یعنی حدود نیمی از پرندگان زلاندنو به کلی منقرض شده و از باقیماندهها نیز برخی فقط در جزایر دور از ساحل زندگی میکنند و برخی هم محدود به مناطق حفاظتشده خاصی هستند. پرندههای غولآسای موآ که ده گونه مختلف داشتند و نقش آنها در زنجیره غذایی شبیه به نقش گوزن و گاو در نقاط دیگر دنیا بود و عقاب هارپاگورنیس که دو برابر بزرگترین عقابهای امروزی اندازه داشت و شکارچی رأس هرم غذایی این جزیره محسوب میشد از نخستین پرندگانی بودند که به دست انسان منقرض شدند.
وجود خزندگان باستانی و دوزیستان غیرعادی از دیگر مشخصات حیات وحش بومی زلاندنو است. سوسمار پلدماغی بسیاری از ویژگیهای دایناسورهای و خزندگان باستانی را حفظ کردهاست. بی مهرگان این سرزمین هم تنوع بالایی دارند. وتا بزرگترین حشره زمین که طول تن آن به ۷ سانتیمتر میرسد از دیگر جانوران منحصر بفرد زلاندنو است.
امروزه بیشتر زلاندنو بر اثر کشاورزی، جنگلزدایی و به طور کلی فعالیتهای انسانی تغییر شکل دادهاست. هرچند مناطق بزرگی نیز تحت حفاظت قرار گرفتهاند و تلاشهایی برای حفاظت و احیای اکوسیستم بومی انجام شدهاست. به ویژه در جزیره جنوبی که تراکم جمعیتی بسیار کمی دارد.
تقسیمات کشوری و شهرهای بزرگ
تقسیمات کشوری در زلاندنو به شرح زیر است:
۱۶ منطقه (استان)
۵۰ شهرستان
شهر
شهر ولینگتون پایتخت و سومین شهر پرجمعیت زلاندنو است. فهرست 10 شهر پرجمعیت نیوزلند به ترتیب : آوکلند، کرایست چرچ، ولینگتون، هامیلتون، دنیدن، تائورانگا، پالمرستون نورث، هاستینگز، نلسون و اینورکارگیل
مردمشناسی
جمعیت زلاندنو ۴٫۳ میلیون نفر است. حدود ۷۸٪ آنان خود را اروپایی معرفی میکنند. اروپائیان زلاندنو به «Pākehā» معروف هستند. این کشور از لحاظ نژادی به دو بخش عمده و بزرگ تقسیم شدهاست. بیشتر اروپائیها تبار بریتانیایی یا ایرلندی دارند و مهاجرانی که از آلمان، ایتالیا، یوگسلاوی، هلند، اتریش و سوئیس آمدهاند هم جمعیت قابل توجهی دارند. در سرشماری سال ۲۰۰۶ مائوریها ۱۵٪، آسیاییها ۹٫۲٪ و پولینزیهای غیر مائوری ۶٫۹٪ جمعیت را تشکیل میدادند. (هر شخص در سرشماری میتواند خود را از دو گروه قومیتی معرفی کند). انگلیسی و مائوری زبانهای اصلی این کشور است.
نرخ باروری در زلاندنو به نسبت سایر کشورهای توسعه یافته کمی بالاتر است. هر زن زلاندنوی بهطور میانگین ۲/۱ فرزند را در طول عمر خود بهدنیا میآورد. امید به زندگی بسیار بالاست که برای هر کودک دختر ۸۳/۳ سال و هر پسر ۸۰/۷ سال است.
زلاندنو یک کشور عمدتاً شهرنشین است. ۸۶٪ مردم در ۱۶ منطقه شهری این کشور زندگی میکنند و نیمی از آنها در سه شهر اصلی آوکلند، ولینگتون و کرایست چرچ بهسر میبرند.
نودونه درصد بزرگسالان زلاندنوی باسواد هستند. البته ۲۲٪ آنها از تحصیلات رسمی برخوردار نیستند. بیش از ۱۸٪ مردم نیز مدرک دانشگاهی دارند.
