زودپز چیست و چگونه کار می کند؟ + تاریخچه تولید زودپز
پختن مواد غذایی ممکن است در یک ظرف در بسته و تحت فشار به نام زودپَز انجام شود. این روش، سرعت پخت را افزایش می‌دهد و ویتامین‌های غذا نیز بهتر در آن باقی می‌مانند.بدنه دیگ زودپز را از جنس فولاد ضدزنگ یا آلیاژی از آلومینیوم می‌سازند. روی درپوش این وسیله هم یک دریچه اطمینان وجود دارد. وقتی فشار بخار آب به حدی می‌رسد که ظرف نمی‌تواند آن را تحمل کند، این دریچه باز می‌شود تا بخار آب از آن خارج شود. در محل اتصال درپوش به بدنه، حلقه‌ای لاستیکی وجود دارد که از خارج شدن بخار آب جلوگیری می‌کند.
مخترع دیگ زودپز فیزیکدانی فرانسوی بود به نام دنیس پاپن که این گونه دیگ را در سال ۱۶۷۹ اختراع کرد. نخستین زودپزهای آلومینیومی در سال ۱۹۱۵ ساخته شدند و در سال ۱۹۳۷ شخصی به نام آلفرد فیشلر زودپز کوچکی را برای مصرف در آشپزخانه‌های نوین به بازار آورد.
تصویری از نحوی عملکرد دریچه اطمینان زودپزها.
کارکرد
زودپزها بهترین وسیله برای پخت انواع گوشت و سبزیجات در کوتاه ترین زمان هستند. کافی است زودپز را پر از آب کرده و مواد را درون آن بریزید و بگذارید تا بپزد. پس از اتمام مرحله پخت، بخار از دورن سوپاپ آن خارج شده و غذا آماده می باشد. مصرف انرژی زودپز بسیار کم بوده و می‌تواند خیلی سریع تر از گاز یا فر غذا را آماده کنید.
هر مایعی در یک دمای خاص شروع به جوشیدن می‌کند و این دما که به دمای جوش معروف است، برای آب ۱۰۰ درجه سانتی گراد است. اما نقطه جوش مایعات با بالارفتن فشار افزایش و با پایین آمدن فشار کاهش می‌یابد و در واقع کارآیی اصلی زودپز هم به دلیل همین خاصیت مایعات است. وقتی غذا را همراه مقداری آب در داخل ظرف قرار می‌دهیم و شروع به حرارت دادن آن می‌کنیم، آب شروع به جوشیدن و بخار شدن می‌کند. بخار آب بتدریج در داخل ظرف افزایش می‌یابد و باعث بالا رفتن فشار داخل ظرف می‌شود. به این ترتیب، نقطه جوش آب با افزایش فشار بالا می‌رود و به ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
زودپزها بهترین وسیله برای پخت انواع گوشت و سبزیجات در کوتاه ترین زمان هستند. کافی است زودپز را پر از آب کرده و مواد را درون آن بریزید و بگذارید تا بپزد. پس از اتمام مرحله پخت، بخار از دورن سوپاپ آن خارج شده و غذا آماده می باشد. مصرف انرژی زودپز بسیار کم بوده و می‌تواند خیلی سریع تر از گاز یا فر غذا را آماده کنید.
هر مایعی در یک دمای خاص شروع به جوشیدن می‌کند و این دما که به دمای جوش معروف است، برای آب ۱۰۰ درجه سانتی گراد است. اما نقطه جوش مایعات با بالارفتن فشار افزایش و با پایین آمدن فشار کاهش می‌یابد و در واقع کارآیی اصلی زودپز هم به دلیل همین خاصیت مایعات است. وقتی غذا را همراه مقداری آب در داخل ظرف قرار می‌دهیم و شروع به حرارت دادن آن می‌کنیم، آب شروع به جوشیدن و بخار شدن می‌کند. بخار آب بتدریج در داخل ظرف افزایش می‌یابد و باعث بالا رفتن فشار داخل ظرف می‌شود. به این ترتیب، نقطه جوش آب با افزایش فشار بالا می‌رود و به ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
نمونه‌هایی از مدت پخت خوراک با زودپز :
چغندر : ۳۵
لوبیا : ۴۰
نخود(کاملاً نرم) : ۵۰
بخار دادن گوشت : ۵۵
بر حسب دقیقه
سیب زمینی : ۱۲چغندر : ۳۵
لوبیا : ۴۰
نخود(کاملاً نرم) : ۵۰
بخار دادن گوشت : ۵۵
Pressure cooking is the process of cooking food, using water or other cooking liquid, in a sealed vessel known as a pressure cooker.
Pressure is created by boiling a liquid, such as water or broth, inside the closed pressure cooker. The trapped steam increases the internal pressure and allows the temperature to rise. After use, the pressure is slowly released so that the vessel can be opened safely.
Pressure cooking can be used for quick simulation of the effects of long braising. Almost any food which can be cooked in steam or water-based liquids can be cooked in a pressure cooker.