دولت زلاندنو سیاست بسیار بازی نسبت به مهاجران دارند. در سند استقلال زلاندنو حاکمان این کشور تعهد کردهاند که هر سال معادل یک درصد جمعیت این کشور مهاجر بپذیرند. در حال حاضر بیستوسه درصد جمعیت کشور در خارج از این سرزمین بهدنیا آمدهاند که یکی از بالاترین رقمها در دنیاست. بیستونه درصد آنها بریتانیایی یا ایرلندی هستند. مهاجران آسیای شرقی بهویژه چینیها در سالهای اخیر افزایش زیادی یافتهاند.
مذهب
تا پیش از ورود اروپاییان به زلاندنو، مائوریها از آیین دیرینه و بدوی خود پیروی میکردند، ولی امروزه بیشتر مائوریها به مسیحیت گرویدهاند. مسیحیت مهمترین دین زلاندنو است، چهل و نه درصد مردم این کشور مسیحی هستند. انگلیکانها، کاتولیکها، پرسبیترنها، متدیستها و باپتیست مهمترین گروههای مسیحی هستند. چهل و یک درصد مردم خود را بدون اعتقاد به مذهب معرفی کردهاند. بودیسم، هندوئیسم، اسلام، بهائی و مذاهب دیگر هم پنج درصد جمعیت زلاندنو را تشکیل میدهند. در زلاندنو دین از حکومت جدا بوده و طبق قانون، دین و مذهب آزاد بوده و هر کس میتواند آئینهای ویژه دینی خود را آزادانه به جا بیاورد.
جمعیت زلاندنو ۴٫۳ میلیون نفر است. حدود ۷۸٪ آنان خود را اروپایی معرفی میکنند. اروپائیان زلاندنو به «Pākehā» معروف هستند. این کشور از لحاظ نژادی به دو بخش عمده و بزرگ تقسیم شدهاست. بیشتر اروپائیها تبار بریتانیایی یا ایرلندی دارند و مهاجرانی که از آلمان، ایتالیا، یوگسلاوی، هلند، اتریش و سوئیس آمدهاند هم جمعیت قابل توجهی دارند. در سرشماری سال ۲۰۰۶ مائوریها ۱۵٪، آسیاییها ۹٫۲٪ و پولینزیهای غیر مائوری ۶٫۹٪ جمعیت را تشکیل میدادند. (هر شخص در سرشماری میتواند خود را از دو گروه قومیتی معرفی کند). انگلیسی و مائوری زبانهای اصلی این کشور است.
نرخ باروری در زلاندنو به نسبت سایر کشورهای توسعه یافته کمی بالاتر است. هر زن زلاندنوی بهطور میانگین ۲/۱ فرزند را در طول عمر خود بهدنیا میآورد. امید به زندگی بسیار بالاست که برای هر کودک دختر ۸۳/۳ سال و هر پسر ۸۰/۷ سال است.
زلاندنو یک کشور عمدتاً شهرنشین است. ۸۶٪ مردم در ۱۶ منطقه شهری این کشور زندگی میکنند و نیمی از آنها در سه شهر اصلی آوکلند، ولینگتون و کرایست چرچ بهسر میبرند.
نودونه درصد بزرگسالان زلاندنوی باسواد هستند. البته ۲۲٪ آنها از تحصیلات رسمی برخوردار نیستند. بیش از ۱۸٪ مردم نیز مدرک دانشگاهی دارند.
دولت زلاندنو سیاست بسیار بازی نسبت به مهاجران دارند. در سند استقلال زلاندنو حاکمان این کشور تعهد کردهاند که هر سال معادل یک درصد جمعیت این کشور مهاجر بپذیرند. در حال حاضر بیستوسه درصد جمعیت کشور در خارج از این سرزمین بهدنیا آمدهاند که یکی از بالاترین رقمها در دنیاست. بیستونه درصد آنها بریتانیایی یا ایرلندی هستند. مهاجران آسیای شرقی بهویژه چینیها در سالهای اخیر افزایش زیادی یافتهاند.
مذهب
تا پیش از ورود اروپاییان به زلاندنو، مائوریها از آیین دیرینه و بدوی خود پیروی میکردند، ولی امروزه بیشتر مائوریها به مسیحیت گرویدهاند. مسیحیت مهمترین دین زلاندنو است، چهل و نه درصد مردم این کشور مسیحی هستند. انگلیکانها، کاتولیکها، پرسبیترنها، متدیستها و باپتیست مهمترین گروههای مسیحی هستند. چهل و یک درصد مردم خود را بدون اعتقاد به مذهب معرفی کردهاند. بودیسم، هندوئیسم، اسلام، بهائی و مذاهب دیگر هم پنج درصد جمعیت زلاندنو را تشکیل میدهند. در زلاندنو دین از حکومت جدا بوده و طبق قانون، دین و مذهب آزاد بوده و هر کس میتواند آئینهای ویژه دینی خود را آزادانه به جا بیاورد.
سیاست و حکومت
زلاندنو یک حکومت مشروطه سلطنتی و دارای یک دمکراسی پارلمانی است. بالاترین مقام در این شاهنشاهی ملکه الیزابت دوم است که در قانون عناوین شاهنشاهی ۱۹۷۴ ملکه زلاندنو و رئیس کشور لقب گرفتهاست. فرماندار کل که با توصیه نخستوزیر زلاندنو منصوب میشود، نماینده ملکه و شخص اول کشور است. جرمیا ماتپارای در حال حاضر این سمت را برعهده دارد.
وظیفه فرماندار کل امضای حکم وزیران و سفیران و مقامات ارشد، رسیدگی به برخی شکایات قضایی و انحلال پارلمان در شرایط خاص است. البته اختیارات فرماندار کل و ملکه به طور کلی تشریفاتی است و تمام دستورهای آنها پس از توصیه پارلمان صادر میشود.
این کشور همانند بریتانیا قانون اساسی مدون ندارد، اما قانون مشروطه سال ۱۹۸۶ مقررات پایه این حکومت را بیان کردهاست. نخست وزیر رئیس دولت است و توسط پارلمان انتخاب میشود، نخست وزیر فعلی این کشور جاسیندا آردرن از حزب کارگر است.
در انتخابات سراسری که هر سه سال یکبار برگزار میشود، صدوبیست نماینده پارلمان این کشور انتخاب میشوند.
از مارس ۲۰۰۵ تا اوت ۲۰۰۶ زلاندنو تنها کشور دنیا شد که ریاست هر سه قوه آن برعهده بانوان بود؛
ملکه الیزابت
فرماندار کل سیلویا کارترایت
رئیس دیوان عالی زلاندنو سیان الیاس
رئیس مجلس نمایندگان مارگارت ویلسون
رئیس دولت هلن کلارک
جالب اینکه در آن هنگام مدیر عامل تلهکام زلاندنو بزرگترین شرکت تجاری کشور هم خانم ترزا گاتونگ بود.
زلاندنو بهطور تاریخی از پیشگامان جنبش رفع تبعیض جنسیتی بودهاست. این کشور در سال ۱۸۹۳ اولین کشور جهان بود که حق رأی زنان در انتخابات را به رسمیت شناخت. البته تا سال ۱۹۱۹ زنان این کشور حق عضویت در پارلمان زلاندنو را نداشتند. در حال حاضر زنان بخش بزرگی از کرسیهای پارلمان، وزارت خانهها، شوراهای شهر و شهرداریها را به تصرف خود درآوردهاند.
زلاندنو یک حکومت مشروطه سلطنتی و دارای یک دمکراسی پارلمانی است. بالاترین مقام در این شاهنشاهی ملکه الیزابت دوم است که در قانون عناوین شاهنشاهی ۱۹۷۴ ملکه زلاندنو و رئیس کشور لقب گرفتهاست. فرماندار کل که با توصیه نخستوزیر زلاندنو منصوب میشود، نماینده ملکه و شخص اول کشور است. جرمیا ماتپارای در حال حاضر این سمت را برعهده دارد.
وظیفه فرماندار کل امضای حکم وزیران و سفیران و مقامات ارشد، رسیدگی به برخی شکایات قضایی و انحلال پارلمان در شرایط خاص است. البته اختیارات فرماندار کل و ملکه به طور کلی تشریفاتی است و تمام دستورهای آنها پس از توصیه پارلمان صادر میشود.
این کشور همانند بریتانیا قانون اساسی مدون ندارد، اما قانون مشروطه سال ۱۹۸۶ مقررات پایه این حکومت را بیان کردهاست. نخست وزیر رئیس دولت است و توسط پارلمان انتخاب میشود، نخست وزیر فعلی این کشور جاسیندا آردرن از حزب کارگر است.
در انتخابات سراسری که هر سه سال یکبار برگزار میشود، صدوبیست نماینده پارلمان این کشور انتخاب میشوند.
از مارس ۲۰۰۵ تا اوت ۲۰۰۶ زلاندنو تنها کشور دنیا شد که ریاست هر سه قوه آن برعهده بانوان بود؛
ملکه الیزابت
فرماندار کل سیلویا کارترایت
رئیس دیوان عالی زلاندنو سیان الیاس
رئیس مجلس نمایندگان مارگارت ویلسون
رئیس دولت هلن کلارک
جالب اینکه در آن هنگام مدیر عامل تلهکام زلاندنو بزرگترین شرکت تجاری کشور هم خانم ترزا گاتونگ بود.
زلاندنو بهطور تاریخی از پیشگامان جنبش رفع تبعیض جنسیتی بودهاست. این کشور در سال ۱۸۹۳ اولین کشور جهان بود که حق رأی زنان در انتخابات را به رسمیت شناخت. البته تا سال ۱۹۱۹ زنان این کشور حق عضویت در پارلمان زلاندنو را نداشتند. در حال حاضر زنان بخش بزرگی از کرسیهای پارلمان، وزارت خانهها، شوراهای شهر و شهرداریها را به تصرف خود درآوردهاند.
اقتصاد
زلاند نو اقتصاد پیشرفته و پررونقی دارد و در زمره کشورهای توسعهیافته و متمول قرار میگیرد و در سال ۲۰۱۳ هفتمین کشور دنیا از نظر شاخص توسعه انسانی بوده است. اما اقتصاد آن بسیار متکی به صادرات محصولات کشاورزی و دامپروری است.
تولید ناخالص داخلی این کشور در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ به ترتیب ۱۷۱ و ۱۸۲ میلیارد دلار بوده است. رشد اقتصادی ۱٫۴ و ۱ درصدی هم در همین سالها مشاهده شده است. نرخ بیکاری در نیوزیلند هم حدود ۵ درصد است. واردات این کشور در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ هم حدود ۵۱ میلیارد دلار تخمین زده میشود. ضمن اینکه درآمد سرانه در این کشور هم روند صعودی داشته و از ۳۷ هزار و هفتصد در سال ۲۰۱۳ به ۳۹ هزار دلار آمریکا در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته است.
تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۰۷ به ۱۲۸/۱ میلیارد دلار و تولید سرانه آن به ۳۰۲۳۴ دلار رسید که در ردیف بیست و هشتم دنیا و نزدیک به کشورهای اروپای جنوبی قرار میگیرد (اسپانیا بیش از ۳۳ هزار دلار و آمریکا بیش از ۴۶ هزار دلار است).
در سال ۲۰۰۹ لبنیات حدود ۲۱ درصد، پشم ۶٫۳ درصد، میوه ۳٫۵ درصد، ماهی ۳٫۳ درصد و دیگر محصولات کشاورزی و دامپروری از جمله شراب و گوشت ۱۳٫۲ درصد کالاهای صادراتی زلاندنو را تشکیل میدادهاند. در اواخر قرن نوزدهم پشم مهمترین کالای تولیدی نیوزیلندیها بود و صنایعی چون صید نهنگ و فک، تولید الوار، تولید کتان، و استخراج طلا نیز در دورههای مختلف در اقتصاد زلاندنو اهمیت داشتند. نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی باعث کاهش تولید محصولاتی چون پشم و جایگزینی آن با محصولاتی چون لبنیات و شراب شدهاست. توریسم نیز در سالهای اخیر اهمیت بیشتری در اقتصاد کشور پیدا کردهاست.
در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ درآمد سرانه و رفاه عمومی در زلاند نو بالاتر از اروپا و آمریکای شمالی بود اما کاهش قیمت پشم و افزایش قیمت نفت در دهه ۱۹۷۰ اقتصاد زلاند نو را با مشکلات جدی روبرو کرد و در دهههای بعد اقتصاد زلاندنو تغییرات عمدهای را به خود دید.
از سال ۲۰۰۰ تاکنون سطح درآمد میانه خانوادههای نیوزیلندی افزایش چشمگیری داشتهاست. باوجود اینکه سطح درآمدهای مردم این کشور پائینتر از بسیاری از کشورهای جهان اول قرار دارد، اما تحقیقات بینالمللی نشان داده که مردم این کشور دارای سطح بالای رضایت از زندگی هستند:
شاخص توسعه انسانی صندوق توسعه اقتصادی-اجتماعی ملل متحد در سال ۲۰۰۶: سوم
کیفیت زندگی مجله اکونومیست در سال ۲۰۰۶: دهم
بررسی رضایت از زندگی انستیتو لگاتوم در سال ۲۰۰۷: اول
سطح کامروایی عمومی انستیتو لگاتوم در سال ۲۰۰۹: دهم
بررسی کیفیت زندگی مؤسسه مرسر در سال ۲۰۱۰: آوکلند چهارمین و ولینگتون دوازدهمین شهر مناسب برای زندگی در دنیا هستند.
ضریب جینی («توزیع عادلانه درآمد»): ۳۶/۲ (پنجاه و چهارم)
شاخص صلح جهانی در سال ۲۰۰۹: ۱/۲ (اول)
آزادی مطبوعات (از خبرنگاران بدون مرز): پنجم
شاخص فساد اقتصادی: کشوری که کمترین فساد اقتصادی را دارد. (اول)
زلاند نو اقتصاد پیشرفته و پررونقی دارد و در زمره کشورهای توسعهیافته و متمول قرار میگیرد و در سال ۲۰۱۳ هفتمین کشور دنیا از نظر شاخص توسعه انسانی بوده است. اما اقتصاد آن بسیار متکی به صادرات محصولات کشاورزی و دامپروری است.
تولید ناخالص داخلی این کشور در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ به ترتیب ۱۷۱ و ۱۸۲ میلیارد دلار بوده است. رشد اقتصادی ۱٫۴ و ۱ درصدی هم در همین سالها مشاهده شده است. نرخ بیکاری در نیوزیلند هم حدود ۵ درصد است. واردات این کشور در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ هم حدود ۵۱ میلیارد دلار تخمین زده میشود. ضمن اینکه درآمد سرانه در این کشور هم روند صعودی داشته و از ۳۷ هزار و هفتصد در سال ۲۰۱۳ به ۳۹ هزار دلار آمریکا در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته است.
تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۰۷ به ۱۲۸/۱ میلیارد دلار و تولید سرانه آن به ۳۰۲۳۴ دلار رسید که در ردیف بیست و هشتم دنیا و نزدیک به کشورهای اروپای جنوبی قرار میگیرد (اسپانیا بیش از ۳۳ هزار دلار و آمریکا بیش از ۴۶ هزار دلار است).
در سال ۲۰۰۹ لبنیات حدود ۲۱ درصد، پشم ۶٫۳ درصد، میوه ۳٫۵ درصد، ماهی ۳٫۳ درصد و دیگر محصولات کشاورزی و دامپروری از جمله شراب و گوشت ۱۳٫۲ درصد کالاهای صادراتی زلاندنو را تشکیل میدادهاند. در اواخر قرن نوزدهم پشم مهمترین کالای تولیدی نیوزیلندیها بود و صنایعی چون صید نهنگ و فک، تولید الوار، تولید کتان، و استخراج طلا نیز در دورههای مختلف در اقتصاد زلاندنو اهمیت داشتند. نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی باعث کاهش تولید محصولاتی چون پشم و جایگزینی آن با محصولاتی چون لبنیات و شراب شدهاست. توریسم نیز در سالهای اخیر اهمیت بیشتری در اقتصاد کشور پیدا کردهاست.
در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ درآمد سرانه و رفاه عمومی در زلاند نو بالاتر از اروپا و آمریکای شمالی بود اما کاهش قیمت پشم و افزایش قیمت نفت در دهه ۱۹۷۰ اقتصاد زلاند نو را با مشکلات جدی روبرو کرد و در دهههای بعد اقتصاد زلاندنو تغییرات عمدهای را به خود دید.
از سال ۲۰۰۰ تاکنون سطح درآمد میانه خانوادههای نیوزیلندی افزایش چشمگیری داشتهاست. باوجود اینکه سطح درآمدهای مردم این کشور پائینتر از بسیاری از کشورهای جهان اول قرار دارد، اما تحقیقات بینالمللی نشان داده که مردم این کشور دارای سطح بالای رضایت از زندگی هستند:
شاخص توسعه انسانی صندوق توسعه اقتصادی-اجتماعی ملل متحد در سال ۲۰۰۶: سوم
کیفیت زندگی مجله اکونومیست در سال ۲۰۰۶: دهم
بررسی رضایت از زندگی انستیتو لگاتوم در سال ۲۰۰۷: اول
سطح کامروایی عمومی انستیتو لگاتوم در سال ۲۰۰۹: دهم
بررسی کیفیت زندگی مؤسسه مرسر در سال ۲۰۱۰: آوکلند چهارمین و ولینگتون دوازدهمین شهر مناسب برای زندگی در دنیا هستند.
ضریب جینی («توزیع عادلانه درآمد»): ۳۶/۲ (پنجاه و چهارم)
شاخص صلح جهانی در سال ۲۰۰۹: ۱/۲ (اول)
آزادی مطبوعات (از خبرنگاران بدون مرز): پنجم
شاخص فساد اقتصادی: کشوری که کمترین فساد اقتصادی را دارد. (اول)
فرهنگ
ریشه فرهنگ زلاندنو را باید در فرهنگ انگلیسی جستجو کرد ضمن اینکه فرهنگ مائوری تأثیر عمیقی بر روی فرهنگ امروز زلاندنو گذاشتهاست و امروزه سبک زندگی مائوریها و اروپاییتباران تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد.
در کل زلاندنو به واسطه مهاجرت گسترده، کشوریست چند فرهنگی که گروههای مختلف قومی و مذهبی در برگزاری آداب و رسوم خود آزاد میباشند.
سینما
در عرصه سینما اگرچه زلاندنو از لوکیشنهای محبوب فیلمبرداری میباشد اما سینمای این کشور از دهه ۱۹۶۰ شاهد رشد و شکوفایی بودهاست. از فیلمهای معروف تاریخ سینمای زلاندنو میتوان به سگهای خوابآلود، پیانو و خداحافظ پورک پای اشاره کرد.
سینمای زلاندنو در دهه گذشته عصر طلایی خود را پشت سر گذاشتهاست که فیلمهای موفقی همچون آخرین سامورایی، استخوانهای دوستداشتنی (فیلم)، کینگ کونگ و سهگانهٔ ارباب حلقهها و سهگانه ی هابیت ساختهٔ پیتر جکسون شاهد بر این مدعی هستند.
ورزش
بیشتر ورزشهای رایج و محبوب در زلاندنو ورزشهای بریتانیایی هستند. اتحاد راگبی ورزش ملی این کشور محسوب میشود و بیشترین تماشاگران را به خود جذب میکند. نتبال، تنیس و کریکت بیشترین تعداد ورزشکار را در بین بزرگسالان دارند و فوتبال در بین کودکان و نوجوانان در رتبه اول قرار میگیرد. اسبدوانی هم ورزشی پرتماشاچی و محبوب است. مائوریها هم حضور چشمگیری در ورزشهای اروپایی به ویژه راگبی دارند و تیم ملی راگبی زلاندنو قبل از هر مسابقه رقص محلی هاکا را اجرا میکند.
تیم ملی اتحاد راگبی (راگبی ۱۵ نفره) زلاندنو پرافتخارترین تیم دنیا و مدافع عنوان قهرمانی جام جهانی این رشته است. زلاندنو در ورزشهای گروهی دیگری چون راگبی لیگ، نتبال، کریکت و سافتبال هم از قدرتهای برتر دنیا به شمار میآید. آنها قهرمانان متعددی در رشتههای تریاتلون، پاروزنی، قایقرانی بادبانی و دوچرخهسواری داشتهاند و در ادوار اخیر المپیک در زمره بهترین کشورها از نظر نسبت مدال به جمعیت بودهاند. زلاندنویها همچنین سابقهای غنی در ورزشهای ماجراجویانهای چون کوهنوردی و صخرهنوردی دارند.
آموزش و تحصیلات
در نیوزلند دانشگاههای مختلفی با کیفیت بالا وجود دارند که عبارتند از:
دانشگاه اوکلند که بر اساس آخرین ردهبندی علمی دانشگاههای معتبر دنیا، در رتبه ۶۴ قرار دارد.
دانشگاه صنعتی اوکلند در شهر اوکلند.
دانشگاه اتاگو در شهر دنیدن.
دانشگاه کانتربوری در شهر کرایست چرچ.
دانشگاه ویکتوریا در شهر ولینگتون.
ریشه فرهنگ زلاندنو را باید در فرهنگ انگلیسی جستجو کرد ضمن اینکه فرهنگ مائوری تأثیر عمیقی بر روی فرهنگ امروز زلاندنو گذاشتهاست و امروزه سبک زندگی مائوریها و اروپاییتباران تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد.
در کل زلاندنو به واسطه مهاجرت گسترده، کشوریست چند فرهنگی که گروههای مختلف قومی و مذهبی در برگزاری آداب و رسوم خود آزاد میباشند.
سینما
در عرصه سینما اگرچه زلاندنو از لوکیشنهای محبوب فیلمبرداری میباشد اما سینمای این کشور از دهه ۱۹۶۰ شاهد رشد و شکوفایی بودهاست. از فیلمهای معروف تاریخ سینمای زلاندنو میتوان به سگهای خوابآلود، پیانو و خداحافظ پورک پای اشاره کرد.
سینمای زلاندنو در دهه گذشته عصر طلایی خود را پشت سر گذاشتهاست که فیلمهای موفقی همچون آخرین سامورایی، استخوانهای دوستداشتنی (فیلم)، کینگ کونگ و سهگانهٔ ارباب حلقهها و سهگانه ی هابیت ساختهٔ پیتر جکسون شاهد بر این مدعی هستند.
ورزش
بیشتر ورزشهای رایج و محبوب در زلاندنو ورزشهای بریتانیایی هستند. اتحاد راگبی ورزش ملی این کشور محسوب میشود و بیشترین تماشاگران را به خود جذب میکند. نتبال، تنیس و کریکت بیشترین تعداد ورزشکار را در بین بزرگسالان دارند و فوتبال در بین کودکان و نوجوانان در رتبه اول قرار میگیرد. اسبدوانی هم ورزشی پرتماشاچی و محبوب است. مائوریها هم حضور چشمگیری در ورزشهای اروپایی به ویژه راگبی دارند و تیم ملی راگبی زلاندنو قبل از هر مسابقه رقص محلی هاکا را اجرا میکند.
تیم ملی اتحاد راگبی (راگبی ۱۵ نفره) زلاندنو پرافتخارترین تیم دنیا و مدافع عنوان قهرمانی جام جهانی این رشته است. زلاندنو در ورزشهای گروهی دیگری چون راگبی لیگ، نتبال، کریکت و سافتبال هم از قدرتهای برتر دنیا به شمار میآید. آنها قهرمانان متعددی در رشتههای تریاتلون، پاروزنی، قایقرانی بادبانی و دوچرخهسواری داشتهاند و در ادوار اخیر المپیک در زمره بهترین کشورها از نظر نسبت مدال به جمعیت بودهاند. زلاندنویها همچنین سابقهای غنی در ورزشهای ماجراجویانهای چون کوهنوردی و صخرهنوردی دارند.
آموزش و تحصیلات
در نیوزلند دانشگاههای مختلفی با کیفیت بالا وجود دارند که عبارتند از:
دانشگاه اوکلند که بر اساس آخرین ردهبندی علمی دانشگاههای معتبر دنیا، در رتبه ۶۴ قرار دارد.
دانشگاه صنعتی اوکلند در شهر اوکلند.
دانشگاه اتاگو در شهر دنیدن.
دانشگاه کانتربوری در شهر کرایست چرچ.
دانشگاه ویکتوریا در شهر ولینگتون.
New Zealand is an island country in the southwestern Pacific Ocean. The country geographically comprises two main landmasses—the North Island (or Te Ika-a-Māui), and the South Island (or Te Waipounamu)—and around 600 smaller islands. New Zealand is situated some 1,500 kilometres (900 mi) east of Australia across the Tasman Sea and roughly 1,000 kilometres (600 mi) south of the Pacific island areas of New Caledonia, Fiji, and Tonga. Because of its remoteness, it was one of the last lands to be settled by humans. During its long period of isolation, New Zealand developed a distinct biodiversity of animal, fungal and plant life. The country"s varied topography and its sharp mountain peaks, such as the Southern Alps, owe much to the tectonic uplift of land and volcanic eruptions. New Zealand"s capital city is Wellington, while its most populous city is Auckland.
Sometime between 1250 and 1300 CE, Polynesians settled in the islands that later were named New Zealand and developed a distinctive Māori culture. In 1642, Dutch explorer Abel Tasman became the first European to sight New Zealand. In 1840, representatives of Britain and Māori chiefs signed the Treaty of Waitangi, which declared British sovereignty over the islands. In 1841, New Zealand became a colony within the British Empire and in 1907 it became a Dominion. Today, the majority of New Zealand"s population of 4.7 million is of European descent; the indigenous Māori are the largest minority, followed by Asians and Pacific Islanders. Reflecting this, New Zealand"s culture is mainly derived from Māori and early British settlers, with recent broadening arising from increased immigration. The official languages are English, Māori and New Zealand Sign Language, with English predominant.
New Zealand is a developed country and ranks highly in international comparisons of national performance, such as health, education, economic freedom and quality of life. Since the 1980s, New Zealand has transformed from an agrarian, regulated economy to a market economy. Nationally, legislative authority is vested in an elected, unicameral Parliament, while executive political power is exercised by the Cabinet, led by the Prime Minister, who is currently Jacinda Ardern. Queen Elizabeth II is the country"s head of state and is represented by a governor-general, currently Dame Patsy Reddy. In addition, New Zealand is organised into 11 regional councils and 67 territorial authorities for local government purposes. The Realm of New Zealand also includes Tokelau (a dependent territory); the Cook Islands and Niue (self-governing states in free association with New Zealand); and the Ross Dependency, which is New Zealand"s territorial claim in Antarctica. New Zealand is a member of the United Nations, Commonwealth of Nations, ANZUS, Organisation for Economic Co-operation and Development, Pacific Islands Forum, and Asia-Pacific Economic Cooperation.